25 БОШ ИЛМИЙ-МЕТОДИК МАРКАЗ таълим дастурларида ва кичик бирлашмаларда ўқитувчилар ва талабалар билан
ишлайдиган 700 дан ортиқ компаниялар билан ҳамкорлик қилади. 2016 йилда
тадқиқотлар учун ҳомийлик 200 миллион доллардан кўпроқни ташкил этди, бу
Массачусетс Технология институти тадқиқотлари умумий молиялаштиришнинг
19 фоизини ташкил этади
1
. АҚШ Миллий Илмий Жамғармаси маълумотларига
кўра, МТИ тиббиёт факультетисиз барча университетлар ва коллежлар ўртасида
илмий молиялаштирилган ишланмалар ва тадқиқотларни ривожлантириш
бўйича иккинчи ўринда туради
2
. Технологияларни лицензиялаш ва патентлаш
билан тижорат инвестициялари МТИ ва Линкольн лабораториясида ихтиролар
ва кашфиётларга киритилади. 2016 йилда 800 та янги ихтиро эълон қилинди, 341
та патент берилди, 110 та лицензия берилди ва 25 та компания яратилди
3
.
Корпорациялар билан кучли алоқалар, шунингдек, тегишли соҳаларда ўқитиш
амалиётини таклиф этадиган бизнесни бошқаришга йўналтирилган дастурларда
ҳам ўз аксини топган. МТИ таълими муҳандислар, олимлар ва тадқиқотчиларга
таниқли ва изланувчан мутахассисларга эга бўлиш имконини беради.
Бугунги кунда, янги авлод университетларининг аксарияти Қўшма
Штатларда жойлашган бўлиб, уларнинг мамлакатда пайдо бўлиши ва
ривожланиши шунингдек, университетлар ва корпорациялар ўртасидаги ўзаро
манфаатли алоқаларни ривожлантиришга, шунингдек технология компаниялари
ва инновацияларни яратишга кўмаклашувчи "Патент ва савдо маркалари
тўғрисидаги қонун" деб ҳам номланадиган 1980 йилда Бай-Доле тўғрисидаги
қонун қабул қилинганлиги билан боғлиқ
4
. Қонун қабул қилинишидан олдин,
барча илмий кашфиётлар ва патентлар федерал молиялаштириш ҳисобига
ўтказилган тадқиқотлар натижасида давлатга тегишли эди. Қонун
университетларга ва корхоналарга университет 3.0 ни шакллантириш ва
инновацион маҳсулотларни яратишни фаоллаштирган давлат дастурлари
маблағлари ҳисобига яратилган интеллектуал мулк ҳуқуқларини олиш ҳуқуқини
берди. Бироқ Бай-Доле қонуни тадбиркорлик университетининг шаклланиши ва
ривожланишининг ягона драйвери (қўзғатувчиси) эмас эди, университет
анъаналари минтақа иқтисодиётини ривожлантиришга, "патент" тушунчасини
қонуний равишда кенгайтиришга ва бошқа омилларга таъсир кўрсатди. АҚШда
тадбиркорлик университетларини ташкил этиш йўлидаги навбатдаги ҳуқуқий
қадамлар Миллий кооператив тадқиқотлар тўғрисидаги қонун (1984 й.), Федерал
технологияларни топшириш тўғрисидаги қонун (1986 й.) ва Миллий кооператив
1
MIT Financial Data // MIT Facts. 2017. URL: http://web.mit.edu/ facts/financial.html (дата обращения: 08.11.2017).
2
Rankings by total federal obligations // National Science Foundation. 2017. URL:
https:/ /ncsesdata.nsf.
gov/profiles/site
? Method=rankingBySource&ds=fss (дата обращения: 02.11.2017).
3
MIT at a glance // MIT Facts. 2017. URL:http://web.mit.edu/facts/faqs.html (дата обращения: 08.11.2017).
4
Public Law №96-517. Chapter 30: accept by Senate of the United States of America at 12 dec. 1980 // U.S. Government
publishing office. 2008. URL: https://www.gpo.gov/fdsys/pkg/STATUTE-94/pdf/ STATUTE-94-Pg3015.pdf (дата
обращения: 10.10.2017).