1. Auditorlik faoliyati standartlarining mohiyati

2. Auditorlik faoliyatining milliy va xalqaro standartlari
Turli mamlakatlar iqtisodiyotida bozor munosabatiaxining rivojlanishi, integratsiya jarayonining kengayishi, bir qator auditorlik lirm alarining xalqaro miqyosda faoliyat yurituvchi firmalarga aylanishi kabi jarayonlaming ro‘y berishi auditorlik faoliyatini xalqaro miqyosda birxillashtirish zaruriyatini yuzaga keltirdi. Bu zaruriyat asosida 1977-yilda tashkil etilgan Xalqaro buxgalterlar federatsiyasi qoshida Xalqaro audit amaliyoti qo‘mitasi (International auditing practices com m ittee) tashkil etildi. Bu qo‘mita tom onidan tayyorlangan standartlar audit amaliyotini xalqaro miqyosda birxillashtirishga qaiatilgan. Ammo bu standartlar turli davlatlarda turli darajada qo‘llaniladi. Shunga ko£ra ularni to 'rt asosiy guruhga ajratish mumkin: birinchi guruh davlatlar xalqaro standartlami to‘lig‘icha, dastlabki ko£rinishda qabul qiladilar; ikkinchi guruh davlatlar xalqaro standartlami faqatgina kichik o£zgartirishlar kiritish orqaligina
qabul qilishlari mumkin; uchinchi guruh davlatiar xalqaro standart larga o'zgartirishlar kiritishdan tashqari, bu standartlami qo‘llash uchun m a’lum iqtisodiy, siyosiy shart — sharoitlarni yaratish yoki mavjud shart — sharoitlarga o‘zgartirish kiritishlari talab etiladi; to‘rtinchi guruh davlatlarda xalqaro standartlam i qo‘llash shu m am kkatning milliy mentaliteti, psixologiyasiga bo‘gliq. Shu sababli, ko'pgina davlatiar milliy standartlami ishlab chiqish va xalqaro standartlam i qo‘llash jarayoniga ehtiyotkorlik bilan yondashadilar. M isol uchun, Kanada, Buyuk Britaniya, AQSH kabi davlatlarda milliy auditorlik standartlarini ishlab chiqish jarayonida xalqaro standartlarning faqatgina ba’zi elementlariga murojaat etiladi. Avstraliya, Braziliya, Niderlandiya kabi davlatlarda esa milliy auditorlik standartlari to‘lig‘icha xalqaro standartlarga asoslangan holda tuziladi. Respublikamizda auditorlik faoliyatining milliy standartlarini ishlab chiqish jarayonida ham xalqaro standartlarga amal qilinadi. Malayziya, Singapur, Nigeriya kabi davlatlarda esa milliy standartlar tuzilmagan va ularda auditorlik faoliyatining xalqaro standartlari milliy standart sifatida qabul qilinadi.
Xalqaro auditorlik amaliyoti qo'm itasi tomonidan qabul qilingan standartlam ing asosiylari jadvalda keltirilgan:
Xalqaro audit standartlari: