1-Bilet O’zbekistonning eng yangi tarixi fanining predmeti maqsadi va vazifalari

1-Bilet

1.O’zbekistonning eng yangi tarixi fanining predmeti maqsadi va vazifalari

Fanni o’qitishning maqsadi – mustaqillik yillarida O‘zbekiston Respublikasida yuz bergan muhim o‘zgarishlar, tub islohotlarning mazmun-mohiyatini ko‘rsatish va jamiyat hayotida talabaning o‘rnini, o‘zligini anglatishdan iborat

O‗zbekiston tarixi fanining predmeti, nazariy- metodologik asoslari, manbalari va mintaqa tarixining jahon tarixi bilan bog‗liqligi to‗g‗risida biiimlar tizimini shakllantirish.

Tayanch iboralar: tarix, O‗zbekiston, fan, predmet, obyekt, nazariy- metodologik asoslar, tamoyillar,holislik, ilmiylik, tarixiylik, davr, tarixiy manba, yozma manbalar, moddiy manbalar, xalq, mamlakat, mintaqa, o‗tmish, Movarounnahr, Turkiston, Gerodot, xitoy yilnomalari, Kvint Kursiy Ruf, Strabon, madaniyat, til, urf-odatlar, tarixiy o‗tmish, tarixiy xotira, sivilizatsiya, arxeologiya, numizmatika, paleograflya, etnografiya, sharq va g‗arb, shaharsozlik, ―Avesta‖, Bexistun yozuvlari, ―Temur tuzuklari‖, Beruniy, Forobiy, madaniy meros, Amir Temur, Mirzo Ulug‗bek, Jaloliddin Manguberdi, Temur Malik, Alisher Navoiy, komil inson, vatanparvarlik, insoniylik.

―O‗zbekiston tarixi‖ predmeti xalqimizning eng qadimgi davrlardan to hozirgi kunlargacha bosib o‗tgan uzoq va murakkab tarixiy yo‗lini, ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, madaniy va ma‘naviy hayotini holisona o‗rganishni o‗z oldiga maqsad qilib qo‗ygan.

Vatanimiz tarixi o‗zbeklarning xalq, millat bo‗lib shakllanish jarayoni, ajdodlarimiz qoldirgan boy ma‘naviy merosi, davlatlarning tashkil topishi, ularning ichki va tashqi siyosatini o‗rganadi. ―O‗zbekiston tarixi‖ fanining dolzarb muommolari, yechimini kutayotgan talaygina masalalari mavjud bo‗lib, jumladan Vatanimiz hududida eng qadimgi davrlardan boshlab yashayotgan aholi va ularning joylashuvi, bu aholining qo‗shni qabilalar bilan turlicha munasabatlari, Amudaryo va Sirdaryo oralig‗ida yashagan qadimiy mahalliy aholi bizning ajdodlarimiz ekanligini asoslash va tadqiq etish shular jumlasidandir.

O‗zbekiston tarixini o‗rganishda manbalar alohida ahamiyatga molikdir. Bular moddiy va yozma manbalardir. Tariximizning eng qadimgi davrlarini o‗rganishda arxeologik, antropologik va etnografik manbalarga suyaniladi. Bu manbalar turli ko‗rinishlarda bo‗lib, ularga qadimgi ajdodlarimiz yashagan manzilgohlar, shahar xarobalari, mozor-qo‗rg‗onlar qoldiqlari, kundalik turmush va xo‗jalikda ishlatiladigan buyumlar, mehnat, jangovor qurollar, turli-tuman ashyolar kiradi. Yozma manbalar esa eng qadimgi yozuvlar, bitiklar, kitoblardan iboratdir. Moddiy va yozma manbalar ma‘lumotlarini solishtirib, qiyoslab tarixni talqin etish muhim ahamiyatkasb etadi.

Yuqoridagilardan kelib chiqqan holda xulosa qilib aytish joizki, tarix- ―tadqiq etish‖, ―tekshirish‖, ―voqealar haqida aniq hikoya qilish‖ ma‘nolarini anglatib, insonlar haqida, ularning uzoq o‗tmish davrlardan bizgacha yetib kelgan hayotiy tajribasi haqidagi fandir.