1 – laboratoriya hasharotlarning morfologiyasini o’rganish

5-LABORATORIYA


LICHINKA TIPLARI BILAN TANISHISH VA ULARNING MUHIM TURKUMI HAMDA OILALARI.


REJA
1. Lichinka tiplari bilan tanishish.
2. Lichinka tiplarining muhim turkumi hamda oilalari.


Kerakli jixozlar
Birinchi ish uchun tayyorlangan hamma jihozlar, hasharot lichinka tiplari tablitsalari, slaydlar va fotosuratlar.


O‘rganish ob’ekti:
20—25 turkum va oilalarning lichinkalari, shulardan 3—4 ta to‘liq o‘zgaruvchan hasharotlar lichinkalari, qolganlari esa chala o‘zgaruvchan hasharotlar lichinkalari bo‘lishi kerak.


Aniqlovchi jadvallardan foydalanish.
Aniqlovchi jadvallar hasharotlarning morfo-anatomik va bio-ekologik belgilariga asoslanib tuzilgan bo‘lib, har bir xarakterli belgilari raqamlar bilan ko‘rsatilgan. Bu raqamlarga «tezalar» deb aytiladi. Raqamlardan keyin, qavs ichida ikkinchi raqam beriladi. Bular «antitezalar» deb aytiladi. Tezalarda berilgan belgilarning qarama-qarshisi antitezada beriladi. Hasharotlarni aniqlash vaqtida jadvalda aniqlovchi berilgan birinchi tezadan boshlab o‘qing va qo‘lingizdagi hasharotga qarab tezada berilgan belgilarga solishtiring. Tezada berilgan belgilar aniqlanayotgan hasharotning belgilariga to‘g‘ri kelsa, ikkinchi tezani aniqlashga o‘tasiz. Ikkinchisida berilgan belgilar ham to‘g‘ri kelsa, uchinchi tezaga, uchinchisi to‘g‘ri kelsa to‘rtinchisiga o‘tib, teza oxirigacha, ya’ni berilgan belgilardan keyin qora harflar bilan yozilgan turkum yoki oila nomi kelguncha taqqoslab borasiz.
(Turkum yoki oilalarning nomidan oldin, ya’ni tezada berilgan belgilardan keyin ko‘p nuqtalar qo‘yiladi. CHunki turkum yoki oilalarni tezalarda berilgan xarakterli belgilarning hammasi mujassamlashmagan, ya’ni ko‘p nuqtalarning qo‘yilishi. xarakterli belgilarning davomi bor degan ma’noni bildiradi).
«Teza» da berilgan belgilar to‘g‘ri kelmasa, teza raqamidan keyin qavs ichida berilgan antitezaga qaraysiz va antitezada berilgan belgilarga solishtirasiz, agar bu belgilarga to‘g‘ri kelsa, undan keyingi tezaga o‘tasiz. Bu kuzatuv turkum yoki oilani aniqlaguncha davom ettiriladi. Bordi-yu, antitezadagi berilgan belgilar ham to‘g‘ri kelmasa, u vaqtda biror joyda yanglishilgan bo‘lasiz. Bunday holda solishtirishni yana boshidan takrorlashga to‘g‘ri keladi.
Aniqlab chiqqandan keyin laboratoriya daftariga belgilari to‘g‘ri kelgan tezalar ko‘chirilib, turkum yoki oilasi yoziladi.