1-4-sinf darsliklaridagi orfografiyaga oid mashqlarni tahlil qilish kirish

1-4-SINF DARSLIKLARIDAGI ORFOGRAFIYAGA OID MASHQLARNI TAHLIL QILISH


KIRISH.
I. BOB.O’quvchilarni imloga o’rgatishda ijodiy ishlarning nazariy asoslari .
1.1-Imloga o’rgatishda ijodiy ishlarini uyushtirishning ahamiyati.
1.2-Savod o’rgatish davrida ijodiy ishlar.
1.3- so’z turkumlarini o’rgatishdagi imloga oid ijodiy ishlar
II. BOB. .boshlang’ich sinf O’quvchilarini imloga o’rgatishda ijodiy ISHLARNI UYUSHTIRISHNING AMALIY ASOSLARI.
2.1 Imloga o’rgatishda ijodiy ishlarni uyushtirishda qo’llaniladigan usullar.
2.2 Boshlang’ich sinf o’quvchilarining imloga oid ijodiy ishlarini baholash.
Xulosa.
foydalanilgan adabiyotlar


I. BOB.O’quvchilarni imloga o’rgatishda ijodiy ishlarning nazariy asoslari .
1.1-§Imloga o’rgatishda ijodiy ishlarini uyushtirishning ahamiyati.
Boshlang'ich sinflarda ona tili o 'q itish metodikasi fanining predmeti o'quvchilarga o'zbek tilini o'rgatish yo'llari va vositalari, ona tilini egallash, ya’ni nutqni, o'qish va yozishni, grammatika va imloni o'zlashtirib olish to'g'risidagi ilmdir. Orfografiya yunoncha so 'z bo'lib, „to 'g 'ri yozuv" degan m a’noni bildiradi. Orfografiya (imlo) adabiy tilning yozma shakli bilan bog'liq bo'lib, to 'g 'ri yozish haqidagi qoidalar yig'indisidir. Orfografiyani bilmay turib, fikrni ad ­ abiy til m e’yorlari asosida yozma ifodalab bo'lmaydi. O 'quvchilam ing imloviy savodxonligi haqida g'am xo'rlik qilish tilning aniqligi, fikrni to 'g 'ri ifodalash, kishilar bilan o 'zaro xatosiz muomala qilish uchun g'am x o 'rlik demakdir. Savod o'rgatish davrida bolalarda grafik malakani shakllantirish bilan birga imloga oid malaka ham shakllantiriladiImloviy malaka maxsus nutq malakasidir. To'g'ri yozuv - maxsus nutq faoliyati; yozuv ham murakkab harakat bo'lib, uning asosida nutq yotadi. Imloviy malaka nutq faoliyatining komponenti sifatida gapni sintaktik jihatdan to'g'ri tuzish, so'zni uslubiy aniq qo'llashni ham o'z
Imloviy malaka murakkab malaka bo'lib, uzoq davom etadigan mashqlar jarayonida yaratiladi va so'zni fonetik tomondan tahlil qilish, uning morfemik tarkibini aniqlash ko'nikmasi kabilarga asoslanadi. Psixologiya malakani avtomatik harakat, ya’ni mashqlar natijasida asta-sekin avtomatlashgan ongli harakat deb belgilaydi. Avtomatla-shish o'rganilgan imlo qoidasining oson yoki qiyinligiga bog'liq.
Imloviy malaka o'z tabiati bilan avtomatik hisoblanmaydi. Malaka asosiga qo'yilgan ko'nikma mustahkamlanadi, takomillashadi, yaxshi- lanadi (harakat tezlashadi, aniq va to'g'ri bo'la boshlaydi, ishonarli va tejamli bajariladi); shuning bilan birga, faoliyatning tuzilmasi qayta quriladi: mayda birlik bilan ishlash kengroq, butun, qo'shilgan birliklar bilan ishlashga o'tadi (masalan, so'zni harflab ko'chirish, bo'g'inlab ko'chirish bilan, keyin so'zni yaxlit ko'chirish bilan, so'ngra u gapni ko'chirish bilan almashadi). Bir imlo malakasi avtomatlashadi, im­ loga oid boshqa hodisa o'rganiladi va asta-sekin so'zni to'g'ri yozish
malakasi hosil bo'ladi. Umuman olganda, yozuv murakkab harakat sifatida ongli jarayonligicha qoladi..
Grammatika, fonetika, so'z yasalishini o'rganish metodikasi elementar to 'g 'ri yozuvga va husnixatga o'rgatishni, grammatik tushunchalar, boshlang'ich imlo malakalarini shakllantirishni nazarda tutadi.
To'g'ri yozuvga o'rgatish metodikasining rivojlanishida o'zbek tili imlosi nazariyasini hisobga olish talab etiladi. Yozuvning chiroyli va imloviy jihatdan to 'g 'ri bo'lishi savodxonlikning yuksak belgisidir. Propedevtik m ashqlar tizimi boshlang'ich sinflar gram m atika va imlo dasturining bosqichli izchillik tamoyili asosida tuzilishiga mos keladi. Amaliy ishlar natijasida bolalarda m a ’lum nutq tajribasi, til qoidalarini, so ‘zni, uning tarkibi va yasalishini, boshqa so‘zlar bilan bogManganda o ‘zgarishini kuzatish tajribasi to ‘plana boradi.
Mana shu tajribalar asosida o ‘quvchilar nazariy um um lashm alarni o ‘zlashtiradilar, b u lar asosida esa grammatik tu sh u n ch a va orfografik qoidalar shakllanadi. ozuvga o'rgatish, birinchi navbatda, grafik malaka hosil qilishdir. Har bir malaka ham ta ’lim berish, ko'nikmani shakllantirish va shu asosda qator mashqlami bajarish natijasida hosil qilinadi.
Grafik malaka qo 'l-h arak at malakasidir, bu harakat, birinchidan, muskul kuchiga asoslanadi. Ikkinchidan, yozuv jarayonida nutq birligi bo'lgan tovush grafik belgilarga, ya’ni harfga taijim a qilinadi. Bu yozuvga ongli faoliyat tusini beradi. Yozuvning ongliligi, birinchidan, tovush va harfning to 'g 'ri nisbatini, ikkinchidan, bir qancha grafik va imlo qoidalarga rioya qilishni, uchinchidan, o 'z fikrini, taassurotini, istaklarini ifodalashda yozuv malakasidan foydalanishni talab qiladi.