Nazorat savollari: 1. Tolali mahsulotlarni tarkibida qanday iflosliklar mavjud?
2.Organik iflosliklar tarkibiga qanday iflos aralashmalar kiradi?
3. Mineral iflosliklar tarkibiga qanday iflos aralashmalar kiradi?
4. Ilashishiga qarab qanday iflosliklar mavjud?
5. Iflosliklar o‘lchamiga qarab necha turga bo‘linadi?
4. CHigitli paxta tarkibidagi ifloslikni aniqlashdan maqsad nima?
5. Ifloslikni aniqlash uchun namuna tayyorlash usulini ayting?
6. Tolali mahsulotlarni tarkibidagi ifloslikni aniqlash uchun qanday pribor ishlatiladi va uni ishlash tartibini tushuntiring?
7. LKM uskunasini ko‘ndalang qirqim sxemasini chizing va tushuntiring?
8. Ifloslikni aniqlash formulasini yozing va berilgan misolni eching?
7-LABARATORIYA ISHI (2-soat) MAVZU: «TOLALI MAHSULOTNI NAVINI ANIQLASH» Ishdan maqsad: Tolali mahsulotni navini aniqlash usullari va uslublari bilan tanishish, tola navini aniqlovchi LPS-4 uskunasini ishlash tartibini o‘rganish.
Topshiriq: 1. Tolali mahsulotni navini aniqlash usullari haqida qisqacha ma’lumot bering.
2. Tolali mahsulotni navini aniqlash uchun namuna tayyorlash usulini yozing.
3. LPS-4 uskunasining ko‘ndalang qirqim chizmasini chizing va ishlash tartibini yozing.
4. O‘tkazilgan laboratoriya ishi bo‘yicha o‘z xulosangizni yozing.
Ishni bajarish uchun kerakli jixozlar 1. SXL-3 rusumli laboratoriya quritgichi.
2. LKM rusumli pribor.
3. Tolani chigitidan ajratadigan PPV rusumli laboratoriya jini.
4. AX-2 paxta analizatori.
5. LPS-4 belgili pribor.
6. VLKT-500 rusumli elektron tarozi.
7. 1-1,5 kg vaznda chigitli paxta.
Ishning qisqacha mazmuni Paxta tozalash sanoatining asosiy mahsulotlari hisoblangan paxta tolasining sifatiga to‘qimachilik sanoati ma’lum talablar qo‘yadi. Respublika standarti 615-2008 «Paxta. Texnik shartlar» ga binoan paxta tolasining fizik-mexnik xossalariga qarab, 9 tipga bo‘linadi. Har bir tipga oid tola shtapel uzunligi, chiziqli zichligi, solishtirma uzilish kuchi, pishib etilganligi va rangiga qarab baqolanadi.
SHuning uchun ham terim mavsumi davomida paxta qabul qilish joylariga chigitli paxtani aniq va to‘g‘ri navlarga ajratib qabul qilish juda katta ahamiyatga ega.
Tolali mahsulotni tayyorlash joylariga topshirishda uning navini:
a) Orgonoleptik usul-tashqi ko‘rinishiga qarab;
b) Pribor orqali -havo o‘tkazishiga qarab aniqlanadi.
Tolali mahsulotni navini orgonoleptik usul bilan aniqlashda uning barcha tashqi belgilari hisobga olingan qolda O‘zDst:604: 2006 davlat andozalariga amal qilinadi.
Tolali mahsulotni navini havo o‘tkazuvchanligiga qarab aniqlash uchun
LPS-4 priboridan foydalaniladi.