|
Usınıs etilgen ádebiyatlar :
1. Qayumov A. A., Raxmonov R. N., Egamberdieva L. Sh., Xamroqulov J. Tabiyattan paydalaniw jáne onı qorǵaw.- T.: “Ekonomika”, 2014.
2.Ergashev A., Ergashev T. Ekologiya, biosfera ha`m tábiyattı qorǵaw.
Tashkent. 2005-352 bet.
7- Ámeliy shiniǵiw
Tema: Úlgili samal generatorınıń dúzilisi menen tanısıw Samal tezligin analiz qılıw usılları
Joba:
Samal generatorları.
Samal generatorınıń túrleri
Samal generatorları
Samaldıń kinetik energiyasın elektr energiyaǵa aylantırıp beretuǵın apparat. Samal generatorların eki qıylı túri ámeldegi: sanaat hám úy ushın Sanaat ushın samal generatorları mámleket yamasa úlken energetikalıq korporatsiyalar tárepinen qurıladı. Bul apparatlar energiyası bir jayǵa toplandı hám nátiyjede samal elektrostansiyalari payda boladı. Onıń tiykarǵı ayırmashılıǵı –islewi ushın shiyki onimdiń zárúr emesligi hám de hesh qanday shıǵındı chiqmasligi bolıp tabıladı. Onıń tiykarǵı talaplarınan biri - jıllıq ortasha samal tezliginiń joqarı bolıwı bolıp tabıladı. Hár bir sanaat energetikalıq apparatlarında ot óshiriw sisteması, samal generatorın islewi haqqında maǵlıwmat berip turıwshı telekommunikatsion sistema hám de shaǵıp atırn qorǵaw sisteması bar. Zamanagóy samal generatorlarınıń quwatı 6 Mvt (6000 kvt) ge shekem etedi.
Samal generatorınıń túrleri.
Samal turbinalariniń eki tiykarǵi túrleri ámeldegi: vertikal hám gorizontal aylanıw o'qli. vertikal o'qli turbinalar kishi tezliktegi samallarda isleydi, sol sebepli olar tómen nátiyjeli esaplanadı. Sonin` ushın vertikal o'qli turbinalar júdá kem qollanıladı. Tiykarınan olar úy ushın ornatıladı. Úy ushın qurilatugin samal apparatların qóllaw tez pát menen rawajlanıp barmaqda. Ádetde onsha úlken bolmaǵan úy ushın 1 kvt átirapındaǵı elektro energiyani 9 m/s tezlikte esip turg`an samal energiyasınan alıw múmkin.
Házirgi kúnde MCHJ «Dialog» tárepinen mámleketimiz wálayatlarında 1-3 kvt/soat quwatlı samal apparatları ornatılıp isletilip atır. Islep shiǵarilip atirǵan energiya muqdari hám bahası. AQSH samal energetikası awqamınıń maǵlıwmatına kóre 2006 jılda Amerikada 17 543 kvt elektro energiya islep shig`ilǵan, ulıwma bahası 56 082 850 dollarǵa, 1 kvt elektro energiyaniń bahası - 3200 dollarǵa teń bulgan. Usi jılı dúnya boyinsha samal elektro stansiyalari tárepinen 19 483 kvt elektroenergiya islep shig`ilg`an. 2020 jılǵa kelip AQSHda samal elektrostan- siyalari tárepinen islep Dasturiy (a apparatlarınıń 1-samal dvigateli; 2-jalǵaw muftasi; 5-inersion akkumulyator shigarilǵan elektroenergiya Bul muǵdar mámlekette jetedi tek. Házirgi kúnde samallanǵandan soń, 1 kvt elektroenergiyaniń bolǵandaǵana samal energetikası Ózbekstan Respublikasında zonasında (Tashkent wálayatında Quwatı 750 kvt/soat Kareyanıń «Doojin Co. LTD energoqurilmasi maydanshasına ólshewshi anemometrler Samal energoqurilmasi b)) hám de zamanagóy sanaat (b) samal sxeması : muftasi; 3-tayansh podshipnigi; 4 ; 6 -sinxron generator. mug`dari 50 mıń Mvtga etkzilishi islep shiǵarilatuǵin elektroenergiyaniń elektrostansiyasini qurıwǵa ketken bahası 0, 10 ÷0, 07 dollarǵa nátiyjeli esaplanadı. birinshi bolıp Chorvoq suw bazasınıń ) eń úlken samal energoqurilmasi bolǵan samal energoqurilmasin kompaniyası járdeminde alıp 40 m biyikliktegi minarǵa hám basqa qadaǵalaw ólshew ásbapları bir jılda 12, 3 million kvt/soat elektro energetikalıq erkin aylanıw joybarlastırılǵan. 3 % ni tashkil dem alıw ornatildi. Sanaatda islep shiǵarılatuǵın samal energetikalıq apparatları dıń jaylasıwı (a) hám dúzilisi (b): a) jaylasıwı ; b): 1-fundament; 2-kúsh kontaktorlari hám basqarıw shınjırın óz ishine alǵan kúsh shkafi; 3 - minar ; 4-shiqish nárwanı ; 5 -aylandırıw mexanizmi; 6 - gondola; 7 - elektr generatorı ; 8 -samal baǵdarın shmol baǵdarı hám tezligin gúzetshi sistema (anemometr) 9 - toqtatıw sisteması ; 10 - transmissiya;11-párikler;12-párikler jaylasıw múyeshin ózgertiw sisteması ;13 -rotor qalpog'i. shıǵaradı, nátiyjede 700 000 m3 tábiy gaz tejaladi. «O'zgidromet» institutınıń xabar beriwine qaraǵanda, samal energourilmasi oratılǵan aymaqta samaldıń ortasha tezligi 4, 3 m/s ni, qıs dáwirinde bolsa 6, 6÷7, 1 m/s ni tashki eter eken. Samaldiń kórsetilgen tezlikleri, samal energoqurilmasin turaqlı islewin támiyinleyd
Do'stlaringiz bilan baham: |
