Fanni o’qitishning maqsadi – mustaqillik yillarida O‘zbekiston Respublikasida yuz bergan muhim o‘zgarishlar, tub islohotlarning mazmun-mohiyatini ko‘rsatish va jamiyat hayotida talabaning o‘rnini, o‘zligini anglatishdan iborat
O‗zbekiston tarixi fanining predmeti, nazariy- metodologik asoslari, manbalari va mintaqa tarixining jahon tarixi bilan bog‗liqligi to‗g‗risida biiimlar tizimini shakllantirish.
Tayanch iboralar: tarix, O‗zbekiston, fan, predmet, obyekt, nazariy- metodologik asoslar, tamoyillar,holislik, ilmiylik, tarixiylik, davr, tarixiy manba, yozma manbalar, moddiy manbalar, xalq, mamlakat, mintaqa, o‗tmish, Movarounnahr, Turkiston, Gerodot, xitoy yilnomalari, Kvint Kursiy Ruf, Strabon, madaniyat, til, urf-odatlar, tarixiy o‗tmish, tarixiy xotira, sivilizatsiya, arxeologiya, numizmatika, paleograflya, etnografiya, sharq va g‗arb, shaharsozlik, ―Avesta‖, Bexistun yozuvlari, ―Temur tuzuklari‖, Beruniy, Forobiy, madaniy meros, Amir Temur, Mirzo Ulug‗bek, Jaloliddin Manguberdi, Temur Malik, Alisher Navoiy, komil inson, vatanparvarlik, insoniylik.
―O‗zbekiston tarixi‖ predmeti xalqimizning eng qadimgi davrlardan to hozirgi kunlargacha bosib o‗tgan uzoq va murakkab tarixiy yo‗lini, ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, madaniy va ma‘naviy hayotini holisona o‗rganishni o‗z oldiga maqsad qilib qo‗ygan.
Vatanimiz tarixi o‗zbeklarning xalq, millat bo‗lib shakllanish jarayoni, ajdodlarimiz qoldirgan boy ma‘naviy merosi, davlatlarning tashkil topishi, ularning ichki va tashqi siyosatini o‗rganadi. ―O‗zbekiston tarixi‖ fanining dolzarb muommolari, yechimini kutayotgan talaygina masalalari mavjud bo‗lib, jumladan Vatanimiz hududida eng qadimgi davrlardan boshlab yashayotgan aholi va ularning joylashuvi, bu aholining qo‗shni qabilalar bilan turlicha munasabatlari, Amudaryo va Sirdaryo oralig‗ida yashagan qadimiy mahalliy aholi bizning ajdodlarimiz ekanligini asoslash va tadqiq etish shular jumlasidandir.
O‗zbekiston tarixini o‗rganishda manbalar alohida ahamiyatga molikdir. Bular moddiy va yozma manbalardir. Tariximizning eng qadimgi davrlarini o‗rganishda arxeologik, antropologik va etnografik manbalarga suyaniladi. Bu manbalar turli ko‗rinishlarda bo‗lib, ularga qadimgi ajdodlarimiz yashagan manzilgohlar, shahar xarobalari, mozor-qo‗rg‗onlar qoldiqlari, kundalik turmush va xo‗jalikda ishlatiladigan buyumlar, mehnat, jangovor qurollar, turli-tuman ashyolar kiradi. Yozma manbalar esa eng qadimgi yozuvlar, bitiklar, kitoblardan iboratdir. Moddiy va yozma manbalar ma‘lumotlarini solishtirib, qiyoslab tarixni talqin etish muhim ahamiyatkasb etadi.
Yuqoridagilardan kelib chiqqan holda xulosa qilib aytish joizki, tarix- ―tadqiq etish‖, ―tekshirish‖, ―voqealar haqida aniq hikoya qilish‖ ma‘nolarini anglatib, insonlar haqida, ularning uzoq o‗tmish davrlardan bizgacha yetib kelgan hayotiy tajribasi haqidagi fandir.
2.Davlat ramzlari to’g’risiagi qonun va uning mazmuni
3.O’zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti I.A. Karimov
O'zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti Islom Abdug'anieyvich Karimov Oliy Kengashda O'zbekiston xalqlariga sadoqat bilan xizmat qilishga, grajdanlar huquq va erkinliklanga kafolat berishga, O'zbekiston Konstitutsiyasiga qat'iy rioya etishga, zimmaga yuklangan yuksak vazifalarni vijdonan bajarishga tantanali qasamyodini bayon etdi.
O'zbekistonda prezidentlik boshqaruvining joriy etilishi tasodifiy emasdi. Chunki O'zbekistonda va o'sha davrdagi Ittifoqning boshqa jumhuriyatlarida 80-yillarning oxirlarida kuchayib ketgan milliy uyg'onish oxir-oqibatda dunyoning eng yirik va so'nggi mustamlakachi saltanatlaridan biri SSSRning parchalanish jarayonini boshlab berdi. Bu borada Boltiqbo'yi jumhuriyatlari yalovbardorlik qildi. Bu jumhuriyatlarda mustaqillik masalasida kompartiya rahbariyati bilan xalq ommasi o'rtasida mushtarak birlik qaror topdi. Bu hoi albatta boshqa jumhuriyatlarga ham ta'sir ko'rsatdi va ular birin-ketin o'z mustaqilliklarini e'lon qila boshladilar. 1990-yil, 21-iyulda O'zbekiston Oliy Kengashining 2-majlisi mamlakatning istiqboldagi taqdiri uchun g'oyatda muhim bo`lgan tarixiy hujjatni - Mustaqillik Deklaratsiyasini qabul qildi. Bu tarixiy hujjatda shunday yozilgan edi: «O`zbekiston bugun o'z hududiga mutloq ega va unda yagona hukmron emasligini tan olib, tashqi muloqotlarda mustaqillik huquqidan mahrum ekanligini e'tirof etib, jumhuriyat xalqining tub manfaatlari, uning erki va irodasini ifodalab, hokimiyat manbayi xalq ekanligini e'tirof etib, xalq taqdiri va mulkiga egalik huquqi faqat uning o'zigagina berilganligini qayd etib taraqqiyot yo'lini tanlash faqat xalqning ixtiyorida ekanligini ta'kidlab, xalqaro huquq qoidalari, umuminsoniy qadriyatlar va demokratik prinsiplariga asoslanib, Jumhuriyat Oliy Kengashi O'zbekistonni suveren davlat deb e'lon qiladi.
O'zbekiston suveren davlati:
o'z hududining barcha tarkibiy qismlari - yer, suv, havo, yer usti, yerosti boyliklariga va ulardan olinadigan barcha mahsulotlariga mutlaq egadir;
o'z hududining barcha tarkibiy qismlarida - yerosti va yer ustida, suvda, havoda mutlaq hukmrondir:
siyosiy va iqtisodiy sistemalarining tarkibi va tuzilishini xalq manfaati va ehtiyojidan kelib chiqib - o'zi belgilaydi;
suveren huquqlarini amalga oshirish uchun zarur bo'lgan barcha qonun va farmonlarni o'zi ishlab chiqadi va ularning ijrosini o'zi tashkil qiladi;
barcha tashqi aloqalarni o'zi o'rnatadi;
fuqarolik masalalariga oid qonunchilikni o'zi aniqlaydi;
aholisi tarkibidagi millatlar va elatlar bilan munosabatda ularning teng huquqliligi va o'z taqdirini o'zi belgilashi prinsipiga amal qiladi».
Albatta, O'zbekistonda Prezidentlik boshqaruvining joriy qilinishi, ko'p vaqt o'tar-o'tmas Mustaqillik Deklaratsiyasining e'lon qilinishi respublika hayotida mislsiz tarixiy voqealar edi, amalda bu bizdagi ma'naviy mustaqillikni bildirdi. O'zbekistonda kechayotgan bunday voqealarga M.S.Gorbachyov boshchiligida Markaz albatta, befarq qaramasligi ayon edi. Binobarin, Moskva O'zbekistondagi bunday «o'zboshimchalik»lardan tashvishda edi va uni tezda «jilovlab» qo'yish chorasini izladi. Vaziyat shu darajada keskin tus oldiki, M.S.Gorbachyov O‘zbekiston Birinchi Prezidenti Islom Karimovdan qutulish uchun tazyiq o'tkazishning barcha choralarini ishga soldi
Fan o’qituvchi: F.E. To’yev
Kafedra mudiri: A.Z. Sharipov
8-Bilet
1.O’zbekistonning eng yangi tarixi fanining predmeti maqsadi va vazifalari
2.2017-2021 yillarda Qurolli Kuchlar tizimidagi islohotlar
3. 1997 yil Kadrlar tayyorlash milliy dasturi va uning faoliyati
Fan o’qituvchi: F.E. To’yev
Kafedra mudiri: A.Z. Sharipov
9-Bilet
1.O’zbekistonning eng yangi tarixi fanining predmeti maqsadi va vazifalari
2. 2020 yil Ta’lim to’g’risidagi qonun va uning mazmuni
3. Yangi O’zbekiston stragiyasi va uning mazmuni
Fan o’qituvchi: F.E. To’yev
Kafedra mudiri: A.Z. Sharipov
10-Bilet
1.O’zbekistonning eng yangi tarixi fanining predmeti maqsadi va vazifalari
2. 1992 yil Ta’lim to’g’risidagi qonun va uning mazmuni
3. Yangi O’zbekiston stragiyasi va uning mazmuni
Fan o’qituvchi: F.E. To’yev
Kafedra mudiri: A.Z. Sharipov
11-Bilet
1.O’zbekistonning eng yangi tarixi fanining predmeti maqsadi va vazifalari
2. 1992 yil Ta’lim to’g’risidagi qonun va uning mazmuni
3. Milliy tiklanishdan milliy yuksalish sari
Fan o’qituvchi: F.E. To’yev
Kafedra mudiri: A.Z. Sharipov
12-Bilet
1.O’zbekistonning eng yangi tarixi fanining predmeti maqsadi va vazifalari
2.2017-2021 yillarda Ichki Ishlar tizimidagi islohotlar
3. 1997 yil Kadrlar tayyorlash milliy dasturi va uning faoliyati
Fan o’qituvchi: F.E. To’yev
Kafedra mudiri: A.Z. Sharipov
13-Bilet
1.O’zbekistonning eng yangi tarixi fanining predmeti maqsadi va vazifalari
2.2017-2021 yillarda Favqulotda Vaziyatlar Vazirligi va Davlat Xavfsizlik xizmati tizimidagi islohotlar
3. O’zbekistonda iqtisodiy sohadagi amalga oshirilgan islohotlar
Fan o’qituvchi: F.E. To’yev
Kafedra mudiri: A.Z. Sharipov
14-Bilet
1.Farg’ona voqelari va uning bostirilishi
2.2017-2021 yillarda Qurolli Kuchlar tizimidagi islohotlar
3. Besh tashabbus va uning mazmun mohiyati
Fan o’qituvchi: F.E. To’yev
Kafedra mudiri: A.Z. Sharipov
15-Bilet
1. Mustaqillik deklaratsiyasi va uning mazmun mohiyati
Do'stlaringiz bilan baham: |