1-dars Kimyoning asosiy tushunchalari

1.Boyl – Marriot qonuni(T=const) – o`zgarmas temperaturada gazning bosimi hajmiga teskari
proporsionaldir P∙V=const
=
2.Sharl va Gey-Lyussak qonuni(P=const) o`zgarmas bosimda gazning hajmi temperaturaga
to`g`ri proporsional.
=
3.Sharl va Gey-Lyussak qonuni(V=const) o`zgarmas hajmda gaz temperaturasi bosim bilan
to`g0`ri proporsional
=
4.Boyl Marriot va Gey-Lyussakning birlashgan gaz qonuni
=
Masala:n.sh.da V=25l bo`lgan gazni P=150kPa,t=25℃ dagi hajmi qanchaga teng bo`ladi?
R-universal gaz doimiysi
R=8,31 ga teng agar bosim kPa da bo`lsa;
R=0,082 ga teng agar bosim atm da bo`lsa;
R=62,36 ga teng agar bosim mm.simob.ust da bo`lsa.
Mendeleyev klapeyron tenglamasi.
D.I.Mendeleyev 1874-yilda tuzgan.
P∙V∙M = m∙R∙T
Bu yerda;
P-bosim
V-hajm
M-molyar massa
m-modda massasi
R-universal gaz doimiysi (8,314)
T-temperatura ( 273 K + o C )
P∙V∙M = m∙R∙T
P∙V=n∙R∙T
Gazlarning zichligi
1.N.sh.dagi zichlik
𝜌 =
M:CO 2 ρ=44/22,4=1,96gr/l
2.N.sh. bo`lmagan holatdagi zichlik
𝜌 =
Gazlarning nisbiy zichligi – 1 gaz Molekular massasini 2-gaz molekular massasiga nisbatiga
aytiladi
D =
Nazariy savollar:

1)Ideal gaz qonunlari formulalari?
2)Universal gaz doimiysi son qiymatlarini bosim birligiga qarab moslab ayting?
3)Mendeleyev-Klapeyron tenglamasidan fomula keltirib chiqarishni o`rganish?
4)Gazlarning normal sharoitdagi zichligini topish formulasi?
5)Gazlarning normal bo`lmagan sharoitdagi zichligini topish?
6)Gazlarning nisbiy zichligini topish?