1 -Ámeliy shınıǵıw. Tema: Dasturiy energiya dárekleri menen tanisiw. Joba

Quyash energiyasınan ıssılıq hám elektroenergiya alıw usılları hám apparatları.
Házirgi kúnde dúnyadaǵı barlıq mámleketlerde ekologiyalıq taza energiya esaplanǵan quyash energiyasınan paydalanıwǵa háreket etińip atır. Quyash nurları energiyası, ıssılıq hám de elektr energiyası óndiriste paydalanılıp atır. Birinshi jaǵdayda tegis konsentraciyalasqan quyash kollektorları qollanilsa, ekinshi jaǵdayda jaqtılıq aǵımı energiyası fotoelektr ózgertirgichlar járdeminde tikkeley elektr energiyasına aylantırıladı (yamasa quyash nurınan alınǵan ıssılıq energiyasınan, dasturiy issiliq elektr stansiyalari dagidek paydalanıladı ). Tómen temperaturalı (100 S0 ge shekem) ıssılıqtı quyash energiyası járdeminde alıw, házirshe islep shıǵılǵan texnologiyalar boyınsha onsha quramalı emes hám ol jer maydanınıń hár túrlı noqatlarında uzaq waqıt rawajlanıw tariyxına iye. quyash nurların jiyiwshi apparatlardıń túrleri kórsetilgen.
Íssılıq islep shıǵarıw. Quyash energiyasına ıssılıq alıw
Onsha qıyın process emes. Teoriyalıq tárepten quyash nurların jiyiwshi úskeneler járdeminde 5600 0 S ga jaqın ıssılıq alıw múmkin. Dúnyada eki úlken quyash pechlari ámeldegi: Ózbekstan Respublikası hám Fransiyada. Ózbekstandaǵı quyash pechiniń temperaturası - t0 =4000-4500 S0 ge teń, Fransiyada . Quyash nurların ıssılıq energiyasına aylantıriwshı úskeneler:

1. 
   Dasturiy geliostatlar; b- tegis geliostatlar; v- geliostatlardan kiyatırǵan quyash energiyasın jıynap quyash pechiga jóneltiriwshi úskene. a) b) v) g) . Ózbekstan Respublikasındaǵı quyash pechi: a-quyash pechining tegis geliostatlari maydanı ; b-geliostatlarning jaqınnan kórinisi; v-geliostatlarga túsip atırǵan quyash nurların jıynap alıwshı geliostatlar minarı (1) hám quyash pechi (2); g-quyash pechinin` ulıwma ko'rinshi.
   

jumısqa túsirilgen quyash pechiniń tempjeraturası bolsa - t0 =3800 S0 ge etedi Íssı aǵıs (suyıqlıq yamasa gaz jaǵdayı daǵı ) payda etiw. Zamanagóy ásbaplar konstruksiyasınıń tolıq jetilistiriw, quyash nurlarınıń ıssı
Quyash nurınan quwat alatuǵın suw ısıtǵısh apparattıń ápiwayılastırılgan sxeması. likka aylandırıw natiyjeliligin asırıwǵa alıp kelip atır. Bul apparatlardıń tiykarǵı sxeması - suyıq yamasa gaz jaǵdayı daǵı ıssılıq qabıl etiwshi tegis quyash kollektorları apparatınan shólkemlesken . Bul sistema, ımaratlardı ıssı suw menen támiyinlew hám qizdırıwda qollanıladı. Quyashdan quwat alatuǵın suw ısıtǵısh úskeneljer quyash kollektor arqalı suw temperaturasın asırıw ushın quyash nurları energiyasınan paydalanıladı. qatlamlı hawa ótkermeytuǵın korpuslı, qara reńge boyalǵan, suw ótkeriwshi naychalarga iye sińiruvchan metall plastina hám korpusınıń arqa hám de jambas diywallarında ıssılıqtı joǵatmaslik ushın izolyasiyalangan tegis quyash kollektorları keń tarqalǵan. izolsiyalangan truba - kollektorlarǵa uzatılǵan suw, quyash nurı astında 100 S0 ge shekem isitiladi hám de trubalar arqalı qarıydarǵa - ımaratlardı ıssı suw menen támiyinlew hám qizdırıwǵa uzatıladı. Ímaratlardı qizdırıwǵa uzatılǵan suvsovugandan soń nasoslar járdeminde (yamasa óz aǵımı menen) taǵı qizdırıw kollektorlarına uzatıladı. Process sol tárzde dawam etedi. Tómendegi quyash suw ısıtǵıshlardıń shamalıq bahaları keltirilgen.
Elektroenergiya islep shıǵarıw. Quyash energiyasına eki qıylı usılda elektroenergiya islep shıǵarıw múmkin.
1. Dasturiy usılda - suyıqlıqtı qizdırıw hám payda bolǵan bug'ni ıssılıq turbinasiga uzatıw arqalı.