1. Dunyoqаrаsh tushunchаsi

74. Antik dunyo estetikasi. Platon. Tayanch atamalar: Platon (g‘oyalar, go‘zallik, san'at, san'at va bilish, ijodiy jarayonning irratsionalligi, Muzalar)..

Suqrotning shogirdi Aflotun (asli — Platon) jahon falsafasi tarixida o‘chmas iz qoldirgan buyuk allomadir. U nafaqat faylasuf iilim, balki san’atkor, shoir va dramaturg bolgan, o‘z g‘oyalarini dialoglar tarzida bayon qilgan. Aflotun 428-yil 21-mayda Delos oiolida tug‘ilgan. 0 ‘zidan keyin 35 dan ziyod dialog shaklidagi asarlar yozib qoldirgan. Arastuning u haqdagi ma’lumotlarini birdan-bir to‘g‘ri dalil deb qarash mumkin. Chunki Arastu Aflo- lu lining eng yaqin do‘sti va shogirdi bo‘lgan. Aflotun «G‘oyalar dunyosi va soyalar dunyosi» ta’limotining asoschisidir. Uningcha, g‘oya haqiqiy borliq, biz biladigan va yashaydigan dunyo esa uning soyasidir. Haqiqiy o‘zgarish va taraqqiyot g‘oyalar dunyosiga xos, soyalar dunyosidagi harakat esa uning aksidir. G‘oyalar dunyosining qonuniyatlarini hamma ham bilolmaydi. Ularni biladigan zotlar nihoyatda kam uchraydi, ular ulkan aql egasi boladi va tarixda chuqur nom qoldiradi. Aksari- yat kishilar esa, soyalar dunyosi bilan kifoyalanadi.