1. Банклар фаолиятида рискларнинг юзага келиш эҳтимоли ва унинг банк фаолиятига таъсири

Ҳар бир келишув олдингисини ўзида намоён этади ва унга қўшимча ва янгиликларни ўз ичига олади.

• Ҳар бир келишув олдингисини ўзида намоён этади ва унга қўшимча ва янгиликларни ўз ичига олади.
• Базель II келишувининг асосий мақсади банк соҳасида вужудга келадиган рискларни самарали бошқариш орқали молия тизими барқарорлигини таъминлашдан иборат ва у 3 қисмдан ташкил топган.
• -Капиталнинг минимал даражасига қўйилган талаблар. Кредит, бозор ва операцион рисклардан келиб чиққан ҳолда капиталнинг етарлилигига қўйилган талаблар. Бунда умумий капиталнинг еталилиги 8%дан кам бўлмаслиги ва II даражали капитал I даражали капиталдан ошиб кетмаслиги керак.
• -Назорат қисми. Бунда назорат жараёнининг асосий тамойиллари, рискларни бошқариш, маълумотлар шаффофлиги, фоиз риски, кредит риски, операцион риск ва секьюритизацияга қўйилган талаблар ўз аксини топган.
• -Бозор интизоми қисми. Бунда юқоридаги икки компонентнинг ўзаро боғлиқликда олиб борилиш ва қўшимчалар кўзда тутилган.

Халқаро Безель стандарти бўйича тижорат банкларининг асосий капитали барқарор молиялаштириш манбаларидан ташкил топиши лозим. Шу сабабли Безель қўмитасининг талабига кўра асосий капиталнинг таркибига қуйидаги манбаларгина киритилиши лозим:

• Халқаро Безель стандарти бўйича тижорат банкларининг асосий капитали барқарор молиялаштириш манбаларидан ташкил топиши лозим. Шу сабабли Безель қўмитасининг талабига кўра асосий капиталнинг таркибига қуйидаги манбаларгина киритилиши лозим:
• - устав капиталининг тўланган қисми;
• - банкнинг эмиссион даромади;
• - захира капитали;
• - ўтган йилларнинг тақсимланмаган фойдаси;
• - банкнинг нокумилятив имтиёзли акцияларини сотишдан олинган тушум.

банкларида фоиз рискини баҳолаш ва уни бошқариш усуллари.

• Рискнинг моҳияти фойда олиш ёки зарар кўриш, мол-мулкни йўқотиш, жойлаштирилган инвестициядан олинадиган даромаднинг кутилганидан фарқланиши каби эҳтимол бўлган натижаларга асосланади. Хусусан, молия соҳасида риск нисбатан кенг талқинда тушунилади. Шу боис риск нафақат даромадни қўлдан чиқариш, унинг кутилганидан пастлиги, яъни салбий натижа, балки фойданинг кутилганидан юқорилиги, яъни ижобий кўрсаткич сифатида ҳам намоён бўлиши мумкин.
• Қайд этиш лозимки, молия институтлари рисклари эҳтимоликка кўра, асосий фаолиятидан кутилган даражадаги фойдага эриша олмаслик ёхуд уни йўқотиш ҳисобланади. Бу ўринда таъкидлаш лозимки, молиявий рискларни таснифлашга бўлган ёндашувлар хилма-хилдир11.
• Молиявий рисклар қуйидаги турларга бўлинади:
• - бозор риски;
• - ликвидлик риски;
• - фоиз риски;
• - кредит риски;
• - валюта риски.