1 Abituriyentlar uchun qo’llanma "beruniy" repetitorlik xizmati

2-masala. 
Quyidagi DNK ketma-ketligiga mos bo’lgan RNK ketma-ketligini aniqlang.
(GSAGTGST) 
Yechilishi: 
 
Javob: GSAGUGSU
3-masala. 
DNK molekulasining tarkibida 10 ta sitozin bor. Shu molekula tarkibida nechta guanin 
bo’ladi?
 
Javob: DNK tarkibida komplementar nukleotidlar soni o’zaro teng bo’ladi, ya’ni 10 ta sitozinga 10 
guanin to’g’ri keladi. 
4-masala. 
DNK molekulasining tarkibida 24 ta timin bor. Timin nukleotidi umumiy nukleotidlarning 
25 % tashkil etadi. DNK molekulasining tarkibidagi barcha nukleotidlarning umumiy sonini (a) va sitozin 
sonini (b) toping?
 
Yechilishi: 
DNK: 1-zanjir: G – S – A – G – T – G – S – T
2-zanjir: S – G – T – S – A – S – G – A
RNK:
G – S – A – G – U – G – S – U

---

16 Abituriyentlar uchun qo’llanma 
Agar T soni 24 ta (25 %) bo’lsa, demak A soni ham 24 ta (25 %) bo’ladi. Ikkalasi qo’shilib, 50 % ni 
tashkil qiladi. Ko’rinib turibdiki, G va S ham birgalikda 50 %. Ya’ni, 24 ta (25 %) G va 24 ta (25 %) S. 
Ushbu hisobni quyidagicha jadval ko’rinishida ham ifodalash qulay bo’ladi. 
A 
T 
G 
S 
Jami: 
24 
24 
24 
24 
96 
25 % 
25 % 
25 % 
25 % 
100 % 
Javob: umumiy nukleotidlar 96 ta, sitozin (S) 24 ta 
5-masala. 
DNK molekulasining tarkibida 3466 ta adenin bor. Adenin nukleotidi umumiy 
nukleotidlarning 20 % tashkil etadi. DNK molekulasining tarkibida barcha nukleotidlarning umumiy sonini 
toping? 
Yechilishi: 
1-usul. 
1) 20 % A + 20 % T = 40 % A va T ya’ni, 3465 (A) + 3465 (T) = 6930 ta A va T. 
2) 40 % → 6930 ta;
100 % → x ta; ushbu proporsiyadan kelib chiqib, x = 100 ∙ 6930 : 40 = 17326 ta. 
3) 17326 – 6930 = 10396 ta G va S. 
2-usul. 
20 % → 3465 ta
100 % → x ta x= 100 ∙ 3465 : 20 = 17326 ta 
 
Javob: umumiy nukleotidlar soni 17326 ta. 
6-masala. 
Axborot tashuvchi RNK tarkibida nukleotidlar quyidagi nisbatda uchraydi: G-18, U-21, S-
27, A-19. Mazkur i-RNK molekulasi asosida, uning sintezida ishtirok etgan DNK molekulasining tarkibidagi 
nukleotidlar miqdorini aniqlang. 
Yechilishi:
Bunda RNK zanjiri 2-masala singari DNKning qo’sh zanjiridan ajralib chiqqan. 
, Beruniy ATM