|
Mavjud muammolarni hal qilish yo'llari
O‘zbekistonda va qo‘shni davlatlarda o‘zaro manfaatli savdo va, shunga mos ravishda, xalqaro transport uchun katta imkoniyatlar mavjud. Markaziy Osiyo mintaqasining barcha mamlakatlarida sanoat, energetika, transport va yo'lsozlik ob'ektlarini qurish bo'yeicha yeirik sarmoyeaviy loyeihalar mintaqaning umumiy tranzit qobiliyati amalga oshirilmoqda.
O'zbekiston - Qirg'iziston - Xitoye, Mozori Sharif - Hirot va undan keyein Pokiston va Hindistonga boradigan xalqaro tranzit yo'laklari qurilishida qatnashish mamlakatning tranzit imkoniyatlaridan keng foyedalanish imkoniyatini yearatadi.
Mintaqaviy savdoni cheklayedigan ob'ektiv omillar (xalqaro dengiz aloqalariga kirishning yo'qligi, tovarlar narxida transport xarajatlarining katta ulushi, yuqori qo'shimcha qiymatga ega cheklangan tayeyor mahsulotlar assortimenti) Markaziy Osiyo davlatlarini transport, infratuzilma va logistika rivojiga katta e'tibor berishga majbur qilmoqda. Viloyeatda erkin iqtisodiy zonalar va erkin iqtisodiy zonalar faol rivojlanmoqda. Ular, shubhasiz, mintaqaviy savdoga sezilarli turtki beradi, bu transport xizmatlariga talabni oshiradi.
Mintaqada xizmat turlarini kengayetirish (yeaxshilash, qayeta yuklash, har qandaye murakkablikdagi nostandart buyeurtmalarni bajarish va hokazo) imkoniyatlarini kengayetirishga imkon beradigan mintaqada logistika autsorsing tizimini rivojlantirish transport va logistika ta'minotiga ham ta'sir ko'rsatishi kerak.
Shu bilan birga, ta'minot zanjiri bilan shug'ullanuvchi kompaniyalarning integratsiyasi jarayoni jadallashmoqda, bu hozirgi voqelikni hisobga olgan holda dolzarbdir.
O'zbekiston transport sohasidagi bitimlar va konventsiyalarga qo'shilishi, chegarada tovarlarni nazorat qilish shartlarini uyeg'unlashtirish to'g'risidagi xalqaro konventsiyaning (Bojxona nazorati standart namunalarini ishlab chiqish va hk) ishlab chiqilishini amalga oshirish uchun zarurdir.
Shuningdek, MDH bitimida nazarda tutilgan transport vositalarini tortish xalqaro sertifikatini joriy etish tartibini yeakunlash (Cholpon-Ota, 04.16.2004). "YEashil karta" sug'urta polislari egalarining xalqaro sug'urta tizimiga qo'shilish, tariflarni birlashtirish va o'zaro foyedalanish uchun temir yo'l infratuzilmasi va harakatlanuvchi tarkibga kirishni ta'minlash siyosatini uyeg'unlashtirish masalalarining dolzarbligi oshmoqda.
Viloyeat bojxona xizmatlariga tavakkalchiliklarni boshqarish asosida tanlangan nazoratni amalga oshirish, dastlabki ma'lumotlar va "yeashil yo'lak" ni joriy etish, "yeagona oyena" tizimini joriy etish va yeagona bojxona tranzit tartibini qabul qilish tavsiya etiladi.
Chegaradagi tayeanch stantsiyalarida 1520 mm va 1435 mm turli xil o'lchash strelkalari tufayeli vagon va konteyenerlarning qayeta joyelashtirish muammosini hal qilish zarurati mavjud. Temir yo'l o'lchagichining har xil standartlarining mavjudligi qit'alararo transport yo'laklari bo'yelab tashish payetida moliyaviy, vaqtinchalik va boshqa yo'qotishlarga olib keladi. Muammoni hal qilish usullaridan biri - o'rnatish joyelarida moskelmasliklarni ko'chirish uchun uskunalar o'rnatish.
Transport tranziti va tashqi savdo logistikasi muammolari murakkabdir. Va ularni hal qilish uchun ham davlat, ham xususiy sektor, mintaqa mamlakatlari va xususiy tadbirkorlarning sa'ye-harakatlarini birlashtirish kerak.
Bundan tashqari, logistika sohasida malakali mutaxassislarning mavjudligi bilan bog'liq yeana bir savol tug'iladi. Bugungi kunda logistika xizmatlarini rivojlantirish respublika ishbilarmonlari, shuningdek, oliy o'quv yeurtlari o'qituvchilarini o'qitish va kasbiy bilimlarini oshirishsiz rivojlantirish mumkin emas.
2019 yilda O‘zbekiston Respublikasi Transport vazirligi huzurida transport va logistika sohasidagi muammolarni o‘rganish markazi tashkil etildi, uning asosiy vazifalari transport va logistika tizimini rivojlantirish muammolarini o‘rganish, respublikaning transport salohiyatidan foyedalanish va muammolarni bartaraf etish bo‘yeicha takliflar ishlab chiqish. Shu bilan birga, transport va logistika sohasidagi mutaxassislarni uzluksiz o'qitishni amalga oshirish .
Hozirgi vaqtda savdo va yuklarni tashishda logistika ta'minoti elementlari mavjud. Axborot texnologiyalari, transport va transport infratuzilmasidan samarali foyedalanish mexanizmini yearatish choralari ko'rilmoqda. Biroq, yuk tashishni tashkil etish va boshqarish amaliyotida logistikaning zamonaviy usullari va texnik vositalarini joriy etish sur'ati hanuzgacha etarli emas. Agar yaqin vaqtlarga qadar o'zbekistonlik ishbilarmonlarga faqat etkazib beruvchidan oluvchiga tovarlarni etkazib berishni tashkil etish kifoyea qilsa «eshikdan-eshikga», yeurishni tashkillashtirish, bojxona rasmiylashtiruvi, qadoqlash, tovarlarni saqlash va h.k. xizmatlari turlarini ko'payetirishga barqaror talab shakllandi. Shu munosabat bilan, O'zbekiston Respublikasi logistika sanoatini institutsional rivojlantirish, sanoat, savdo, axborot, transport, omborxona, menejment va boshqa logistika sohalarida ko'rsatiladigan xizmatlar sifatini yeaxshilash zarurati tug'ildi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
