1-Amaliy mashg`ulot. Paxta tayyorlov maskanlarida texnik nazorat Ishdan maqsad

 

---

5-Amaliy mashg`ulot 
Yigirish korxonasida mahsulot notekisligini 
nazorat qilish
 
Ishdan maqsad 
Yigirish korxonasida yarim mahsulot ( tarash piltasi, 
piltalash piltasi va pilik) ning notekisligini nazorat qilishni 
o‘rganish. 
Topshiriq 
1.
Yarim va tayyor mahsulotlarning notekislikni 
aniqlash va qayta ishlash jarayonidan axamiyati 
ko‘rsatish. 
2.
Yarim va tayyor mahsulotlarning notekislikni 
aniqlashni quyidagi usullari yozilsin. 
3.
Yarim va tayyor mahsulotlarning notekislikni 
aniqlash uchun namuna tanlash tartibi 18-jadval 
bo‘yicha bajarilsin. 
Korx
ona 
nazor
at 
bo‘limi 
Nazorat 
ob’ekti 
Nazorat 
davriyligi 
Vaqtning qaysi 
davrida 
navzorat 
o‘tkaziladi 
Nazoratni 
kim olib 
boradi 
Tarash 
sexi 
Tarash 
piltasi 
yo‘g‘onl
igi 
Xaftada bir 
marta xar bir 
mashinadan 
Qayta 
joylashdan 
oldin 
va yigirish 
rejasini 
tekshirishda 
Laboratoriy
a 
Tarash 
piltasi 
notekisl
igi 
Har-bir 
mashinadan 
1 oyda 1 
marta 
Yigirish 
rejasi 
o‘zgarganda 
va sex. 
Jarayonni 
tekshirishda 

---

16-
jadval 
Topshiriq 
1.Pilta va pilik kalta qirqimlarini kesish uchun pribor 
bilan tanishish va sxemasini chizish. / RKO,Ar-30 va 
boshqalar. 
Topshiriq 
Pilikning kalta va uzun (30 mm dan 300 mm gacha) 
qirqimlari bo‘yicha notekisligini quyidagi o‘lcham usuli bilan 
aniqlanadi: 
1.
Pilikni 30 mm kalta qirqimlarini,ketma-ketlikka rioya 
qilib kesiladi,torsion tarozida tortib,olingan natijalar 19-jadvalga 
yoziladi. 
17-
jadval 
Tortilgan 
qirqimlar 
Soni 
Qirqim vazni 
mg 
Qirqim 
uzunligi,
mm da 
Yig‘indi 
massasi 
mg da 
1 
2 
3 
. 
100 
Asosiy ma’lumot 
Turli 
mahsulotlarning 
chiziqiy 
zichligi 
bo‘yicha 
notekisligini nazorat qilish: doimiy uzunlikdagi kesimlarning 
massasi bo‘yicha; mashinalardan chiqadigan kesim massalari va 
turli uzunlikdagi mahsulotlarning kirishi va notekislikning 
buzilish koeffitsientini aniqlash; turli asbob-uskunalarda 
mahsulotning yo‘g‘onligini uzluksiz o‘lchash bo‘yicha; asbob-
uskunalar yordamida pilik yo‘g‘onligini diskret o‘lchash 
bo‘yicha. 
Aks holda mahsulotning notekisligini katta uzunlikdagi 

---

kesim massasi bo‘yicha (100, 50,25, 10 va 1 m), hamda kichik 
uzunlikdagi kesim massasi 
bo‘yicha (50, 10, 5, 3, 2, 1 sm) diskret uslub yordamida 
baholanadi. Uzun kesimlarning notekisligini nazorat qilish 
ba’zida mahsulotning haqiqiy chiziqiy zichligini sinashdagi 
ko‘rsatkichlari bo‘yicha olib boriladi. 
Standart bo‘yicha sifatli iplar ishlab chiqarish uzun 
kesimlardagi chiziqiy zichlikni nazorat qilish natijalari
bo‘yicha notekisligi hisoblanishi bilan

---

chegaralanadi. Shu sababli o‘rtacha kvadratik og‘ishning yuqori 
bir yoqlamali 
ishonchli oralig‘ining 
o‘lchamlari 
B
 
zBS 
formulaga 
asosan
S
N 
belgilangan 
maksimal me’yorlaridan kamligi bo‘yicha 
hisoblanadi. Agar 
B
 
SN 
bo‘lsa, 
o‘rtacha kvadratik og‘ishining haqiqiy 
tanlashdagi natija 
S 
SN 
, hamda unda 
katta 
ishonchlilikda mahsulot belgilangan notekislilikka ega bo‘ladi, 
S 
kerakli natijalari katta miqdordagi sinovlarda hisoblanadi. 
Mahsulot notekisligining ishonchliligini 
olishda, 
agar 
B
 
SN 
da 
Н
 
z
Н S 
formula bo‘yicha hisoblanganda 
notekislik 
manbasini belgilash kerak. Bu erda alohida ichki o‘ramli va 
o‘ramlararo dispersiyasini aniqlash tavsiya etiladi, hamda 
mahsulotning notekislik xarakteri tahlil etiladi. Mahsulotning 
ichki o‘ramlarida (1-10 sm) kalta kesim massalari bo‘yicha 
yaxshi topiladi. 
2.
Bajarilgan laboratoriya ishi bo‘yicha xulosa yozilsin.