1 – ma’ruza mavzu: Kirish. «Muhandislik grafikasi» fani. Proyeksiyalash metodlari. Monj metodi reja

P tekislik proyeksiyalar tekisligi, S nuqta proyeksiyalar markazi, SA, SB, SC, SF chiziqlar proyeksiyalovchi nurlar; а, b, с, f nuqtalar esa, proyeksiyalar deyiladi. Demak, nuqtaning proyeksiyasi deganda, shu nuqtani proyeksiyalovchi nur bilan proyeksiyalar tekisligining kesishuv nuqtasini tushunish kerak.

• P tekislik proyeksiyalar tekisligi, S nuqta proyeksiyalar markazi, SA, SB, SC, SF chiziqlar proyeksiyalovchi nurlar; а, b, с, f nuqtalar esa, proyeksiyalar deyiladi. Demak, nuqtaning proyeksiyasi deganda, shu nuqtani proyeksiyalovchi nur bilan proyeksiyalar tekisligining kesishuv nuqtasini tushunish kerak.
• Fazoning istalgan joyida olingan to‘rtta nuqta, umuman, fazoviy shaklni ifodalaydi; shuning uchun tekis abcf shаkl fazoviy shaklning markaziy proyeksiуasidir.
• Markaziy proyeksiyalarga misol qilib, narsalarning fotosuratlarini va chiroqdan tekislikka (polga yeki devorga) tushgan soyalarni ko‘rsatish mumkin.

2.Parallel proyeksiyalash

• Agar proyeksiyalar markazi S berilgan yo‘nalish bo‘yicha cheksiz uzoqda deb faraz qilsak, fazodagi nuqtalarni proyeksiyalovchi hamma nurlar o‘zaro parallel bo‘lib qoladi. Bu yerda S yo‘nalish proyeksiyalash yo‘nalishi, а, b, с, d nuqtalar esa, berilgan nuqtalarning parallel proyeksiyalari deyiladi. Demak, nuqtaning parallel proyeksiyasi deganda, shu nuqta orqali berilgan yo‘nalishga parallel qilib o‘tkazilgan proyeksiyalovchi nur bilan proyeksiyalar tekisligining kesishuv nuqtasini tushunish kerak. Parallel proyeksiyalashga misol qilib, narsalarning Quyoshdan уoki Oydan tushgan soyalarni ko‘rsatish mumkin.( 1.2-chizma)

• Proyeksiyalash yo‘nalishining proyeksiyalar tekisligi bilan hosil qilgan burchagiga ko‘ra, parallel proyeksiyalar ikkiga: qiyshiq burchakli va to‘g‘ri burchakli - ORTOGONAL parallel proyeksiyalarga bo‘linadi.
• To‘gri burchakli parallel proyeksiyalarni bundan keyin to‘g‘ri burchakli proyeksiyalar deb ataymiz, to‘g‘ri burchakli proyeksiyalashda proyeksiyalar tekisligi berilgan bo‘lsa, yo‘nalish berilmaydi yoki yo‘nalish berilgan bo‘lsa, proyeksiyalar tekisligi berilmaydi.