1 : mavzu: kirish. Faning maqsadi va asosiy tushunchalar

Avtomatik boshqaruv tizimlarida informativ parametr sifatida ko‘proq jarayonning energetik parametrlari (harorat, bosim, kuchlanish, tok kuchi, qarshilik va h.k) ishtirok etadi. Chunki aynan energetik parametrlar ma’lumotni qayta ishlash, taqqoslash va boshqa turdagi signallarga o‘zgarish borasida ancha qulay. Ko‘rinishiga ko‘ra signallarning analogli, uzliksiz, diskret va raqamli turlari mavjud

Analogli signallar deb, biror bir uzliksiz diapazonda har qanday qiymatga ega bo‘lishi mumkin bo‘lgan signallarga aytiladi.

Uzliksiz signallar deganda ob’ekt paramteriga mutanosib o‘zgarib, uning joriy holati to‘g‘risida axborot berib boruvchi signallar tushuniladi.

Uzlikli(diskret) signal turida kirish parametri o‘zgarishining biror qiymatida chiqish parametri ma’lum bir chegaraviy qiymatga erishib sakrashsimon o‘zgaradi.

Raqamli signallar ma’lumotning uzliksiz o‘zgaruvchan parametrlarini biror bir raqamli qurilma yordamida uzatilayotgan impulslar yoki raqamlar ketma-ketligida ifoda etilgan shaklidir.

Axborotlarni qabul qilish, uzatish, qayta ishlash, taqqoslash jarayonlarida va ulardan qulay formada foydalanish maqsadlarida analogli signallarni raqamliga va aksincha, uzliksiz signallarni diskret signallarga va aksincha, shuningdek signallarni turli yo‘nalishlarda taqsimlash zarurati tug‘ilganda maxsus o‘zgartgich qurilmalar qo‘llaniladi.

Analogli elektron qurilmalar uzliksiz diapazonda har qanday qiymatga ega bo‘lishi mumkin bo‘lgan signallarni qabul qilish va ularga ishlov berishga mo‘ljallangan. Analogli qurilmalar o‘zlarining soddaligi bilan ajralib turadi, lekin ular tashqi ta’sirga juda tez beriluvchan hisoblanadi (temperatura o‘zgarishi,namlik va h.).

Raqamli elektron qurilmalar signallarni ma’lum bir qonuniyat asosida kodlashga, impulslarning aniq qonuniyat bilan o‘zgarish ketma- ketliklarini ta’minlashga mo‘ljallangan. Raqamli elektron qurilmalarning keng tarqalishining asosiy sababi ularning o‘ta ishonchliligi, tashqi ta’sirga juda chidamliligi, ma’lumotlarni uzoq vaqt saqlashga mo‘ljallanganligi va hozirgi zamon integral mikrosxemalar bilan mutanosibligidadir.