1. Dunyoqаrаsh tushunchаsi

70. Estetika hozirgi ilmiy bilimlar tizimida. Tayanch atamalar: Estetika va falsafa, estetika va san'atshunoslik, estetika va pedagogika, estetika va psixologiya, estetika va sotsiologiya, madaniyatshunoslik, ma'naviyat va ma'rifat.

Ma’lumki, har bir san’at asari alohida inson shaxsiga e’tibor qil- gani holda, jamiyatni ijtimoiy munosabatlar tizimi sifatida badiiy tadqiq etadi. Hatto inson va jamiyat bevosita aks etmagan man- zara janridagi asarda ham ijtimoiylik jamiyat a’zosi — muallif qa- rashlarining bilvosita in’ikosi bo‘lmish uslubda o‘zini ko‘rsatadi. Zero asar muallifi hech qachon o‘zi mansub jamiyatdan chetda «tomoshabin» bo‘lib turolmaydi. Shuningdek, yirik asarlar sotsi- ologik tadqiqotlar uchun o‘ziga xos material bo‘lib xizmat qiladi. Bundan tashqari, sotsiologiya jamiyat bilan san’atning o‘zaro alo- qalarini, san’atning ijtimoiy vazifalarini o‘rganadi; san’atkorning jamiyatdagi o‘rni, mavqei, o‘quvchi va tomoshabinlarning ijti- moiy- demografik holatlarini tadqiq etadi; shaxs ijtimoiylashu- vida san’atkor va san’at asarining ahamiyatini tahlil qiladi. Bu muammolarni atroflicha o‘rganish uchun maxsus san’at sotsi- ologiyasi sohasi ham mavjud. U ham ijtimoiyshunoslikka, ham estetikaga birday tegishlidir. Ayni zamonda, muayyan san’at asar- lari, janrlari va turlarining jamiyatdagi mavqeini aniqlab beruvchi maxsus sotsiologik so‘rov usullari ham mavjudki, ular shubhasiz, san’at taraqqiyotiga, estetikaning san’at sohasida to‘g‘ri yo‘nalish lanlashiga ko‘maklashadi.