1 : mavzu: kirish. Faning maqsadi va asosiy tushunchalar

Kondensatorlar dielektriklarining materiali ularning elektrik, konstruktiv va texnologik ko‘rsatkichlari yuqori bo‘lishligini ta’minlashi kerak (nominal sig‘imlarining keng diapazoni, shuningdek chastota va temperatura jihatdan qo‘llanish sohalari, elektrga chidamlilik, massasi va o‘lchami kichik bo‘lishi, yuqori ishonchliligi, tayyorlashda avtomatlashtirish imkoniyati va ommaviy ishlab chiqarishda narxining past bo‘lishi). Slyudali, shishali va shisha–keramik kondensatorlar ishonchsizroq va ularni tayyorlashni avtomatlashtirish deyarli mumkin emas, qog‘ozli va metall– qog‘ozlilari pardaliga qaraganda pastroq chastotali bo‘lib, o‘lchami va massasi elektrolitik va oksid–yarimo‘tkazgichlilikka qaraganda katta. SHuning uchun hozirgi zamon ishlab chiqarishida, asosan, keramik pardali, elektrolitik va oksid–yarimo‘tkazgichli kondensatorlar tayyorlanadi

Kondensatorlarning asosiy parametrlari

Barcha turdagi kondensatorlarning asosiy parametrlari – nominal sig‘im, aniqlik sinfi, sig‘imning temperatura koeffitsenti, nominal ishchi kuchlanish, izolyasiya qarshiligi, chastota xarakteristikalari, o‘zgaruvchan va yarim o‘zgaruvchan kondensatorlar uchun esa, bundan tashqari sig‘imning aylanish burchagiga ko‘ra o‘zgarish qonuni va uning diapazonidan iborat.

Kondensatorning sig‘imi (S) umumiy holda quyidagi ifodadan aniqlanadi:

C=Q*U

bu erda: Q – qoplamalarda yig‘ilgan elektr zaryadi (Kl); U – qoplamalardagi

kuchlanish (V).

Kondensatorlarning ko‘pchilik guruhini asosiy aniqlik darajasi uchun nominal sig‘imlar qatori mavjud: I sinf (±5%) – E24 qatori; II sinf (±10%) – E12 qatori; III sinf (±20%) – E6 qatori (harfdan keyingi raqam sig‘im qiymatlari gradatsiyasi (zichligi) sonini ko‘rsatadi. Bu qiymatlar 10n ga ko‘paytirilishi mumkin, bu erda n – butun musbat yoki manfiy son.

Elektrolitik kondensatorlarning nominal sig‘imlari 0,5; 1; 2; 5; 10; 20; 30; 50; 100; 200; 300; 500; 1000; 2000; 5000 qatoridan tanlanadi. To‘g‘ri burchakli qobiqlardagi qog‘oz va yupqa pardali dielektrikli kondensatorlarning nominal sig‘imi (0,1 mkF va undan yuqori) quyidagi qiymatlar qatoriga ega: 0,1; 0,25; 0,5; 1; 2; 4; 6; 8; 10; 20; 40; 60; 80; 200; 400; 600; 800; 1000.