1. бургут билан тулки

51. ДЕҲҚОН ВА ИЛОН 
Бир Илои аста ўрмалаб келиб Деҳқоннинг ўғилчасини чақиб ўлдирди. Бу 
оғир мусибатдан аламдийда бўлган Деҳқон қўлига болта олиб, Илонни 
инидан бош чиқаргани ҳамоно чопиб ўлдирмоқчи бўлиб пойлай бошлади. 
Мана, Илоннинг боши кўринди, Деҳқон уни болтаси билан чопмоқчи бўлди, 
аммо Илон чап бериб қолди, болта эса уя оғзидаги катта тошни ѐриб юборди. 
Шу воқеадан кейин Деҳқон юрак олдириб қўйди ва Илонга ѐлвориб, кел, 
ярашайлик, деди. "Иўқ, - деб жавоб қилди унга Илон, - ѐрилган тошни кўриб 
мен ҳам, ўғлингнинг қабрини кўриб сен ҳам бир- биримизга яхшилик тилай 
олмаймиз". 
Бу масал мудҳиш адоватдан кейин битим тузиш осон бўлмаслигини 
билдиради. 
53. ДЕҲҚОН ВА УНИНГ ЎҒИЛЛАРИ 
Бир 
Деҳқоннинг 
ўғиллари 
доим 
бир-бирлари 
билан 
низолашгани-низолашган эди. Деҳқон неча-неча бор, аҳил бўлинглар, деб 
ўғилларига яхшиликча насиҳат қилиб кўрди, аммо улар қулоқ солишмади. 
Шунда чол болаларига дарахт чивиқларини бир даста қилиб йиғиб келишни 
буюрди. Ўғиллар буйруқни бажаришди. Деҳқон ўғилларига, шу бир даста 
чивиқни бир йўла синдиринглар-чи, деди. Лекин ўғиллари, қанча 
I
Б о р е й - Юнон ривоятларида шимол шамоли. 
' А ф р о д и т а — Зевснинг қизи, муҳаббат ва гўзаллик маъбудаси. 
www.kitob.uz - Respublika bolalar kutubxonasi

---

уринишмасин, чивиқ дастасини синдира олмадилар. Шунда ота чивиқпар 
боғичини ечиб, ўғилларига биттадан чивиқулашди; ўғиллар чивиқдоналарини 
осонгина синдиришди. Деҳқон деди: "Сизлар ҳам, болаларим, бир- бирингиз 
билан аҳил бўлсангиз, ҳеч қандай ғаним сизларни енга олмайди, борди-ю 
ҳадеб низолашаверсангиз, ҳар қандай ожиз одам ҳам маҳв этиши мумкин 
сизларни". 
Масалдан ҳисса шуки, аҳиллик, тотувлик нақадар қудратли бўлса, низою 
нифоқшу қадар заифдир. Ахир, айрилган озар, бирлашган ўзар, деб бекорга 
айтмаганлар-ку. 
57. КАМПИР ВА ТАБИБ 
Кампирнинг кўзи оғриб қолди, у Табибни чақириб, агар кўзимни даволаб 
тузатсанг, яхши ҳақ тўлайман, деб ваъда қилди. Табиб муолажани бошлади. 
Лекин у ҳар гал келиб Кампирнинг кўзига дори суркаганида, унинг кўзини 
чирт юмиб ўтирганидан фойдаланиб, уйдаги буюмлардан бирон- тасини олиб 
кетаверди. Ниҳоят, у Кампир уйидаги жамики қақир-қуқур ва анжомларни 
олиб кетиб бўлгач, муолажа тугаганини айтиб, ваъда қилинган хизмат ҳақини 
талаб қилди. Кампир ҳақ тўлашдан бош тортди; шунда Табиб Кампирни 
ҳакамлар олдига судраб бориб, унинг устидан арз қилди. Кампир эса шундай 
баѐнот берди: "Ҳақ рост, муҳтарам ҳакамлар, мен бу Табибга, агар кўзимни 
даволаб тузатса, ҳақ тўламоқчи бўлувдим. Ҳолбуки, унинг муолажасидан 
кейин кўзларим ҳеч нима кўрмай қолди: мен илгари ўз уйимдаги ҳамма 
буюмларни кўрардим, энди у ерда ҳеч нима кўрмаяп- ман". 
Ҳаѐтда ҳам шундай: бадбин ва бадният кишилар кўпинча катта манфаат 
кетидан қувиб, ўз иллатларини ошкор қилиб қўйганларини сезмай қоладилар.