Erkin iqtisodiy zonalar — shunday geografik hududki, unda mamlakatda qabul qilingan xoʼjalik faoliyati tartibiga qaraganda imtiyozli soliq toʼlash tartibi joriy etiladi. Boshqacha soʼz bilan aytganda, ushbu hududda davlatning iqtisodiy jarayonlarga aralashuvi kamaytiriladi va bu milliy iqtisodiy makonning bir qismi boʼlib, mamlakatning boshqa hududlarida qoʼllanilmaydigan maʼlum imtiyozlar tizimi joriy etiladi
Erkin iqtisodiy zona —mamlakat hududining imtiyozli bojxona, valyuta, soliq, viza va mehnat rejimlari joriy etilgan maxsus ajratilgan qismidir.
Iqtisodiy adabiyotda birinchi marta erkin iqtisodiy zonaga 1973 yil 18 mayda Kioto konventsiyasida rasmiy taʼrif berilgan.
O'zbekistonda birinchi EIZ 2008 yilda tashkil etilgan, bugungi kunda ularning soni mamlakatning 13 mintaqasida 21 tani tashkil etmoqda kichik sanoat zonalari 149 tani tashkil qilmoqda.
MPZ "Mo'ynoq" MPZ "Axtachi" MPZ "Mustaqillik" MPZ "Gishthona" MPZ "Sobiq GNK" MPZ №1 Andijon Asaka viloyati MPZ
Shahrixon tumani MPZ MPZ Buxoro
MPZ Kagan
MPZ Kaganskiy tumani MPZ Paxtakor viloyati
MPZ Baxmal viloyati MPZ Mirzacho'l tumani G'allaorol viloyati MPZ Do'stlik viloyati MPZ MPZ Dashtobod Arnasoy viloyati MPZ
MPZ Sergeli viloyati MPZ Uchtepa tumani Chilonzor viloyati MPZ
MPZ Zamin tumani MPZ Zarbdor viloyati MPZ Zafarobod viloyati Farish tumani MPZ MPZ Yangiobod viloyati MPZ Jizzak
MPZ Qarshi
MPZ Nishon viloyati Shahrisabz viloyati MPZ Jizzax viloyati MPZ MPZ Namangan
MPZ To'raqo'rg'on viloyati
Jarqo'rg'on viloyati MPZ Sirdaryo viloyati MPZ
Farg'ona viloyati MPZ Marg'ilon viloyati MPZ MPZ Qo'qon Dang'ara viloyati MPZ MPZ Mirzo Ulug‘bek tomoni
Guliston viloyati MPZ MPZ Yangier
MPZ Angren MPZ Olmaliq MPZ Bekobod MPZ Chirchiq
Bekobod viloyati MPZ Yuqorichirchiq viloyati MPZ MPZ Parkent tumani
Qibray viloyati MPZ Bustonlik viloyati MPZ O'rtachirchiq tumani MPZ Kuyichirchiq tumani MPZ MPZ Bukin tumani Pskent viloyati MPZ Yangiyo'l tumani MPZ Chinaz viloyati MPZ
Bektemir tumani MPZ Olmazor viloyati MPZ
Yunusobod viloyati MPZ MPZ Yakkasaroy tumani