1-Amaliy mashg’ulot Yuk oqimlarini aniq muddatga yetkazib berishni ishonchli rejalashtirish Reja

15-Amaliy mashg’ulot


Logistikaning zamonaviy masalalari va O`zbyekistonda ularni joriy etish imkoniyatining istiqbollari.
Jamiyatda har yili iqtisodiyotning mutanosib va ​​dinamik rivojlanishida transport kommunikatsiyalari ahamiyati tobora ortib borayotgani haqida tushuncha payedo bo'lmoqda. Ularning rivojlanishi Mamlakat bo'yelab transportning barqaror ishlashi iqtisodiy makonning birligi, odamlar, tovarlar va xizmatlarning erkin harakatlanishi, raqobat va tadbirkorlik erkinligining rivojlanishi, aholining turmush sharoiti yeaxshilanishi, yeaxlitligi va milliy xavfsizligini ta'minlash, global iqtisodiy makonga integratsiyalashuv kafolati hisoblanadi.
Mintaqaviy transport infratuzilmasi o'ziga xos xususiyatlarga ega: uning filiallari milliy miqyosda yeagona tizim sifatida ishlayedi va shu bilan birga uning faoliyati aniq mintaqaviy ahamiyatga ega; uning faoliyati natijalarining mintaqa hayotining umumiy parametrlariga ta'siri katta; transport infratuzilmasining mintaqaviy tizimning boshqa tarkibiy qismlari bilan yaqin aloqasi va o'zaro bog'liqligi mavjud.
Mintaqaviy transport va logistika tizimi (RTLS) - bu mintaqaviy tarqatish tarmog'ining ko'plab o'zaro bog'liq va o'zaro ta'sir qiluvchi elementlari (havolalari), integratsiyalashgan materiallar, ma'lumotlar, xizmat va moliyaviy oqimlar bilan ta'minlangan, funktsional va yordamchi quyei tizimlardan tashkil topgan katta murakkab makrologik tizim. maksimal sinergist ta'sir tizim umuman transport-logistika jarayonining barcha ishtirokchilari o'rtasida o'zaro maqsadga yo'naltirilgan hamkorlikni o'rnatishga asoslangan bo'lib, uning maqsadi - taqdim etilayotgan xizmatlar miqdori va sifatiga iste'molchilarning talablarini maksimal darajada qondirish yo'lida murosaga erishish.
MTLT ning asosiy magistral elementlari mintaqaning transport tarmog'i tugunlarida joyelashgan milliy, mintaqaviy va hududiy multimodal transport va logistika markazlari .
2030 yilgacha bo'lgan davrda O'zbekiston Respublikasining innovatsion rivojlanish strategiyasi sanoatning YEaIMdagi ulushini 37 foizga, qayeta ishlash sanoatining 22 foizgacha o'sishini nazarda tutadi, bu esa sanoatning o'rtacha yillik o'sish sur'ati 8,3 foizni tashkil etadi. Bu eksport tarkibini diversifikatsiyalashni, undagi xom ashyo ulushini pasayeishini va qo'shimcha qiymatga ega tovarlar ulushini ko'payeishini ta'minlayedi. Dinamik rivojlanayotgan iqtisodiyot transport sektoriga talabni kuchayetiradi, bu esa logistika tizimini, yuklarni turli transport turlari bilan tashish tizimini tubdan qayeta qurish tizimini talab qiladi.
Transport yo'laklarini rivojlantirish bo'yeicha olib borilayotgan faol siyosat eksport va import uchun xalqaro transport yo'nalishlarining sxemalarini kengayetirdi va diversifikatsiya qildi. Shundaye qilib, 2018 yilda mamlakatning tashqi savdo ayelanmasi 33,8 milliard dollarni tashkil etdi va 2010 yilga nisbatan 5,7 baravar oshdi, shu jumladan eksport hajmi - 14,3 milliard dollarga, o'sish 9,4 foizga, import - 19,6 milliard dollar va 2,1 baravar ko'payegan.
O'zbekistonning asosiy tashqi savdo hamkori hamon Rossiya Federatsiyasi bo'lib, uning umumiy savdo ayelanmasidagi ulushi (2017 yil) 24,5%. Xitoye (12%), Qozog'iston (6,1%) va Janubiy Koreyea (5,2%) ham O'zbekistonning asosiy tashqi savdo sheriklaridandir. Evropa Ittifoqi mamlakatlari bilan savdoga kelsak, bugungi kunda O'zbekistonning ushbu davlatlar bilan tashqi savdo yuklari asosan Riga, Liepayea, Ventspils (Latviya) portlari Qozog'iston va Rossiya orqali tranzit orqali amalga oshiriladi.
2010 yildan beri Toshkent shahrida zamonaviy "Sovg'ali va ombor logistika kompleksi" ishlab turibdi, u bir qator logistika xizmatlarini taqdim etadi.
Birinchidan, bular yuklarni qayeta ishlashning barcha turlari - oddiy tushirishdan tortib to saralash, markalashgacha. Kompleks Evropaning etakchi mamlakatlarining zamonaviy sovutish uskunalari bilan jihozlangan. Harorat va namlikni saqlash rejimiga rioyea qilish to'liq avtomatlashtirilgan. Uning ishlab chiqarish binolari mayedoni 14 ming kvadrat metrni tashkil qiladi. 10-16 ming m, sig'imi. 2 tonna yuk.
2017 yilda Xalqaro logistika markazi - "United Cargo Center" (UCC), umumiy mayedoni 18,4 gektar, yopiq omborlarning umumiy mayedoni - 18000 kv. m kompleksda tovarlarni qabul qilish, saqlash, bojxona rasmiylashtiruvi va jo'natish bilan bog'liq logistika xizmatlarining to'liq spektri mavjud. Har xil turdagi yuklarni - tez buziladigandan katta hajmgacha qayeta ishlash uchun barcha imkoniyatlar mavjud.
"O'ztemiryo'l-konteyener" aksiyadorlik kompaniyasi hududida yeangi transport-logistika markazi quriladi. Uni qurish uchun 16 gektar mayedon ajratilgan.
Konteyener terminali 20 ming kvadrat metr mayedonni egallayedi.
Yopiq omborxonalar - 25 ming kv. m., shu jumladan 14 ming kv. m ayerim mahsulotlar turlari uchun. Kompleksda avtomatlashtirilgan omborlarni boshqarish tizimi joriy etiladi. Bundan tashqari, ushbu hududda xizmat ko'rsatish markazi, bojxona nazorati va ma'muriyati binolari rejalashtirilgan. Markaz temir yo'l vagonlarini saralash, yuklarni tushirish, saqlash, ro'yexatdan o'tkazish va markalash bo'yeicha xizmatlarni ko'rsatadi. YEangi logistika markazi yiliga 3 million tonnagacha yukni qabul qiladi. Ishga tushirish shu yil oxiriga rejalashtirilgan.
O'zbekistonda, shuningdek, Navoiy aeroporti bazasida zamonaviy xalqaro intermodal logistika markazi mavjud bo'lib, u asosan xalqaro havo transportida yuk tashishga xizmat qiladi (yuklarni birlashtirish va tartibga solish).
2009 yilda "Angren logistika markazi" YoAJ tashkil etildi, u O'zbekistondagi avtomobil va temir yo'l transportiga xizmat ko'rsatuvchi eng yeirik logistika markazlaridan biri hisoblanadi. Terminalning sig'imi 22 tagacha idishni, 60 ta idishni saqlash va 1500 tonnagacha omborxonalarda saqlash imkoniyatiga ega
"Angren" logistika markazi O'zbekistonning eng yeirik erkin iqtisodiy zonasi - Toshkent viloyeatining Angren va Ohangaron shaharlarini o'z ichiga olgan "Angren" hududida ishlayedi.
Namangan viloyeatida "O'z-bekiston temir yo'llari" AJ qoshida " Pop Logistika markazi" UK multimodal logistika markazi tashkil etildi. Markaz har yili 4 million tonnagacha yukni etkazib beradi.
Dunyo logistika reyetingida O'zbekiston eng yeaxshi joyedan ancha yeiroqda. Shundaye qilib, Jahon banki hisobotida logistika sohasidagi etakchi davlatlar, ularning ushbu sohadagi vakolatlari va biznes uchun logistika mavjudligi to'g'risida "Logistic Index Performance (LPI)" ko'rsatkichi bo'yeicha 160 mamlakat reyetingi berilgan. Ushbu reyeting oltita mezonga asoslanadi. 2018 yilda O'zbekiston "Bojxona ishlarining samaradorligi va tezligi" mezoni bo'yeicha eng past ballni (ko'rib chiqilgan 6 mezondan) olgan holda atigi 99-o'rinni egalladi. Shu sababli, O'zbekiston uchun transport tizimi va logistika hayotiy faoliyatini ta'minlayedigan sohalarni tartibga solish va moliyalashtirishda boshqa davlatlar, birinchi navbatda rivojlangan davlatlar tajribasini o'rganish alohida ahamiyatga ega.
Ushbu sohada multimodal transport, logistika, bojxona, ekspeditorlik va boshqa xizmatlarning past darajasi mavjud. Konteyener tashish ulushi rivojlangan mamlakatlarga qaraganda ancha past. Bu qisman narx-navo indekslangan transport tariflari bilan bog'liq. Tarif siyosati kichik va o'rta korxonalarni - yuk tashuvchilar va tovarlarni eksport qiluvchilarni qo'llab-quvvatlashga qaratilgan emas. Mintaqaning temir yo'llari samarasiz. Shundaye qilib, xalqaro avtomobil transporti (XAT) to'g'risidagi ikki tomonlama hukumatlararo bitimlar doirasida, alohida davlatlar o'rtasidagi transport uchun turli xil huquqiy rejimlar belgilangan.
Ular faqat ma'lum o'tish punktlari orqali sayohat qilishni, etkazib berish marshruti va tranzit erkinligini cheklashni (tranzit ruxsatnomalarini berish tartib-qoidalari, ularning sonini cheklash va hokazolar tufayeli), transport uchun kvotalarni (savdo to'sig'i / JST talablari), ruxsatlarni berish va berishning byeurokratik tartiblarini (jismoniy mavjudligi) ta'minlayedi. va hujjatlar hajmi).
Tojikiston MAP assotsiatsiyasining vakili Larisa Kislyeakova o'z mamlakati va O'zbekiston o'rtasida umuman kelishuv mavjud emasligiga e'tibor qaratdi. Va shuningdek, uning so'zlariga ko'ra, umuman olganda, mamlakatlar o'rtasida imzolangan "ruxsat etilmagan" shartnomalarda uchinchi mamlakatlarga / dan transportga oid muammolar ko'zda tutilmagan. Ular transportning samaradorligini oshirishga emas, balki siyosiy iqlimni yeaxshilashga qaratilgan. Bir vaqtning o'zida bir nechta ikki tomonlama bitimlarning mavjudligi ularning me'yoriy-huquqiy talablariga rioyea qilish tartibini sezilarli darajada murakkablashtiradi.
Transport sohasidagi xalqaro shartnomalar va konventsiyalar tizimiga kelsak, bu erda Markaziy Osiyo mamlakatlarining ishtiroki har xil. Aksariyat bitimlar va konvensiyalar ishlamayedi, ularning normalari qo'llanilmayedi (ushbu xalqaro hujjatlarning qoidalarini amalga oshirish mexanizmlari ishlab chiqilmagan).
Markaziy Osiyo mamlakatlari temir yo'l transportini xalqaro temir yo'l transportida yuk tashish shartnomasi (SMGS) asosida tartibga soladi. Ammo bu erda bir qator zaif tomonlar mavjud - transport vositalarida yuklash kamdan-kam hollarda qo'llaniladi va eshikma-eshik xizmat ko'rsatish etarli darajada rivojlanmagan (masalan, p-yo'nalish bo'yelab).
Lian’yeun’gang - Do'stlik stansiyasi - Toshkent shahri uchun uchta yo'l-transport hujjati kerak), intermodal xizmat mavjud emas. Xizmat ko'rsatish va ro'yexatdan o'tish qoidalari bir-biriga mos kelmayedi, bu esa uzoq vaqt ishlamaye qolishiga olib keladi. Yuk tashuvchilar va temir yo'l yuklari bozori ishtirokchilari o'rtasidagi munosabatlar, shuningdek texnik yordam masalalari (blok poezdlar, konteyenerlarni tashish platformalari va boshqalar) to'liq hal qilinmagan.
Mavjud chegaralararo bojxona nazorati amaliyoti standart va talablardan farq qiladi. Mamlakatlarning bojxona xizmatlari o'rtasida muvofiqlashtirish yo'q va yuklarni kuzatish uchun o'rnatilgan axborot tizimlari mavjud emas. Xalqaro chegara o'tish punktlarida ba'zi bojxona postlari yeaxshi jihozlanmagan. Bojxona nazorati sohasidagi o'zgarishlar va boshqalar MAP bozori ishtirokchilariga o'z vaqtida etkazilmayedi.