1. Burilish m exanizm ining vazifasi nimalardan iborat? Burilish m exanizm iga qanday talablar q o ‘yiladi?

165

---

79-rasm. 
Zanjirli traktorlar
osm alarining sxemalari:
?
4 5
1 t
—
(>
a —
uch n u q tali yarim bikr osm a;
1 —
tayanch g'altak; 
2
— zanjir te-
lejkasi; 
3 —
y o ‘naltiruvchi g ‘ildirak;
4 
— tortish qurilmasi; 
5 —
rezinka
yostiq; 
6 —
orqa sharnir; 7 — yetakchi
g‘ildirak; 
8
— zanjir; 
b —
elastik ba-
lansirli osm a: 
1
— tayanch g ‘altak;
2 —
prujina (elastik elem en t); 
3,
4
 — yo‘naltiruvchi richag (balansirlar);
5 — 
teb ra n ish o ‘qi; 
6 —
balansir
osm a karetkasi.
trak to r qovurg‘asi bilan sharnirli biriktirilgan. U ch nuqtali 
osm ada (79-rasm ) h a r b ir zanjir telejkasi (2) k o ‘taruvchi 
tiz im b ila n y e ta k c h i g ‘ild ira k (7) o ‘q id ag i s h a rn ir (
6
) 
vositasida v a b alansirlab m ah k am lan g an elastik elem ent: 
ressorlar (11) yoki rezina yostiqli (5) bikr brus yordam ida 
birikkan. Bu osm a zanjirli telejka trakto rnin g k o ‘taruvchi 
tizim i bilan elastik b o g ian ish in i t a ’m inlaydi va to ‘siqlardan 
o ‘tishda telejkalarning vertikal tekislikda bir-biriga nisbatan 
burilishiga im k on beradi. T ay an ch g ‘altaklari o ‘q larining 
telejk a ram asig a bik r m ah k a m la n ish i ta y a n c h g ‘altak lari 
bilan zanjir b o ‘g‘ini qadam i o ‘rtasida zanjir bosim i tuproqqa 
d ey arli te n g ta q sim la n a d ig a n va a n c h a rav o n y u rish in i 
t a ’m in lay d ig an m u n osab at o ‘rn atish g a yord am beradi.
U c h n u q ta li y a rim b ik r o sm a te z lig i 3,3 m /s d a n
oshm aydigan tra k to rlard a (T -1 3 0 , T -1 0 0 M , T -4A ) ishla- 
tilad i.
E la stik o sm a tez lig i o sh irilg a n ( 4 ,2 —5 m /s ) z a n jirli 
tra k to rla rd a ishlatiladi.
T ayanch g ‘altaklar osm alari turiga qarab elastik osm a- 
la r b a la n sirli (D T -7 5 , D T -7 5 M , T -1 5 0 ), richagli b a la n - 
sirli (T D T -5 5 , A X T-55) va indiv id ual (D E T -2 5 0 M ) os- 
m alarg a b o iin a d i.
Elastik balansirli osm alarda (80-rasm ) tayanch g‘altaklar
(
6
) old ingi va orq a y o ‘n altiru v ch i ric h a g la r (b alan sirlar) 
yordam ida karetkalarga (4, 5) biriktirilgan. K aretkalar elastik 
e le m e n tla r (