1. aqshda ta'lim tizimining tuzilishi aqshda ta'lim darajalari

Reja:

1. AQSH ta'lim tizimi

2. Yaponiya ta'lim tizimi

Amerika Qo'shma Shtatlari aholisi juda ko'p. Jami 50 ta shtat mavjud. Shuningdek, AQSh dunyodagi eng obro'li kompaniyalarga ega bo'lgani uchun ishlash uchun eng yaxshi va eng yaxshi mamlakatdir. Agar kimdir AQShga joylashmoqchi bo'lsa, u o'z farzandlarining ta'limi haqida o'ylashi kerak. AQShdagi ta'lim dasturi dunyodagi eng yaxshi ta'lim dasturlaridan biri sifatida tanilgan. AQSh maktablarida o'rganish usuli boshqa g'arbiy mamlakatlar bilan taqqoslaganda biroz boshqacha. Ular nazariy bilimlardan ko'ra ko'proq amaliy bilimlarga e'tibor berishadi. Shuningdek, dunyodagi eng taniqli ta'lim tizimidan ta'lim olish sizni nurda turishga undaydi. Shuningdek, AQSh dunyoning boshqa mamlakatlaridan tashqari talaba uchun ta'lim olish uchun ko'proq pul sarflaydi. Bu AQSh ta'lim tizimining eng yaxshi tizimlardan biri ekanligi ma'lum bo'lishining sabablaridan biridir.Amerika Qo'shma Shtatlarida savodxonlik darajasi taxminan 99 foizni tashkil etadi. O'z fuqarolarini zarur boshlang'ich ma'lumotlarga ega bo'lishlari uchun birlashtirgan qonun tufayli. Ushbu davlat qonuni 6-8 yoshdan 16-18 yoshgacha bo'lgan har bir talabaning bilim olishiga majbur qiladi. Garchi bu maktabgacha ta'lim muassasalariga taalluqli bo'lmasa-da, har bir shtatda farqli o'laroq farq qiladi. Amerika Qo'shma Shtatlarida xususiy, davlat va uy maktablari mavjud. Qo'shma Shtatlardagi o'quvchilarning aksariyati (taxminan 87%) davlat yoki davlat maktablarida o'qiydi. O'quvchilarning boshqa qismi (taxminan 10%) xususiy maktablarga, qolganlari esa uy maktablariga borishadi.

Amerika Qo'shma Shtatlaridagi ta'lim tizimi

AQShdagi Ta'lim tizimi boshqa toifaga kiradi. Talabalarga tezkor ravishda yangi narsalarni o'rganish va o'rganishga yordam berish. Amerika ta'lim tizimi global talabalar uchun boy alternativa maydonini taqdim etadi. O'quvchilarni hayratga soladigan bunday maktablar, dasturlar mavjud. Keling, ularning turli toifalari va turlarini muhokama qilaylik.

Amerika maktab tizimi

Bolalar 5 yoki 6 yoshdan maktabga borishni boshlashadi va 17 yoki 18 yoshda tugatishadi.

Talaba uzaytirilgan ta'til yoki darsning sustligi sababli darsni takrorlashiga to'g'ri keladi, ammo bu juda kam.

Hammasi bo'lib 12 yillik o'qish.

Boshlang'ich (boshlang'ich) maktabda 1 dan 5 gacha sinflar mavjud.

6 yoshdan 8 yoshgacha bo'lgan o'rta va o'rta maktab kompromisslari.

O'rta maktabda 9 dan 12 gacha sinflar mavjud.

K-12 Ta'lim

Qo'shma Shtatlardagi barcha bolalar uchun majburiy ta'lim. Maktabga qatnaydigan yosh chegarasi har xil davlatda farq qiladi. Ba'zi shtatlarda, o'quvchilar 14–17 yosh orasidagi ota-onalarning ruxsati bilan maktabni tark etishlari mumkin. Biroq, boshqa o'quvchilar 18 yoshga qadar maktabda qolishlari kerak. Xalq ta'limi odatda bolalar bog'chasidan 12-sinfgacha (K-12) bepul. Aksariyat ota-onalar farzandlarini davlatga yoki xususiy muassasaga yuborishadi. O'quvchilarning o'ndan bir qismi davlat statistika ma'lumotlariga ko'ra xususiy maktablarga qabul qilingan. O'quvchilarning taxminan 85 foizi davlat maktablarida o'qiydi. Soliq imtiyozlari berilganligi sababli, soliq yuklari har bir mintaqada farq qiladi. Maktab tumanlari ma'murlari va byudjetlari bilan ajralib turadigan boshqa mahalliy hokimiyat idoralaridan ajralib turadi. Ko'pincha, K-12 davlat maktablari tizimlari uchun majburiy testlar mavjud. Odatda vasiylik kengashi, davlat kollejlari va universitetlari orqali.Xususiy maktablar odatda o'z o'quv dasturlarini belgilashda bepul. Mustaqil mintaqaviy akkreditatsiya idoralari orqali mavjud, garchi ba'zi bir davlat tomonidan tartibga solish qo'llanilishi mumkin. Yillik byudjet (2016-2017 yillar): 1.3 trln. AQSh dollari (YaIMning 7.2%) (davlat va xususiy, barcha darajalar)Erkaklar va ayollarning savodxonlik darajasi: 100%

O'qish darajasi (o'rta va diplomdan keyingi): 91% va 46%

Asosiy til: ingliz tili.

Boshlang'ich maktabgacha

AQShda bola tarbiyasi odatda 5 yoshdan 6 yoshgacha bo'ladi. Maktabgacha tarbiya bolalar bog'chasi maktablari deb nomlanadi.Va bu maktablar juda majburiy emas. Ushbu maktablarning ko'pchiligini xususiy tashkilotlar boshqaradi. Va turli xil bolalarni parvarishlash tashkilotlari ham ishlaydi.O'quvchilar uchun boshlang'ich ta'lim odatda 6 yoshdan 7 yoshgacha boshlanadi. Ushbu bosqich shuningdek boshlang'ich maktab deb ham nomlanadi. Va ko'p sohalarda hukumat tomonidan bepul ta'minlangan. Boshlang'ich maktab birinchi sinfdan beshinchi sinfgacha boshlanadi yoki boshlanadi.

O'rta maxsus ta'lim

O'rta maktab o'rta maktab yoki o'rta maktabga tegishli. O'rta o'rta maktab odatda o'n bir yoshdan o'n ikki yoshgacha boshlanadi va uch yil davom etadi. O'rta maktab oltinchi sinfdan sakkizinchi sinfgacha boshlanadi. O'rta maktablarda o'qitishning bunday turi AQShda ham bepul.

O'rta maktab yoki katta o'rta maktab

O'rta maktab ta'limning eng zaruriy qismidir. Bu talaba uchun kerakli kasbni tanlash bosqichini belgilaydi. O'rta maktab odatda o'n to'rt yoki o'n besh yoshda boshlanadi va o'n sakkiz yoshda tugaydi. O'rta maktablar o'quvchilarga asosiy fanlarni tanlashga imkon beradi.

Bu erdagi o'rta maktab ko'pincha bitiruv yoki kollejga tegishli. Ushbu bosqich talabalarni kollejlarda yoki universitetlarda tegishli fanlarni o'rganishga majbur qiladi. Shuningdek, talabalar kollej yoki universitetni tugatgandan keyin ham magistrlarga yo'l olishlari mumkin.

Maktab soatlari va muddatlari

Maktab sentyabrda boshlanadi va may yoki iyungacha (to'qqiz oy) ishlaydi.

Aksariyat maktablarda ikki semestrlik tizim qo'llaniladi. Sentyabrdan dekabrgacha va bahor yanvar-may oylarida.

Ba'zi maktablar chorak tizimiga amal qiladi. U uchta seansni o'z ichiga oladi. Sentyabrdan dekabrga, yanvardan martga va martdan may-iyunga qadar.

Boshlang'ich va o'rta maktablarda maktab kuni ertalab soat 8 dan 3 gacha davom etadi.

Talabalar AQShdagi ba'zi maktablarga o'qishga kirishdan oldin har qanday sog'lomlashtirish testlaridan o'tishlari kerak. Talabalar kasallikning oldini olish yoki yuqishini nazorat qilish uchun ba'zi tibbiy ko'riklardan o'tishlari kerak.

Kasalliklar qatoriga quyidagilar kiradi:

Poliomielit.

DTP (difteriya, qoqshol va ko'k yo'tal yoki ko'k yo'tal).

MMR (qizamiq, tepki va qizilcha yoki nemis qizamiq).

Bolalar maktabga kirishdan oldin yaxshi bo'lishlari kerak. Tegishli emlashlarning dalillari ingliz tilida bo'lishi kerak. U aniq sanalarni o'z ichiga olishi va qabul paytida maktabga topshirishi kerak

Yaponiya ta'lim tizimi

YAponiya ta’limining shakllanishi 1867—1868 yillarda boshlangan. YAponiya o’z oldiga ikki vazifani: 1—boyish, 2-G’arb texnologiyasini YAponiya ishlab chiqarishiga kiritish masalasini qo’yadi va bu ishni amalga oshirish uchun birinchi galda ta’lim tizimini tubdan o’zgartirish kerakligi aytiladi.1872 yili «Ta’lim haqida Qonun» qabul qilindi. Bunda yapon ta’limi G’arb ta’limi bilan uyg’unlashtiriladi. 1908 yil YAponiyada boshlang’ich ta’lim majburiy 6 yillikka aylantirildi. 1893 yili kasb yo’nalishidagi dastlabki kollej paydo bo’ldi.1946 yili qabul qilingan Konstitutsiya fuqarolarning ta’lim sohasidagi huquq va burchlarini belgilab berdi. Unda barcha bolalar bepul umumiy ta’lim olishlari shart ekanligi belgilab qo’yilgan. Hozirgi zamon yapon ta’lim tizimlarining tarkibi quyidagicha: bog’chalar, boshlang’ich maktab, kichik o’rta maktab, yuqori o’rta maktab, oliy ta’lim tizimlariga kiruvchi o’quv yurtlari. Bolalar yosh xususiyatlariga qarab 3, 2, 1 yillik ta’lim kurslariga jalb qilinadi. YAponiyada maktabgacha ta’lim muassasalarining 59,9% xususiy, 40,8% munitsipal, 0,3% davlatnikidir.

Majburiy ta’lim. Ta’limning pog’onasi 6 yoshdan 15 yoshgacha bo’lgan bolalarni o’z ichiga oladi. 6 yillik boshlang’ich ta’lim va 3 yillik kichik o’rta maktab, 9 yillik majburiy ta’limni tashkil etadi va u bepuldir, tekin darsliklar bilan ta’minlangan. Muxtoj oilalarning bolalari bepul nonushta, o’quv qurollari, tibbiy xizmat bilan ta’minlanadi. Zarur bo’lgan taqdirda ularning oilalariga moddiy yordam ko’rsatiladi. SHu qatorda xususiy maktablar ham mavjud.YUqori bosqich o’rta maktab 10, 11, 12 sinflarni o’z ichiga oladi, bunday maktablarning kunduzgi, sirtqi va kechki bo’limlari mavjud. O’quvchilarning 95% kunduzgi maktablarda o’qiydilar.YAponiyada o’quv yili 240 kun (AQSH 180). O’quv yili 1 apreldan boshlanib martda tugaydi. YOzgi kanikul iyun oyining oxirida boshlanib, avgustda tugaydi. Darslar 7 soatdan o’tiladi.Dorilfununlarga katta o’rta maktabni yoki 12 yillik oddiy maktabni tugatgan o’quvchilar qabul qilinadi. U yerda 460 ta universitet bo’lib, 95 tasi davlat tasarrufida, 34 tasi munitsipal, 331 tasi xususiy, 1-toifadagi universitetlarda har bir o’qituvchiga 8 nafar, 2-toifali universitetlarda esa 20 tadan talaba to’g’ri keladi. Universitetlarga qabul qilish ikki bosqichga bo’linadi: 1-bosqichi turar joyda o’tkaziladi: buning uchun yapon, eski yapon tili, matematika, fizika, ximiya, jamiyatshunoslik, tarix bo’yicha test sinovlaridan o’tadilar.Bu sinovlardan o’tgan o’quvchilar universitetlarga yo’llanma oladilar va yana sinovdan o’tadilar. Xususiy universitetlarga esa to’g’ridan-to’g’ri test topshiriladi. Bir qator xususiy universitetlar o’zining uzluksiz shaxobchasiga esa (bog’chadan boshlab hamma bosqichlarni qamrab oladi). Universitetdan talabalarni haydab yuborish mumkin emas. Lekin o’qish muddatini cho’zish mumkin (4 yillik o’qish 5-6 yilgacha cho’zilib ketishi mumkin).

Kollejlar:

1-kichik kollej;

2-texnik kollej

3-maxsus kollejlarga bo’linadi.

Uni bitirgan talabalar bakalavr diplomini oladi va universitetning 3 yoki 4 kurslariga qabul qilinadi.