1-амалий машғулот поршенли компрессорлар деталларини ўрганиш

Қўзғалувчи компрессорлар.
Қўзғалувчи компрессорларда карерларда қаттиқ грунтларни қўзғатишда фойдаланилади. Қўзғалувчи компрессорлар махсус аравачаларга ўрнатилади. Компрессорни ишга тушириш автомобил двигателлари ёрдамида амалга оширилиши мумкин. Компрессорни ишини бир маромда таъминлаш учун хавони махсус тикувчи идишга тўлдирилади. Бу идишни хажми қуйидаги формула орқали топилади.
V = Ъ₁ M Q (n δ) м³
Бу ерда Q – компрессорнинг иш унумдорлиги, м³/ мин.
n – тирсакли валнинг айланишлар сони
δ = 0,002 ÷ 0,003 босимнинг нотекислик коэффициенти.
Сиқилган хавони ва компрессорни совитиш.
Компрессор цилиндрида босим (5 ÷ 6)· 10⁵ Н/м² гача етади. Бу вақтда сиқилган хаво ва цилиндр қизийди. Бу ўз навбатида мойлашни қийинлаштиради. Ундан ташқари компрессорни Ф.И.К. ва иш унумдорлигини пасайиб кетади. Шунинг учун компрессорни ва сиқилган хавони совитиш зарур. Совитишни икки хил усул билан амалга оширилади. 1. Сув билан. 2. Хаво билан. Хаво билан совитишда тўхтовсиз равишда хаво оқими қабирғали цилиндрларга берилади. Бу усулдан кичик иш унумдорлигига эга бўлган қўзғалувчи ва компрессорларда фойдаланилади.Юқори иш унумдорлигига эга бўлган компрессорларда совитиш жараёни сув ёрдамида амалга оширилади. Сувни узатиш тўхтовсиз оқизиш ёки берк система орқали амалга оширилиши мумкин. Совитиш системаси ички ва ташқи бўлиши мумкин. Ички системали совитишда қўзғалмас блокда махсус тирқишлар қилиниб, шу тирқишлар орқали сув берилади ва совитилади. Ёки бўлмаса махсус ғилоф қилиниб, шу ғилоф билан цилиндр орасига сув берилади. Сув совитиш жараёнида 20 ÷ 25⁰С температурага қизиши мумкин. Лекин сувнинг температураси 30 ÷ 35⁰С дан ортиб кетмаслиги керак.

3- Расм. Сиқилган газни совитиш учун совитгич
Ташқи совитиш системасида махсус оралиқ совитгичларидан фойдаланилади. Совитгичлардан чиқаётган хаво температураси 5 ÷ 8⁰С ни ташкил этади. Бу усулда иш унумдорлиги ортади цилиндр ва клапанларнинг меъёрий иш режими таъминланади. Бундай совитгичлар конструкциясининг тузилиши турбасимон ва илонимон кўринишида бўлади. Турбасимон кўринишдаги совитгичнинг кўриниши қуйидагича. Бу совитгич тўғри корпус 1 ва патрубкалар 2 дан ташкил топган.