1-Амалий машғулот Ўлчов бирликлари ва ўлчашлар. Ўлчаш хатоликларини баҳолаш усуллари

Жараён таркиби
Бутун ишлаб чиқариш жараёни ва ҳар бир алоҳида даврда ўзаро боғлиқ бўлган қисман жараёнларнинг комбинатсияси: асосий, ёрдамчи ва хизмат кўрсатувчи.
Асосий жараёнлар ишлаб чиқаришнинг технологик жараёнлари.
Уни тежаш, режалаштириш, ҳисобга олиш ва назорат қилиш, шунингдек ҳақ тўлаш учун хизмат қилувчи ҳар қандай технологик жараённинг таркибий қисми технологик оператсия ҳисобланади.
Технологик оператсия - бу бир вақтнинг ўзида бир нечта ишлов бериладиган объектларда (иш қисми, қисми, бирлиги), битта иш жойида1 (машина, конвеер, ишчи дастгоҳи), битта ишчи ёки ишчилар гуруҳи ёки шароитида бажариладиган ёки бир вақтнинг ўзида қайта ишланган технологик жараённинг қисми. Ишчи раҳбарлигида автоматик ишлаб чиқариш.
Ушбу корхонада асбоблар, арматура, датчиклар, моделлар ва бошқа технологик асбоб-ускуналар ишлаб чиқаришда бажариладиган ёрдамчи жараёнлар дейилади; ускуналар, бинолар, иншоотларни таъмирлаш, шу жумладан таъмирлаш учун зарур бўлган қисмларни ишлаб чиқариш; электр энергиясини ишлаб чиқариш, сиқилган ҳаво ва бошқалар.
Хизмат кўрсатиш жараёнларига асосий ва ёрдамчи жараёнларнинг амалга оширилишини ва маҳсулот сифатини, транспорт оператсияларини, шу жумладан дўкон ичидаги, ўзаро ишлашни техник назорат қилиш киради; барча турдаги омбор оператсиялари.
Технологик оператсиялар одатда ишчилар ва менежментга бўлинади. Иш оператсиялари деганда материал, энергия ёки маълумотни тўғридан-тўғри қайта ишлаш тушунилади, бошқарув оператсиялари - бу ишларни мувофиқлаштириш, ускунанинг берилган иш режимини сақлаб туриш, берилган дастурнинг бажарилишини таъминлаш.
Иш жойи - бу битта ишчига ёки ишчи гуруҳига асбоблар ва бошқа меҳнат воситалари билан жиҳозланган ишлаб чиқариш майдонининг бир қисми, шу ишчи бажарадиган ишнинг хусусиятига мос келадиган асбоблар, мосламалар, юк кўтариш ва транспорт воситалари ва бошқа қурилмалар. жойлашуви.


2-расм. Жараённи кўрсатиш усуллари: а - чизиқли вакиллик; б - мураккаб чизиқли; даврий.
Бироқ, бошқа нуқтаи назар мавжуд. Технологик жараённинг иш ва бошқарув оператсияларига бўлиниши унинг таркибини мураккаблаштиради, чунки иш оператсиялари мажбурий равишда бир вақтнинг ўзида бошқарувчи билан биргаликда амалга оширилади, аммо ишчилар билан бир хил бўлмаган (масалан, мувофиқлаштириш) бошқарув оператсиялари мавжуд. Шундай қилиб, "чипни олиб ташлаш" оператсион бошқаруви оператсия билан бир вақтда, ушбу иш режимини сақлаб туриш учун амалга оширилади. Ишлаб чиқарадиган электр токининг ишлаши ишлаб чиқарилган электр кучланишини автоматик тартибга солиш билан бирга келади. Шу сабабли, бундай икки томонлама оператсияларни ишчи ва бошқарув элементларини ўз ичига олган ягона оператсия шаклида тақдим этиш қулайроқдир.
Еътибор беринг, ушбу ёндашув жараённи бошқариш тушунчасига таъсир қилади.
Технологик жараён оператсиялар кетма-кетлиги сифатида турли йўллар билан ифодаланиши мумкин. Чизиқли тақдимотда технологик жараён кетма-кет оператсиялар занжирига тўғри келади (2 а-расм); мураккаб чизиқли вакиллик билан - параллел филиаллар билан кетма-кет оператсиялар занжири (2-расм, б); даврий тақдимотда, ёпиқ кетма-кет оператсиялар занжири (2-расм, c).
Бундан ташқари, бутун технологик жараённи тўлиқ акс эттирадиган мураккаб тсиклик тақдимот мумкин.