1- mavzu: Morfemika

3-  ilova  .Mustaqil  ishlarni  tekshirish;  Talabalarning  uyda  mustaqil  tarzda  turli  badiiy 
asarlardan    olib  kelgan  mavzuga  oid  gaplari    tahlil  qilinadi.  Javoblarning  to‘g‘riligi 
talabalar tomonidan kuzatilib, tegishli o‘rinlarda tuzatishlar kiritilib boriladi.  
 
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR: 
1. Fe’l mayllari deb nimaga aytiladi. 
2. Xabar va buyruq –istak  mayllarini tushuntiring  gaplar tuzing.  
3. Shart mayli ishtirokida  gaplar tuzing 
4. To‘liqsiz fe’llar ishtirokida gaplar tuzing. 
 
 
MAVZU BO’YICHA TEST SAVOLLARI: 
1.Harakat nomlari gapda qanday bo‘lak vazifasida keladi? 
  a)  faqat  kesim  vazifasida  V)  faqat  ega  vazifasida  S)  ikkinchi  darajali  bo‘laklar 
vazifasida  D)  bosh  bo‘laklar  vazifasida  Ye)  bosh  va    ikkinchi  darajali  bo‘laklar 
vazifasida. 
2. Otlashgan sifatdosh qatnashgan gapni aniqlang. 
A)  Qochoqqa  shafqat  yo‘q,  qo‘rqoqqa  hurmat.  V)  To‘g‘riga  zavol  yo‘q.  S)  To‘g‘ri 
do‘stdan ayrilma. D) Kerilganning to‘yiga bor, maqtanganning uyiga.  
E) Egilgan boshni qilich kesmas. 
3 O‘tgan zamon sifatdoshi berilgan so‘zlar qatorini aniqlang. 
A)  qizil,  pushti,  oq  V)  bilimli,  siniq,  torgina  S)  gapirmoq,  bormoq,  aytmoq  D)  soqqan, 
kechikkan, qo‘rqqan Ye) qisqa, qalin, yupqa. 

---

 
230 
 
4 Majhul nisbatdagi o‘tgan zamon sifatdoshini toping.   
A)  bajarilayotgan,  o‘qiydigan,  kuylangan  V)  ko‘radigan,  gaplashadigan,  aytilgan  S) 
topilgan,  haydalgan,  terilgan  D)  gapirtirgan,  kiyintirgan,  boqqan  Ye)  borishgan, 
tayyorlandi, kechikkan 
5 Gapning qay birida ko‘rmoq so‘zi ko‘makchi fe’l tarzida qo‘llangan? 
A) Mening ko‘zlarim yaxshi ko‘radi.                 V) Ularni uzoqdan ko‘rdim. S) Yaxshi 
ko‘rmoq  ayb  emas.  D)  Bu  ishni  ko‘rib  chiqish  kerak.  Ye)  Salima  qizini  ovutish 
maqsadida qo‘lga olib ko‘rdi. 
6  Fe’l  va  fe’l  bo‘lmagan  so‘zlar  bilan  qo‘llanib,  turli  ma’nolar  ifodalovchi,  yordamchi 
vazifalarda qo‘llanuvchi fe’llar qanday nomlanadi? 
A) mustaqil fe’llar V) ko‘makchi fe’llar S) to‘liqsiz fe’llar  
D) harakat nomi Ye) ravishdosh.      
7 SHaxs-son va zamon ko‘rsatmaydigan fe’l shakli ... 
A)  ravishdosh  deyiladi.  V)  harakat  nomi  deyiladi.  S)  sifatdosh  deyiladi.D)  sof  fe’l 
deyiladi.  
E) bo‘lishli fe’l deyiladi. 
8 To‘liqsiz fe’llar uchun umumiy bo‘lgan xususiyat qaysi javobda berilgan? 
A)  To‘liqsiz  fe’llar  mustaqil  ma’noga  ega  emas.  V)  To‘liqsiz  fe’llar  otlar  bilan  ham, 
fe’llar bilan ham qo‘llana oladi. S) Ular bo‘lishsizlik, nisbat, zamon kabi ma’nolarga ega 
bo‘la oladi. 
D)  To‘liqsiz  fe’l  uyushiq  kesimlar  uchun  umumiy  bo‘lganda,  oxirgi  kesim  tarkibida 
qo‘llanadi Ye)  barchasi to‘g‘ri. 
9 Fe’llarga qo‘shilib keladigan                 -qila, -moq, -(i)sh, -(u)v, -gan, -(a)r,                -
(i)b, -a, -y, -guncha, -gach, -gali kabi qo‘shimchalarning vazifasiga ko‘ra turini aniqlang. 
A)  so‘z  o‘zgartuvchilar  V)  so‘z  shakli  yasovchilar  S)  so‘z  yasovchilar  D)  unumli 
qo‘shimchalar Ye) unumsiz qo‘shimchalar 
10  U  imtihonlardan  muvaffaqiyat  bilan  o‘tgach,  sevinchi  ichiga  sig‘may,  uylariga 
qaytarkan. Mazkur gapdagi to‘liqsiz fe’lni toping. 
A) To‘liqsiz fe’l ishtirok etmagan  
V) o‘tgach S) sevinchi ichiga sig‘may  
D) qaytarkan  Ye) A va S.