1. delphi визуал дастурлаш муҳити

procedure InsertComponent(AComponent: TComponent);
Компоненталар рўйхати охирига AСomponent параметрида кўрсатилган компонентни қўйади.


procedure RemoveComponent(AComponent: TComponent);
Компоненталар рўйхатидан AСomponent параметрида кўрсатилган компонентни ўчиради.


Синф TСontrol. Бу синф ўзига визуал бўлган компоненталарнинг кўпгина хоссалари, усуллари ва ҳодисалари (собития) ўзида мужассамлаштирган, бўлиб улар ёрдамида маълумотларни экранга чиқариш ва клавиатура ёрдамида дастурга маълумотларни киритиш мумкин.
Tсontrol синфида бош бошқариш элементи (parent controls) тушунчаси киритилган бўлиб, бу тушунчанинг асл маъноси қуйидагича:
Ҳар бир бошқариш элементи ёки қўшимча группа компонентлари формага жойлаштирилган бўлиши мумкин, масалан панелда (синф TPanel). Биринчи ҳолда бош бошқариш элементи форма, иккинчи ҳолда эса группа элементи бўлади.
Tсontrol қуйидаги методларни ишлатади:


Function ClientToScreen(Const Point: TPoint): TPoint;
Point параметридаги берилган локал координатани нуқтанинг глобал координатаси қилиб қайтаради.


Function ScreenToClient(Const Point: TPoint): TPoint;
Point параметридаги берилган глобал координатани нуқтанинг локал координатаси қилиб қайтаради.

Tсontrol дастур бажарилишида бошқариш элементи ташқи кўринишини ўзгартиш учун яна бир неча усулллар ва хоссаларни ҳам ишлатади.

Синф TWinСontrol. TWinСontrol синфи TСontrol синфининг давомчиси бўлиб, у ойна бошқариш элементларини ташкил қилишда асос бўлиб ишлатилади. TwinСontrol хоссасини характерловчилар намунаси сифатида Edit қатордан киритиш, Memo кўпқаторли киритиш мухаррири, ListBox рўйхат киритиш, Botton тугмаси ва бошқаларни қараш мумкин. TwinСontrol ҳам бир қанча ойна бошқариш элементларини ташкил қилишда ишлатиладиган хосса ва усулларни ўзида мужассамлаштирган.
Қуйида TwinСontrol синфининг айрим усуллари берилган.