1 Analitik rеaksiyalarning qaytarligi va ularga massalar ta'siri qonunining qo’llanilishi. Muvozanat konstantasi

Reaksiyaning bajarilishi: Bariy tuzining 2 – 3 tomchi eritmasiga 1 – 2 tomchi natriy atsetat va 2 – 3 tomchi kaliy bixromat eritmasi quyiladi.3. Sulfat kislota (yoki eruvchan sulfatlar)bilan bo‘ladigan reaksiya.Sulfat kislota va uning eruvchan tuzlari (SO₄^2- ioni) bariy ioni bilan kislota va ishqorlarda erimaydigan oq cho‘kma BaSO₄ xosil qiladi:

Ba²⁺ + SO₄^2- = BaSO₄↓Bariy sulfat kuchli kislotaning kiyin eruvchan tuzi bo’lgani uchun kislotalarda erimaydi. Bariy sulfatni eritmaga o’tkazish uchun u bariy karbanatga aylantiriladi, sungra kislotada eritiladi: BaSO_{4 +} CO₃^2- = BaCO₃ +SO₄^2- BaCO₃ +2CH₃COOH = Ba²⁺ + 2CH₃COO^- +H₂O +CO₂ Amalda bu ishni bajarish uchun bariy sulfatga natriy karbanatning tuyingan eritmasi kushib qizdiriladi. (xo’l usul).Bariy sulfatni 5 – 6 barobar miqdordagi natriy korbanat va kaliy korbanat tuzlari aralashmasi bilan tigelda suyuqlantirib xam karbonatga aylantirish mumkin. (kuruk usul).Reaksiyaning bajarilishi: Bariy tuzining 2 – 3 tomchi eritmasiga shuncha sulfat kislota, natriy yoki ammoniy sulfat qo’shiladi.4. Ammoniy oksalat bilan bo‘ladigan reaksiya.(NH₄)₂C₂O₄ bariy ionlari bilan xlorid va nitrat kislotalarda, qizdirilganda esa sirka kislotada xam eriydigan oq kristall cho‘kma – BaC₂O₄ xosil qiladi: Ba²⁺ + C₂O₄^2- = BaC₂O₄↓Reaksiyaning bajarilishi: Bariy tuzining 2 – 3 tomchi eritmasiga shuncha ammoniy oksalat eritmasi qo’shiladi.5. Natriy gidrofosfat bilan bo‘ladigan reaksiya.Na₂HPO₄ bariy ionlari bilan xlorid, nitrat va sirka kislotalarda eriydigan bariy gidrofosfatning oq cho‘kmasini xosil qiladi:Ba²⁺ + HPO₄^2- = BaHPO₄↓Reaksiyaning bajarilishi: Bariy tuzining 2 – 3 tomchi eritmasiga shuncha natriy gidrofosfat eritmasidan kushiladi.6. Alanganing bo‘yalish reaksiyasi.Bariyning uchuvchan tuzlari, masalan, BaCl₂, Ba(NO₃)₂ gorelkaning rangsiz alangasini yashil rangga kiritadi.II. Kalsiy kationining xususiy reaksiyalari.1. Ammoniy karbonat bilan bo‘ladigan reaksiya.(NH₄)₂CO₃ kalsiy ionlari bilan qizdirilganda kristall xolatiga o‘tadigan amorf cho‘kma xosil bo‘ladi:CaCl₂ + (NH₄)₂CO₃ = CaCO₃↓ + 2NH₄Cl Ca²⁺ + CO₃^2- = CaCO₃↓SaSO3 cho‘kmasi kuchli kislotalarda va sirka kislotada eriydi.Reaksiyaning bajarilishi: Kalsiy tuzining 2 – 3 tomchi eritmasiga ammoniy karbonat eritmasidan shuncha qo’shiladi. 2. Ammoniy oksalat bilan bo‘ladigan reaksiya.(NH₄)₂C₂O₄ kalsiy ionlari bilan kalsiy oksalatning oq mayda kristall cho‘kmasini xosil qiladi:CaCl₂ + (NH₄)₂C₂O₄ = CaC₂O₄↓ + 2NH₄Cl Ca²⁺ + C₂O₄^2- = CaC₂O₄↓CaS₂O₄ cho‘kmasi kuchli kislotalarda eriydi va sirka kislotada erimaydi. Bu reaksiya bilan Ca²⁺ ionini fakat Ba²⁺ yo‘qotilgandan so‘ng topiladi, chunki Ba²⁺ xam shunga o‘xshash cho‘kma beradi.Reaksiyaning bajarilishi: Kalsiy tuzining 1 – 2 tomchi eritmasiga shuncha miqdorda ammoniy oksalat eritmasi qo’shiladi III. Stronsiy kationining xususiy reaksiyalari .Sr²⁺ kationining o’ziga xos reaksiyasi.

1. Sulfat kislota va eruvchan sulfatlar (SO₄^2- ionlari )Sr²⁺ionlari bilan oq cho’kma stronsiy sulfat xosil buladi:Sr²⁺ +SO₄^2-=SrSO₄Buni xuddi bariy sulfat kabi eritmaga o’tkazish mumkin.Stronsiy korbanat stronsiy sulfatga nisbatan xos eruvchan bo’lgani sababli stronsiy sulfat bariy sulfatga qaraganda osonlik bilan korbanatga aylanadi .Reaksiyaning bajarilishi: Stronsiy tuzining 2 –3 tomchi eritmasiga shuncha sulfat kislota, natriy yoki ammoniy sulfat kushiladi.2. Gipsli suv, yani (CaSO₄x2H₂O) ning suvdagi tuyingan eritmasi xam Sr²⁺ ioni bilan stronsiy sulfat cho’kmasini (loyqa) xosil qiladi. Loyqa darxol xosil bo’lmaydi.Eritmani isitish loyqa xosil bo’lishini tezlashtiradi.

4.4To`rtinchi guruh kаtiоnlаri. Mishyak, surma, qalay, mis, kadmiy, vismut va simob (II) kationlari хususiy rеаksiyalаri I. Qalay ionining xususiy reaksiyalari.

Qalay birikmalarda 2 va 4 valentli bo‘ladi. Qalay (IV) ionlari eritmaga ozroq kislota qo’shilganda kompleks ionlar [SnCl₆]^2- ga aylanadi.SnCl₄ + 2HCl = H₂[SnCl₆]Qalay tuzlarining suvdagi eritmalari rangsizdir.Sn²⁺ ning xususiy reaksiyalari.1. O‘yuvchi ishqorlar va ammoniy gidroksid bilan o‘tkaziladigan reaksiya.O‘yuvchi ishqorlar va ammoniy gidroksid qalay (II) tuzlari bilan Sn(OH)₂ ning oq cho‘kmasini hosil qiladi:SnCl₂ + 2KOH = Sn(OH)₂ + 2KCl Sn(OH)₂ cho‘kmasi amfoter xossalarga ega va kislotalarda ham, ishqorlarda ham eriydi. Ishqorlarda eriganda stannitlar hosil bo‘ladi:H₂SnO₂ + 2KOH = K₂SnO₂ + 2H₂O H₂SnO₂ + 2OH^- = SnO₂^2- + 2H₂OReaksiyaning bajarilishi. 3 – 4 tomchi SnCl₂ eritmasiga 1 – 2 tomchi ishqor eritmasi qo‘shiladi.2. Sulema bilan o‘tkaziladigan reaksiya.Sulema Sn²⁺ ionini Sn⁴⁺ ionigacha oksidlaydi va simob metalining qora cho‘kmasi ajralib chiqadi. Reaktivdan ortiqcha qo’shilganda simob (II) xlorid simob metaligacha qaytariladi:

2Hg(NO₃)₂ + SnCl₂ = Hg₂Cl₂↓+ Sn(NO₃)₄ Hg₂Cl₂ + SnCl₂ = SnCl₄ + 2Hg

Sn⁴⁺ ionining xususiy reaksiyalari.1. O‘yuvchi ishqorlar va ammoniy gidroksid bilan o‘tkaziladigan reaksiya.NaOH, KOH va NH₄OH Qalay (IV) ionlari bilan ortostannat kislotasining H₄SnO₄ oq amorf cho‘kmasini hosil qiladi.H₂[SnCl₆] + 4OH = H₄SnO₄↓ + 6Cl^-Cho‘kma ortiqcha miqdordagi ishqorda erib, stannatlar hosil qiladi:H₄SnO₄ + 2NaOH = Na₂SnO₃ + 3H₂O Shuningdek xlorid kislotada ham eriydi:H₄SnO₄ + 6HCl = H₂[SnCl₆] + 4H₂O

Reaksiyaning bajarilishi. SnCl₄ tuzining 4 – 5 tomchi eritmasiga cho‘kma hosil bo‘lguncha tomchilatib ishqor qo‘shiladi va cho‘kmaning erishi kuzatiladi.2. Temir bilan o‘tkaziladigan reaksiya.Qalay (IV) ionlari temir bilan ta’sirida ikki valentli Qalay ionlarigacha qaytariladi:

H₂[SnCl₆] + Fe = SnCl₂ + FeCl₂ + 2HClReaksiyaning bajarilishi. 3-4 tomchi SnCl₄ eritmasiga 2-3 tomchi 2n li HCl qo‘shiladi va temirning bir necha bo‘lakchasi solinadi. Aralashma bir oz vaqt suv hammomida qizdiriladi. So‘ngra olingan eritmaga kuchli ishqoriy muxitga kelguncha ishqor quyiladi, temir (II) – gidroksidining tushgan cho‘kmasi ajratiladi va stannat eritmasiga vismut tuzi eritmasidan 1-2 tomchi ta’sir ettiriladi. Eritmada Qalay (II) ionlari bo‘lganda vismut metalining qora cho‘kmasi tushadi.II.Mishyak (III) – birikmalarining reaksiyalari.1.Kumush nitrat bilan o‘tkaziladigan reaksiya.AgNO₃, AsO₃^3- ionlari bilan sariq rangli kumush arsenit cho‘kmasini hosil qiladi:Na₃AsO₃ + 3AgNO₃ = Ag₃AsO₃↓ + 3NaNO₃ AsO₃^3- + 3Ag⁺ = Ag₃AsO₃↓ Cho‘kma HNO₃ va NH₄OH da eriydi. Cho‘kma NH₄OH da eriganda kompleks ionlar [Ag(NH₃)₂]⁺ hosil bo‘ladi. Unga ozroq kislota qo’shilganda yana cho‘kma hosil qiladi.Reaksiyaning bajarilishi: Natriy arsenitning 3 – 4 tomchi eritmasiga 2-3 tomchi reaktiv eritmasi quyiladi.

Mishyak (V) birikmalarining reaksiyalari.1. Kumush nitrat bilan o‘tkaziladigan reaksiya.AgNO₃, AsO₄^3- ionlari bilan shokolad rangli kumush arsenat cho‘kmasini hosil qiladi:Na₃AsO₄ + 3AgNO₃ = Ag₃AsO₄ ↓ + 3NaNO₃ AsO₄^3- + 3Ag⁺ = Ag₃AsO₄↓ Cho‘kma HNO₃ da va NH₄OH da eriydi. NH₄OH da erishi:Ag₃AsO₄ + 6NH₄OH = [Ag(NH₃)₂]OH + H₃AsO₄ + 3H₂O Reaksiyaning bajarilishi: natriy arsenatning 2-3 tomchi eritmasiga 2-3 tomchi kumush nitrat eritmasi qo‘shiladi.Olingan cho‘kmaga ammoniy gidroksid qo’shilganda cho‘kma eriydi.2. Kaliy yodid bilan o‘tkaziladigan reaksiyalar.KI kislotali muxitda arsenat-ionlar ta’sirida erkin yodgacha oksidlanadi va eritma sariq ranga kiradi.Na₃AsO₄ + 2KI + 2HCI = Na₃AsO₃ + I₂ + 2KCl + H₂O

AsO₄^3- + 2I^- + 2H⁺ = AsO₃^3- + I₂ + H₂OReaksiyaning bajarilishi.Natriy arsenatning 2-3 tomchi eritmasiga 1-2 tomchi 6 n. HCl eritmasi, 3 tomchi benzin yoki benzol, so‘ngra chayqatib turib bir necha tomchi KI eritmasi qo‘shiladi. Ajralib chiqqan yod benzin qatlamiga o‘tib, uni binafsha rangga kiritadi.

III.Surma ionining xususiy reaksiyalari.Surma birikmalarida 3 va 5 valentli bo‘ladi.

Surma xloridlarining suvli eritmalariga ozroq xlorid kislota qo’shilganda [SbCl₆]^3- va [SbCl₆]^- kompleks ionlari hosil bo‘ladi:SbCl₃ + 3HCl → H₃[SbCl₆] SbCl₅ + HCl → H[SbCl₆]Surma (III) ionining xususiy reaksiyalari.1.Gidrolizlanish reaksiyasi Surma (III) tuzlari suvda gidrolizlanib, surma xloroksidning oq cho‘kmasini hosil qiladi:SbCl₃ + HOH → SbOCl + 2HCl Sb³⁺ + Cl^- + HOH → SbOCl + 2H⁺ SbO⁺ gruppasi bir zaryadli kation rolini o‘ynaydi.Surma xloroksid cho‘kmasi kislotalarda eriydi.Reaksiyaning bajarilishi: Surma (III) tuzining 2 – 3 tomchi eritmasiga5 –6 tomchi distillangan suv tomiziladi va gidrolizlanish darajasini oshirish uchun suv hammomida qizdiriladi.2.Natriy tiosulfat bilan o‘tkaziladigan reaksiya.Na₂S₂O₃ bilan Sb³⁺ ionlari qizdirilsa surma sulfidni qizil cho‘kmasini hosil qiladi:2SbCl₃ + 3Na₂S₂O₃ + 3H₂O=Sb₂S₃ + 3H₂SO₄ + 6NaClReaksiyaning bajarilishi: Probirkaga 2 – 3 tomchi SbCl₃ eritmasi solinadi, 1 tomchi H₂SO₄ va 5 – 6 tomchi suv qo’shing, natriy tiosulfat kristalini tashlang.Surma sulfid cho‘kmasi tushadi.

Surma (V) ionining xususiy reaksiyalari.1. Gidrolizlanish reaksiyasi.SbCl₅ eritmasi suv bilan suyultirilgan xloroksidning oq cho‘kmasi va surma (V) ajralib chiqadi:SbCl₅ + 2HOH = SbO₂Cl + 4HCl

Sb⁵⁺ + Cl^- + 2HOH = SbO₂Cl + 4H⁺Reaksiyaning bajarilishi: 2 – 3 tomchi SbCl₅ eritmasiga 5 – 6 tomchi distillangan suv qo‘shiladi va qizdiriladi.2.O‘yuvchi ishqorlar va ammoniy gidroksid bilan o‘tkaziladigan reaksiya.O‘yuvchi ishqorlar va ammoniy gidroksid surma (V) ionlari bilan metastibiat kislotaning oq cho‘kmasini hosil qiladi.SbCl₅ + 5NaOH = HSbO₃↓ + 5NaCl + 2H₂O

Reaksiyaning bajarilishi: Surma (V) tuzining 2 – 3 tomchi eritmasiga 1 – 2 tomchi ishqor qo‘shiladi.

IV. Vismut kationining xususiy reaksiyalari.

1. Gidrolizlanish reaksiyasi.Vismut tuzlari suvda gidrolizlanadi va gidroksi tuzlarning oq cho‘kmalarini hosil qiladi:BiCl₃ + 2HOH → Bi(OH)₂Cl + 2HCl Bi(OH)₂Cl → BiOCl + H₂O Cho‘kma xlorid kislotada eriydi.Reaksiyaning bajarilishi: Vismut xloridning 2 –3 tomchi eritmasiga

8 – 10 tomchi suv quyiladi va vismutil xloridning oq cho‘kmasi tushishi kuzatiladi.Olingan cho‘kmaga cho‘kma eriguncha tomchilatib xlorid kislota qo‘shiladi.

V. Mis (II) kationining xususiy reaksiyalari.1. NH₄OH bilan o‘tkaziladigan reaksiya.NH₄OH (ozroq miqdorda qo’shilsa) yashil tusli asosli tuz, masalan, (CuOH)₂SO₄ ni hosil qiladi, bu tuz mo‘l ammiakda osongina eriydi. Bunda (pH >9) misning ravshan ko‘k tusli ammiakli kompleksi hosil bo‘ladi. Cu²⁺ ioni uchun xarakterli bo‘lgan bu reaksiyaning tenglamasi ionli shaklda quyidagicha ifodalanishi mumkin:2Cu²⁺ + SO₄^2- + 2NH₄OH = (CuOH)₂SO₄↓ + 2NH₄⁺

(CuOH)₂SO₄↓ + 8NH₄OH = 2[Cu(NH₃)₄]²⁺ + SO₄^2- + 2OH^- + 8H₂O Misning ammiakli kompleksiga kislota qo’shilganda NH₃ molekulalarining H⁺ ionlari bilan bog’lanib, barqaror NH₄⁺ kompleksini hosil qilishi natijasida u parchalanadi. Bunda ko‘k tusli eritma havo rangga kiradi (Cu²⁺ ionining rangi).2. Natriy tiosulfat bilan o‘tkaziladigan reaksiya.Natriy tiosulfat ozgina kislota qo’shilgan mis tuzi eritmasiga qo’shilganda, kompleks tuzning hosil bo‘lishi sababli eritma rangsizlanadi.Agar eritma qizdirilsa, Cu₂S va oltingugurt aralashmasidan iborat bo‘lgan to’q qo‘ng’ir cho‘kma hosil bo‘ladi: 2Cu²⁺ + 2S₂O₃^2- + 2H₂O =Cu₂S↓ + S↓ + 4H⁺ + 2SO₄^2-Kislotali muxitda Cd²⁺ ion natriy tiosulfat ta’sirida sulfid cho‘kmasini hosil qilmaydi va shuning uchun bu reaksiyadan Cu²⁺ ionini Cd²⁺ ionidan ajratishda foydalanish mumkin.

VI. Simob (II) kationining xususiy reaksiyalari.Hg tuzlari zaharli hisoblanadi.2. Qalay (II) xlorid bilan o‘tkaziladigan reaksiya. Simob (II) tuzlari eritmasi SnCl₂ ta’sir ettirilsa, avval oq cho‘kma Hg₂Cl₂ hosil bo‘ladi, u esa mo‘l miqdordagi reaktiv ta’sirida asta – sekin kul tusiga kiradi, ya’ni [Hg₂]²⁺ metall simobgacha qaytariladi.Reaksiyaning borishi quyidagi tenglamalar bilan ifodalanishi mumkin:2HgCl₂ + SnCl₂ = Hg₂Cl₂↓ + SnCl₄ Hg₂Cl₂↓ + SnCl₂ = 2Hg↓ + SnCl₄

VII. Kadmiy kationining xususiy reaksiyalari.

1. O‘yuvchi ishqorlar NaOH va KOH kislotalarda eriydigan oq cho‘kma Cd(OH)₂ ni hosil qiladi.

2. NH₄OH bilan boradigan reaksiya.Ammiak NH₄OH Cd²⁺ ioni bilan o‘zaro ta’sirlashib, Cd(OH)₂ cho‘kmani hosil qiladi; bu cho‘kma mo‘l reaktivda erib, ammiakli kompleksni hosil qiladi:

Cd²⁺ + 2OH^- =Cd(OH)₂↓

Cd(OH)₂↓ + 4NH₄OH = [Cd(NH₃)₄]²⁺ + 2OH^- + 4H₂O

[Cd(NH₃)₄]²⁺ kompleks [Cu(NH₃)₄]²⁺ dan rangsizligi bilan farq qiladi. Bu komplekslarning hosil bo‘lishidan analiz davomida Cu²⁺ va Cd²⁺ ionlarini Bi³⁺ ionlaridan ajratib olishda foydalaniladi; Bi³⁺ ionlar NH₄OH ta’sirida ortiqcha miqdordagi ammiakda erimaydigan asosli tuz cho‘kmasini hosil qiladilar.

4.5Birinchi guruh kationlar (K,⁺ Na⁺, NH₄⁺, Mg²⁺). Kaliy, natriy, ammoniy kationi uchun xususiy reaksiyalar I. Калий катионининг хусусий реакциялари1. Натрий гидротартрат билан ўтказиладиган реакция.

NaHC₄H₄O₆ калий ионлари билан калий гидротартрат-ок кристалл чўкмасини хосил килади:

KCl + NaHC₄H₄O₆ = KHC₄H₄O₆↓ + NaCl

K⁺ + HC₄H₄O₆^- = KHC₄H₄O₆↓

Кислота ва ишкорларда эриши:

KHC₄H₄O₆ + HCl = H₂C₄H₄O₆ + KCl

KHC₄H₄O₆ + KOH = K₂C₄H₄O₆ + H₂O

KHC₄H₄O₆ + NaOH = КNaC₄H₄O₆ + H₂O

Реакциянинг бажарилиши: калий тузининг 2-3 томчи эритмасига шунча реактив кўшилади.Пробиркани совук сув окимида совутиб туриб шиша таёкча билан пробирка деворининг ички юзаси ишкаланиб турилади.Текширилаётган эритма нейтрал бўлиши лозим, чунки кислотали мухитда калий гидротартрат чўкмаси тартрат кислота хосил килиб эрийди, ишкорий мухитда эса сувда осон эрийдиган ўрта ёки иккиламчи туз хосил килади.2. Натрий кобальтонитрит билан ўтказиладиган реакция.Na₃[Co(NO₂)₆] нейтрал ёки кучсиз кислотали эритамдан калий натрий кобальтонитритни сарик чўкма тарзида чўктиради.

3Na⁺ + [Co(NO₂)₆]^3- + 2KCl = K₂Na[Co(NO₂)₆]↓ + 2NaCl

2K⁺ + Na⁺ + [Co(NO₂)₆]^3- = K₂Na[Co(NO₂)₆]↓

Реакциянинг бажарилиши калий тузининг 2-3 томчи эритмасига шунча реактив кўшилади.

Реакция сезилувчандир.

II. Натрий катионининг хусусий реакциялари.

1. Калий дигидроантимонат билан килинадиган реакция.

KH₂SbO₄ натрий ионлари билан натрий дигидроантимонатнинг ок кристалл чўкмасини хосил килади.

NaCl + KH₂SbO₄ = NaH₂SbO₄↓ + KCl

Na⁺ + H₂SbO₄^- = NaH₂SbO₄↓

Агарда чўкма бирданига тушмаса пробирка деворларини шиша таёкча билан ишкаланг, шундан кейин ок рангли чўкма тушади.Бу реакцияни тубандаги шароитларда бажариш керак;а) Na⁺ - катионини очадиган эритма концентрланган бўлиши керак;б) эритма нейтрал ёки кучсиз ишкорий бўлиши керак кислотали шароит Na⁺ катионини очишга тўскинлик килади, чунки реактивнинг ўзи кислотали шароитда ок рангли аморф чўкма хосил килади.

KH₂SbO₄ + HCl = HSbO₃↓ + KCl + H₂O

III. Аммоний катионининг хусусий реакциялари.

1. Ишкорлар билан ўтказиладиган реакциялар.

Аммоний тузлари ўювчи ишкорлар NaOH ва KOH билан кўшиб киздирилганда аммиак ажралиб чикади.

NH₄Cl + KOH = KCl + H₂O + NH₃↑ NH₄⁺ + OH^- = H₂O + NH₃↑

Бу газнинг ажралишини куйидагича билиш мумкин:а) хидидан – ўткир хидлиб) пробирка огзига тегизмасдан хўлланган лакмусли когозни туширинг у кўкаради.NH₃ + H₂O = NH₄OHв) пробирка огзига тегизмасдан хлорид кислотага хўлланган шиша таёкчани туширинг, ок тутун хосил бўлади:NH₃ + HCl = NH₄Cl2. Несслер реактиви билан ўтказиладиган реакция.Несслер реактиви (K₂[HgI₄] билан КОН аралашмаси) аммоний ионлари билан аксодимеркураммоний йодиднинг кизил-кўнгир чўкмасини хосил килади.

Hg

NH₄Cl + 2K₂[HgI₄] + 4KOH = [O NH₂] I + 3H₂O + 7KI +KCl

Hg

Реакция жуда селувчан бўлиб, одатда калий ва натрий ионларини топишга халакит берадиган аммоний ионлари йўклигига ишонч хосил килиш зарур бўлганда кўлланилади. Калий ва натрий ионлари аммоний ионларини топишга халакит бермайди.Реакциянинг бажарилиши. Аммоний тузининг 1 томчи эритмасига 5-6 томчи сув ва 1-2 томчи Несслер реактиви кўшилади. Кизил – кўнгир рангли чўкма хосил бўлиши кузатилади(NH₄⁺ нинг концентрацияси паст бўлса, эритма тўк сарик рангга киради) 3. Аммоний ионларини йўкотиш.Аммоний тузлари киздирилганда парчаланади; бунда аммоний тузлари учиб чикиб кетади.Бундан аммоний ионларини эритмадан йўкатишда фойдаланилади:NH₄Cl = NH₃ + HClРеакциянинг бажарилиши: тигелга ёки чинни касочага таркибида биринчи аналитик группанинг хамма катионлари бўлган эритмадан 5-6 томчи солиниб, куригунча эхтиёткорлик билан буглатилади ва курук колдик ок «тутун» ажралиб чикиши тугагунча киздирилади. Тигель совугач, курук модданинг бир неча заррачалари 3 – 4 томчи сувда эритилади ва ишкор ёки Несслер реактиви билан тажриба килиб кўрилади.

IV. Магний катионининг хусусий реакциялари.1. Ўювчи ишкорлар билан реакцияси.Ўювчи ишкорлар Mg²⁺ ионлари билан гидроксиднинг билан аморф чўкмасини хосил килади:Mg²⁺ + 2OH^- → Mg(OH)₂↓Чўкма кислоталарда ва аммонийли тузларда эрийди. Мg(OH)₂ нинг аммонийли тузларда эриши массалар таъсири конуни билан тушунтирилади.Реакциянинг бажарилиши: Магний тузининг 2 – 3 томчи эритмасига шунча микдорда ишкор эритмаси куйилади.

2. 
   Петрошень реакцияси.
   

Иодли сув ишкор иштирокида магний ионлари билан кизил кўнгир чўкма беради.Реакциянинг бажарилиши: 2 томчи иодли сувга 1 томчи ўювчи ишкор кўшилади ва суюклик рангсизлангунча аралаштирилади:I₂ + 2NaOH → NaI + NaIO + H₂O Cўнгра магний тузи эритмасидан 1 томчи кўшилади ва кизил – кўнгир чўкма хосил бўлиши кузатилади. Магний ионлари ишкорнинг гидроксид ионлари ни боглайди ва мувозанат чапга сурилади. Ажралиб чиккан эркин иод магний гидроксидга адсорбиланади ва чўкмага кизил – кўнгир ранг беради.MgCl₂ + 2NaOH → Mg(OH)₂↓ + NaCl