1- ma’ruza mavzu: Statika. Asosiy tushunchalari va aksiomalari. Bog’lanishlar va bog’lanish reaksiyalari. Reja

Kuchning o`qqa va tekislikka proektsiyasi.

YUqoridagi usullar geometrik yoki grafik usul hisoblanadi, kuchlar soni oz bo`lgan hollarda va katta aniqlik talab qilinmagan hollarda, ushbu usul o`zining soddaligi sababli keng qo`llaniladi. Lekin kuchlar soni ko`p bo`lganda va katta aniqlik talab qilgan hollarda analitik usul qo`llaniladi, ayniqsa xozirgi zamonaviy kompyuterlar yordamida masalalar albatta analitik usul bilan echiladi.
Buning uchun, harqanday kuch tekislikda joylashgan bo`lsa ikkita tashkil etuvchilarga, fazoda joylashgan bo`lsa uchta tashkil etuvchilarga ajratilib, masalalar echiladi. Agar shu tashkil etuvchilar Ox, Ou va Oz o`qlariga parallel bo`lsa, ular shu kuchning koordinata o`qlaridagi proektsiyalari hisoblanadilar.

2.7 shakl.
SHunga ko`ra kuchning biror o`qqa (masalan Ox o`qiga) proektsiyasi deb, shu kuchning boshidan va oxiridan o`qqa tushirilgan perpendikulyar kesmalarning orasidagi eng qisqa masofaga aytiladi.
Masalan kuchining Ox o`qidagi proektsiyasi ga teng ekan, yoki matematik ifodasi quyidagicha yoziladi, .

2.8 shakl.
Endi shu kuchni biror tekislikka proektsiyalaylik (2.8 shakl), masalan xOu tekisligiga. U holda, shu kuch vektorining boshidan va oxiridan shu xOu tekisligiga perpendikulyar chiziqlar o`tkazamiz, ularning orasidagi eng qisqa masofa, shu kuchning xOu tekisligidagi proektsiyasi deb ataladi, va .
Agar etibor bergan bo`lsangiz, kuchning tekislikka proektsiyasi vektor qiymatdir, chunki uni yana bir marta shu tekislikda yotuvchi o`qlarga proektsiyalash mumkin.