Sifatni boshqarishning sakkiz tamoyili.
Sifat menedjmenti tizimi – bu tashkilot sifat bilan bog’liq vazifalarni xal qiladigan usuldir. Keng mahnoda u mahsulot sifati sohasida belgilan maqsadlarga erishish va istehmolchilar talablarini qanoatlantirish uchun qo’llaniladigan tashkilotni tashkiliy tuzilmasi, hujjatlari, ishlab chiqarish jarayonlari va resurslarni qamrab oladi.
Sifat menedjmenti tizimi – u yoki bu faoliyat qanday va nima uchun amalga oshirilishi, vazifalarni hal qilish usullari va erishilgan natijalarni qayd qilinishi bayoni masalalarini qamrab oladi.
1. Istehmolchiga yo’nalganlik. Tashkilotlar o’zining istehmolchilariga tobe bo’ladi va shuning uchun ularning joriy va kelgusidagi ehtiyojlarini tushunishi, ularning talablarini bajarishi va kutganidan ham ortiq yaxshi natijaga erishishi lozim.
2. Rahbarlarning peshqadamligi (sardorligi). Rahbarlar tashkilotning maqsadi va faoliyati yunalishini yagonaligini tahminlaydi. Rahbarlar tashkilot oldiga qo’yilgan vazifalarni bajarishga xodimlarni jalb etish mumkin bo’ladigan ichki muhitni yaratish va saqlashi lozim.
3. Xodimlarning jalb qilinishi. Barcha pog’ona xodimlari tashkilot asosini tashkil etadi va ularni ishga to’liq jalb etilishi tashkilotga xodimlar qobilyatlaridan unumli foydalanish imkonini beradi. Har bir xodim sifatni tahminlash ishida o’zining muhimligini tushunishi va sifatni yaxshilashda o’z vazifalariga ega. Xodimlarni to’liq jalb qilinishi ularni qobiliyatlarni tashkilot uchun maksimal foyda olishda qo’llash imkoniyatini beradi.
4. Jarayonli yondoshuv. Tashkilotning faoliyati va mavjud resurslar jarayon tarzida boshqarilganda kutilgan natija samarali bo’ladi. SMT bazaviy modeli sharoitlarida tashkilot bu tamoyil asosida mahsulot va xizmatlarni loyihalash, ishlab chiqarish va yetkazish jarayonlarini aniq belgilaydi.
5. Boshqarishga tizimli yondoshuv. Tashkilot o’z maqsadlariga erishishda o’zaro bog’liq jarayonlarni aniqlashi, tushunishi va boshqarishi korxonani samaradorligi va yuqori tashkiliy-texnikaviy darajasiga hissa qo’shadi. SMT bazaviy modelini ishlab chiqishda bu tamoyil, tashkilot mahsulot yoki xizmatlarni yaratish jarayonlarini mahsulot yoki xizmatlarni buyurtmachi ehtiyojlariga muvofiqlikka tekshirish jarayonlari bilan birlashtirishga harakat qilayotganligini tahkidlaydi.
6. Doimiy yaxshilash. Tashkilotning faoliyatini doimiy yaxshilashga o’zgarmas maqsad deb qaralishi lozim. Tashkilot SMT faoliyati orqali buyurtmachini kelajakdagi ehtiyojlarini samarali qanoatlantirish va joriy qilingan jarayonlarni eng yaxshi natijalarga erishishini o’z maqsadi deb qaraydi.
7. Faktlarga asoslangan qarorlarni qabul qilish. Samarali qarorlar mahlumotlarni va axborotlarni tahlil etishga asoslanadi. SMT faoliyatiga taalluqli qarorlarni qabul qilish uchun bu darajada faktlar va mahlumotlar qo’llaniladi. Bunda mahlumotlar manbalari bo’lib auditlar, to’g’rilovchi amallar, jarayonlar faoliyati, buyurtmachilarni shikoyatlarini tahlillari natijalari, shuningdek boshqa manbalar hisoblanadi. Tahlilda qanoatlanganlik darajasi va SMT samaradorligini oshirish uchun qo’llanilishi mumkin bo’lgan mahlumotlarga alohida ehtibor beriladi.
8. Yetkazib beruvchilar bilan o’zaro manfaatli munosabatlar. Tashkilotlar va ularning yetkazib beruvchilari o’zaro bog’liq bo’ladi va o’zaro manfaatli munosabatlar ikkala tomonning moddiy boylik yaratish imkoniyatlarini oshiradi.
Kooperatsiya tamoyillari va bir-birini to’ldirish shunga olib boradiki, agar sifat siyosati milliy, regional va xalqaro saviyadagi talablarga javob bermasa, ishonch qozongan, samarali, qonuniy va texnikaviy bir muhit yaratilmasa ichki bozorning davomiyligi va intensivligini kafolatlay olmaydi.
Asosli yondashuv shunga tayanganki, sifat siyosati ishlab chiqarish siyosatining asosiy strategik elementlaridan biri hisoblanishi ayrim sohada emas, balki keng ko’lamda raqobatbardoshlikni tahminlaydi.
Ijtimoiylik tamoyili. Bu yo’nalishda har xil milliy madaniyatlarning yumshoq integratsiyasi zarur. SHu bilan birga boshqaruvchi va ijro etuvchilar zvenosining bir-birini tushunishini tahminlaydigan ishlab chiqarish atmosferasini yaxshilash. Umumiy maqsad – birlashgan Yevropadagi insonlar hayotiga aloqador bo’lgan sifatni yaxshilash.
Strukturalash tamoyili sifat infrastrukturasining barcha elementlari orasidagi hamkorlik va Yevropa iqtisodiyoti talablariga javob berish maqsadida ularning kompaniyalar bilan hamkorligiga qaratilgan.
Yangi sifat kontseptsiyasining qo’llanishi sifatga yondashishning o’zgarishini tahkidlaydi. Firmalarni boshqarish strategiyasining yangi falsafasini shakllantirish va istehmolchilarning talablarini yanada to’laroq qondirish maqsadida kompaniyaning butun faoliyat tarmoqlarining ish qobiliyatini yaxshilash va takomillashtirish lozim bo’lib, bunda har bir tarmoq ichidagi munosabat va ular orasida «etkazuvchi – mijoz» printsipiga asoslangan holda ish yuritiladi.
Sifatini boshqarishning tamoyili shakli.
Tashkiliy omillar guruxiga:
- ishning muntazamligi va bir maromdaligi;
- jixozlarga texnik xizmat ko’rsatish va ularni tahmirlash;
- material, jamlovchi buyumlar, uskunalar, asboblar. Nazorat vositalari vatexnikaviy xujjatlar bilan tahminlananlik;
- mexnatni ilmiy tashkil qilish; ishda ovqatlarni va dam olishi va boshqalar.
Iqtisodiy omillar guruxi:
mexnatga xaq to’lash shakli;
ish xaqining miqdori;
yuqori sifatli mahsulot va ish uchun mukofatlash;
yaroqsiz mahsulot uchun maoshdan chegirib qolish; mahsulot tannarxi va narxi;
sifat darajasi va boshqalar.
Ijtimoiy omillar guruxi: kadrlarni tanlash, joylash va ish joyini o’zgartirish; malaka oshirishni tashkil qilish; ilmiy- texnikaviy ijod, ratsionallshtirish va ixtirochilik; turar – joy maishiy sharoitlar, jamoadagi o’zaro munosabatlar, psixologik muhit va boshqalar.
Do'stlaringiz bilan baham: |