1-amaliy ish Kiberxavfsizlik tushunchasi, uning tashkil etuvchilarining xarakteristikalari. Axborotli jamiyatda xavfsizlik. Xavfsizlik tushunchasi Ishdan maqsad



Download 28,38 Kb.
bet1/4
Sana25.03.2022
Hajmi28,38 Kb.
#509592
  1   2   3   4
Bog'liq
1-Amaliy ish (kiberhuquq va kiberetika)


1-amaliy ish
Kiberxavfsizlik tushunchasi, uning tashkil etuvchilarining xarakteristikalari. Axborotli jamiyatda xavfsizlik. Xavfsizlik tushunchasi
Ishdan maqsad: talabalarda kiberxavfsizlik, kiberetika va axborot etikasi va uning tashkil etuvchilari to’g’risida tushunchalar hosil qilish
Axborot etikasi – axborot texnologiyalarini rivojlanishi va qo’llanilishi bilan bog’liq holda paydo bo’ladigan axloqiy muammolarni tadqiq qiladigan fan. Axborot etikasi kompyuter etikasi va axborot falsafasi bilan bog’liq.
Axborot axloqiy dilemmalar “axborot jamiyatida” ayniqsa muhim bo’li bormoqda. Allaqachon axborot texnologiyalari mualliflik huquqlari, intellektual erkinlik, javobgarlik va xavfsizlikni himoyasiga tegishli bo’lib, insonning fundamental huquqlarini qamrab oladi. Axborot etikasi mulk, ruxsat, shaxsiy hayot daxilsizligi, axborot umumiyligi va xavfsizligi muammolarini ko’rib chiqadi.
Kiberetika – kompyuterlar nimaga dasturlangan bo’lsa hamda bu alohida insonlarga va umuman jamiyatga qanday ta’sir qilishi, foydalanuvchilarni axloqini qamrab oladigan kompyuterga taalluqli etikani falsafa sohasidir. Quyida kiberetika shug’ullanadigan masalalarga misollar keltirilgan:

  • Boshqa insonlar to’g’risidagi shaxsiy ma’lumotlarni Internetda translyatsiya qilish tabiiymi? (onlayn-status yoki GPS orqali joriy joylashuv va shu kabilar).

  • Foydalanuvchilarni yolg’on axborotdan himoyalash lozimmi?

  • Raqamli ma’umotlar (musiqa,filmlar, kitoblar, veb-sahifalar va shu kabilar) kimga tegishli va foydalanuvchilar ular bilan nima qilishi mumkin?

  • Tarmoqda azart o’yinlar va pornografiya qanchalik ochiq?

  • Internetdan foydalanish har bir kishining asosiy huquqimi?

Intellektual mulk huquqi
Internetning doimiy o’sish tezligi va mp3 kabi siqish texnologiyalarini paydo bo’lishi Napster toifasidagi dasturlarda paydo bo’lgan va hozir foydalanilayotgan BitTorrent toifasidag ma’lumotlar uzatilish protokollarida fayllarni bir-biriga anonim tarzda foydalanuvchilarga yuborish imkonini beradigan texnologiyalar, piring fayl almashinuvi uchun yo’l ochdi. Yuboriladigan musiqaning katta qismi mualliflik huquqi bilan himoyalandi, bu uning boshqa shaxslarga yuborishni noqonuniy qildi. Mualliflik huquqi bilan himoyalangan mediafayllarni yuborish etikaga to’g’ri keladimi – bu boshqa masala.
Cheklanmagan fayllar almashinuvini ma’qullovchilar almashinuv insonlarga mediafayllarga yanada erkin va tez ruxsatni taqdim qildi, yangi artistlarni paydo bo’lishiga yaxshi ta’sir qildi va mediani yuborish xarajatlarini kamaytirdi (atrof-muhitga kam zarar keltiradi). Cheklangan fayllar almashinuvini ma’qullovchilar e’tiroz bildirishmoqda hamda media yaratish ustida ishlaydigan artistlar va boshqa ishchilarni daromadini himoyalash lozim deb bilishadi. Qisman bu argument artistlarni ijod mahsulini qonuniy savdosidan olinadigan pullarni kichik miqdori ko’rsatilishi bilan bahsga sabab bo’lmoqda.
Shu kabi munozaralar dasturiy ta'minotga nisbatan intellektual mulk masalasida kuzatilishi mumkin. Bahsdagi pozitsiya: litsenziya bo’yicha tarqatiladigan dasturiy ta’minot kodini yopish va DT kodlariga erkin ruxsat hisoblanadi. Birinchi pozitsiya argumenti kompaniya sotish va litsenziya yig’imlaridan daromar ko’rinishidagi stimul bo’lmasa haftalab va oylab ishlanmani investitsiya bilan ta’minlamaslik fakti hisoblanadi. Ikkinchi argument – “gigantlar yelkasiga” ancha arzon, bunda gigantlarda intelektual mulk huquqi yo’q bo’ladi. Ba’zi ochiq ruxsat tarafdorlari barcha dasturlar ularni o’rganmoqchi bo’lganlar uchun ochiq bo’lishi kerak deb hisoblashadi.

Download 28,38 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish