1- ilk yoshdagi bolalarda kuzatiladigan reflekslar va ularning ahamiyati

57.Superviziya haqida tushuncha
Superviziya (inglizchadan «to supervise» – kuzatmoqi «supervision» – kuzatuv) – mutaxassislarning birgalikda ishlashi. Ilk yordam amaliyotida superviziya jarayonida murakkab holatlar ko‘rib chiqiladi va ishda uchrayotgan qiyinchiliklar taxlil etiladi.
Ilk bolalik davri tibbiy va psixologik-pedagogik nuqtai nazardan bolaning rivojlanishidagi muhim bosqichlardandir. Bola hayotining dastlabki yillarida jamiyat bilan o‘zaro aloqadorligini, harakatini buzadigan salbiy omillar uning miyasini rivojlanishi jarayonini kechiktiradi, tormozlaydi, analizatorlararo murakkab tizimning shakllanishiga to‘sqinlik qiladi. Bunday bolalarga o‘z vaqtida yordam ko‘rsatish uchun uning psixik va ijtimoiy rivojlanishidagi nuqsonlarni mumkin qadar erta aniqlash, bartaraf etish juda muhim ahamiyat kasb etadi.
58. Bola shaxsining Rivojlanishida oianing roli
Oila va oilaviy muxit – bolaning rivojlanishi uchun eng yaxshi joy. Faqat oilaviy muhitdagina bola boshqa odamni rosmana sevish va tushunishga, unga xamdard bo’lishga, o’zini boshqa odam o’rniga kuyib kurishga, boshqa odamlar bilan uzoq muddatli mustaxkam o’zaro munosabatlarni o’rnatishga o’rganishi mumkin.
OILA: Bola rivojlanishi uchun eng yaxshi joy - bu oila. Bu dunyoga kelgach bola yashab ketish va rivojlanish uchun eng kulay sharoitni taminlovchi muxitga muxtoj boladi. Bunday sharoit kachonki bola oilaviy muxitda yashasa va doimo yonida boluvchi — ota-onasi, qarind shlari, vasiylari - u xakda gamxorlik qiladigan odamlari bolgan xoldagina yaratilishi mumkin. Bolaga doimiy etibor va gamxorlik, oila azolari orasidagi yaqin va iliq munosabatlar unga ozini kerakli, ximoyalangan va oz-oziga ishonchni xis kiladigan muxitni yaratadi. Bola oilada uning jismoniy, xissiy va intellektual rivojlanishi uchun xayotiy zaruriyat xisoblanuvchi — ozuqa, boshpana, gamxorlik, etibor, uni qanday bolsa shundayligicha tushunish va qabul qilish oilada boladi. Uni sevadigan oilada bola ozini xavfsiz xis kiladi va bu unga ozining fikrlari, tuygularini erkin ifodalash, oziga ishonish, odamlarga ishonch bildirish va ular bilan yakin munosabat ornatish imkonini beradi. Oilaviy muxitda bolalar muloqot qilishga, oz manfaatlarini atrofdagilar manfaati bilan solishtirishga, boshqa odamlarni tushunishga orgatadi. Oilada bola shaxsi shakllanadi, ozi, fel-atvori, xayotga munosabati xakidagi tasavvurlari yigiladi. Boshqa xech bir sharoit bolaning rivojlanishi uchun oila kabi ijobiy bolmaydi.
Afsuski, rivojlanishida oziga xosligi bolgan yoki nogiron kopgina bolalarning ota-onalari ularning farzandlari uchun ixtisoslashtirilgan muassasalar - bolalar uylari va internatlarda bolish yaxshi, deb xisoblaydilar. Xar kaiday bolaning muvaffakiyatli rivojlanishi uchun oila, yakin odamlar va ularning muxabbati, gamxorligi, oz uyi va shaxsiy makoni zarur. Bola bolalar uyi yoki internatda yashar ekan, bularning barini ololmaydi, demakki, uning rivojlanishi jiddiy zarar koradi. Agar farzandingizning rivojlanishida qiyinchilik bolsa, uni ajratib qoyish, oilada yashash imkoniyatidan maxrum qilish va ozini yolgiz xamda
keraksizday xis qilishga majburlash bilan unga yaxshi boladi, deb oylaysizmi? Farzand oilaviy xayotning tola xuquqli ishtirokchisi bolishi juda muxim. Unga ota-onasi, aka-ukalari, opa-singillari va boshqa qarindoshlari bilan muloqot qilish, kundalik ishlar, suxbatlar, oilaviy tadbirlarda kuchi yetgancha qatnashishi, yani boshqa barcha qatori oilaning azosi bolishi zarur.