№9
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
SIRTQI BO’LIM
“O’ZBEKISTON TARIXI” kafedrasi
O‘ZBEKISTONNING ENG YANGI TARIXI fanidan
sessiya oralig‘i vazifalari
Variant №9
TOSHKENT-2021
1-TOPSHIRIQ: Savollarga javob bering:
1.Barkamol avlod tarbiyasida “О‘zbekistonning eng yangi tarixi fani”ning tutgan о‘rni.
1. Taraqqiy etgan millatlarning o‘z tarixini yaxshi bilishi va qadrlashi, tarixiy yodgorlik va obidalarini ezozlashi koz qorachigidek asrashining kopgina sabablari bor. Bu eng avvalo, tarix insoniyat paydo bolganidan to hozirgacha davom etib kelayotgan ijtimoiy jarayon oynasi ekanligi bilan bogliqdir. Ikkinchidan esa, butun insoniyat shu tarixga qarab, oz otmishi va borligini anglaydi, kelajak rejalarini belgilaydi.
Shuning uchun ham otgan chorakam bir asrlik kommunistik mustamlaka davrida Ozbekiston tarixi tahqirlandi, soxtalashtirildi, xalq talimi sohasida oqitiladigan fanlar tizimiga fan sifatida kiritilmadi. Faqat, maktabning 5-sinflaridagina Ozbekiston tarixidan hikoyalar degan hikoyalar predmeti oqitildi. Bundan asosiy maqsad xalqimizda oz otmishiga nisbatan nafrat ruhini tarbiyalash va teskari tarixiy xotirani shakllantirishdan iborat boldi. Bu mashum siyosatning samarasi olaroq muborak istiqlolning dastlabki yillarida ayrim kommunistik mafkuraga berilgan katta tarixchi olimlar Ozbekiston tarixini oliy oquv yurtlarida oqitilishiga har xil bahonalar bilan qarshilik korsatdilar. Bu antiqa qarshilik to 1993-yilning sentabrigacha davom etdi. Mana shu oquv yilidan boshlab Vatanimiz tarixi tarixda birinchi bor oliy oquv yurtlarida oqitiladigan fanlarning orasida ozining qonuniy orni va nufuziga ega boldi.
Ozbekiston hukumati mustaqillikdan song Vatan tarixi haqida odilona siyosat yuritdi. Uning millat manaviyati va mafkurasi, xalq talimida tutgan orniga yuksak baho berib, uni davlat siyosatining ustivor yonalishlaridan biri darajasiga kotardi.Haqqoniy yozilgan Vatan tarixini organish va oqitish shuning uchun ham kerakki, u soxta tarixiy tushuncha va tarixiy xotirasizlikka barham beradi, milliy goya va mafkura takomillashuvini tezlashtiradi. Vatan tarixini oqitish va organish yana shuning uchun ham zarurki, xalqimiz undan ruhiy quvvat olib, dushmanga bosh egmaslik, qayta mustamlaka qopqoniga tushmaslik, boshqalarga boysinmaslik, begona goya va mafkura hamda zugumlar tasiriga berilmaslik manaviyatiga ega boladi. Tarixni mukammal bilish, uning mazmun va mohiyati, falsafasini teran anglash millat uchun yuksak fazilat.
Ozbekiston tarixi fani oldida turgan asosiy vazifa quyidagilardan iboratdir: birinchidan, yoshlarga va bolajak mutaxassis kadrlarga chuqur milliy va umuminsoniy tarixiy, goyaviy-siyosiy, ilmiy-nazariy dunyoqarashni singdirish. Ikkinchidan, yoshlarda milliy tafakkur, gurur va ozlikni, milliy vijdon va umuminsoniy barkomollikni tarbiyalash. Uchinchidan, yoshlarda otashin vatanparvarlik va harbiy jasoratni, millat va Vatanga sadoqatlikni tarbiyalash. Tortinchidan, yoshlarga milliy va tarixiy qadriyatlarni ezozlash, asrab-avaylash ruhini singdirish, ularda yuksak ahloqiy fazilatlar (halollik, poklik, odillik, rostgoylik, mehnatsevarlik, kamtarinlik, imon va etiqodlik)ni tarbiyalash. Beshinchidan, yoshlarni Vatan va xalq, millat, ota-ona, farzand, tabiat va jamiyat oldidagi muqaddas burchlarni chuqur his etish va ularga sadoqatlik ruhida tarbiyalash.
2.Sovet ittifoqini qutqarib qolishga qaratilgan sо‘ngi urinishlar. GKCHP voqealari va uning О‘zbekistonga ta’siri.
2. 1990 yil mart oyida umumittifoq referendumida fuqarolarning aksariyati SSSRni saqlab qolishga va uni isloh qilish zarurligiga chaqirdilar. 1991 yil yozida yangi Ittifoq shartnomasi tayyorlandi, bu federal davlatning tiklanishiga imkon berdi. Ammo birlikni saqlab qolishning iloji bo'lmadi.Mumkin sabablar orasida quyidagilar mavjud:
SSSR 1922 yilda tuzilgan. federal davlat sifatida. Ammo vaqt o'tishi bilan u tobora markaz tomonidan boshqariladigan va respublikalar va federal munosabatlar sub'ektlari o'rtasidagi tafovutlarni tartibga soluvchi davlatga aylandi. Uzoq yillar davomida respublikalararo va millatlararo munosabatlar muammolari e'tibordan chetda qoldi. Qayta qurish yillarida, millatlararo nizolar portlab ketganda, o'ta xavfli bo'lib, qarorlar qabul qilish 1990-1991 yillargacha kechiktirildi. Qarama-qarshiliklarning to'planishi parchalanishni muqarrar qildi; SSSR mavjudligining so'nggi yillarida boshdan kechirgan siyosiy, iqtisodiy, mafkuraviy inqiroz markazning zaiflashishiga va respublikalar va ularning siyosiy elitalarining kuchayishiga olib keldi. Iqtisodiy, siyosiy va shaxsiy sabablarga ko'ra milliy elitalar SSSR parchalanishidagi kabi uni saqlab qolishga unchalik qiziqish bildirmadilar. 1990 yildagi "Suverenitet Parad" milliy partiya-elitalarning kayfiyati va niyatlarini aniq ko'rsatib berdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |