1-Amaliy mashg‘ulot Avtotransport vositalarining yonilg‘i moylarini ifloslanishini o‘rganish Ishdan maqsad

Tiklovchi alanga Atsetilenning ko‘proqligi bilan harakterlanadi. Bunda

O₂/S₂N₂=0,8...1,1.

Oksidlovchi alanga kislorodning normadan ko‘proqligi bilan harak­terlanadi, bunda, O ₂/S₂N₂=1,3...1,5.

Tiklovchi alanga bilan payvandlash metallning qattiqligi va mo‘rtligiiiing oshi­shiga olib keladi. Undan kam uglerodli po‘latdan yasalgan detallarni pay­vandlashda va qattiq qotishmalar bilan suyuqlantirib qoplashda foydala­niladi. 8.1-rasmda atsetilen-kislorod alangasi yordamida pay­vandlashda alan­ganing tuzilishi va haroratining o‘zgarishi keltirilgan. Normal alanga uch sohaga bo‘linadi.

Birinchi soha alanganing yadrosi deyiladi. U Atsetilen bilan kislorod aralashmasidan iborat bo‘lib, u erda Atsetilen yuqori harorat ta’sirida uglerod va vodorodga parchalanadi:

S₂N₂ 2S+N₂.

Mazkur soha ko‘zni qamashtiradigan oq rangda bo‘lib, harorati ]200°S ni tashkil qiladi. Alangadagi bu sohaning yorug‘ bo‘lishi, unda yuqori haroratgacha qizigan uglerod zarrachalarining borligidadir.

Ikkinchi soha, odatda, payvandlash sohasi deyilib, bunda alanga yadrosidagi uglerod gorelkadan chiqqan kislorod hisobiga yonadi:

2S + O₂ 2SO.

Bu sohaning o‘rta qismida alanganing harorati o‘zining maksimumiga (3150°S gacha) etadi. Bu soha rangsiz bo‘ladi.

Alanganing uchinchi sohasida birinchi va ikkinchi soha mahsulotlari havo kislorodi yordamida yonadi:

2SO + N₂+1,5O₂ 2SO₂ + N₂0

Uchinchi soha sarg‘ish qizil rangda bo‘lib, alanga mash’alasini tashkil qiladi. Gaz alangasida payvandlashda kislorod maxsus ballonlarda 15 MPa bosim os­ti­da saqlanadi, bunday ballonlar ko‘k rangga bo‘yaladi. Kislorod bosi­mini 0,3...0,4 MPa gacha pasaytirish uchun teskari ta’sirli reduk­tor­lar­dan foydalaniladi.

Gaz alangasida payvandlashda payvand simining materiali va flyuslar payvandlanadigan buyum materialiga bog‘liq holda tanlanadi. Kam uglerodli po‘latdan yasalgan detallarni payvandlashda kam legirlangan, xromli payvand simi keng qo‘llaniladi. Kam uglerodli po‘latlarni payvandlash, odatda Sv-08A va Sv-08GA simlari yordamida amalga oshiriladi. Ko‘p uglerodli va legir­langan po‘­latlarni payvandlash hamda suyuqlantirib qoplangan choklarning qattiqligi yuqori bo‘lishi uchun Sv-08GS, Sv-12GS, Sv-18GSA simlar hamda flyuslar qo‘llaniladi. Flyus sifatida kuydirilgan tanakor, kremniy va borat kislotasidan foydalaniladi.

7.1-jadval