1. Dunyoqаrаsh tushunchаsi

179. Sog‘lom turmush tarzining barkamol avlod axloqiy tarbiyasidagi ahamiyati. Tayanch atamalar: barkamol avlod, ahloqiy tarbiya, sog'lom turmush tarzi

Prezidentimiz jamiyat ma’naviyatini rivojlantirishni mamla- katimizda izchil o‘tkazilayotgan islohotlarning ustuvor yo'nalishi deb e’Ion qilar ekanlar, ,JErkin fuqaro m a’naviyatini, ozod shaxsni shakllantirish masalasi oldimizda turgan eng dolzarb vazifadir. Boshqacha aytganda, biz o ‘z haq-huquqlarini taniydigan, o ‘z kuchi va imkoniyatlariga tayanadigan, atrofda sodir borayotgan voqea-hodisalarga mustaqil munosabat bilan yondashadigan, ayni zamonda shaxsiy manfaatlarini mamlakat va xalq manfaatlari bilan uyg‘un holda ко ‘radigan erkin, har jihatdan barkamol insonlarni tarbiyalashimiz kerak"', — deb ko'rsatgan edilar.Taraqqiyotning maqsadi — ma’naviy barkamollikdir. Uning birinchi qoidasi sifatida Gandi braxmachariyni tushundiki, u jaynizmning qoidasida eslatilgan kishining o'zining ojizliklariga erk berishdan tiyilish va o'zining fikrlari, nutqi va amallariga nisbatan qat’iy nazoratni bildirar edi. Boshqa vosita jasoratdir. Ammo jasorat Gandi fikricha, kurashda emas, balki o'z- o'zini qurbon qilishda, o'z ustiga azob-uqubatlarni olishga tayyor turishda ifodalanar edi. Jasoratli kishining jismoniy kuchga ehtiyoji yo'q: u o'zini “haqiqat kuchi bilan” yoki “qalb kuchi bilan” himoya qilishi mumkin. Axloqiy taraqqiyotda muhim o'rinni haqiqatgo'ylik va adolatlilik ishg'ol qiladi.Soglom turmush tarzining barkamol avlod axloqiy tarbiyasidagi ahamiyati. Jismonan sog‘, ma’nan barkamol, zararli ta’sirlardan, salbiy xislat, illatlardan xoli, toza, pok, soglom fikrli avlodni, soglom naslli, jismoniy baquvvat, ruhi tetik, fikri tiniq, iymon- e’tiqodli, ma’naviyatli, mard va jasur, vatanparvar shaxsni tar- biyalashda har bir jamiyat a’zosi olib borayotgan turmush tarzi juda katta rol o‘ynaydi. Soglom bolaning tugllishi, eng avvalo, ota-onaning sogliglga bogliq. Soglom oila bolmasa, barkamol avlod ham, istiqboli porloq millat ham bolmaydi. Shuning uchun ham mamlakatimizda bu masalaga nihoyatda katta e’tibor berib kelinmoqda. Inson uzoq umr ko‘rish va tinch hayot kechirish maqsadida soglom, tetik va baquvvat bolish, o‘z yoshligi, husni va ish- chanlik qobiliyatini saqlashga harakat qiladi. Bunga erishishning asosiy omillaridan biri jismoniy harakatdir. Soglom turmush inson farovon hayot kechirayotganidan dalo- lat beruvchi omillardan biridir. Soglom turmush kechirish uchun organizmni tabiiy muhitning turli sharoitlariga chiniqtirish talab etiladi. Salomatlik insonning ruhiy osoyishtaligi va tashqi muhitning zararli ta’sirlariga qarshi tura olish qobiliyatidir. Organizmni chiniqtirish, jismoniy mashqlarni bajarish, sovuq suv- da cho‘milish tashqi muhitning zararli ta’sirlariga organizmning qarshiligini kuchaytirish omillari hisoblanadi. Chiniqish — bu organizmni suv, quyosh va havo ta’sirida sekin-asta moslashtirib borish mexanizmidir.