1- ilk yoshdagi bolalarda kuzatiladigan reflekslar va ularning ahamiyati

50. Arshavskiy va Babinskiy reflekslari
Javob: Babinskiy refleksi Oyoqlarning tashqi tomonini silab, bolaning oyoqlari tekislanadi va barmoqlari yelpig'ich shaklida tarqaladi va agar siz oyog'ini engil bossangiz, u kaftga o'xshab qisqaradi: chaqaloq barmoqlarini ichkariga, kaftining tagini bosadi. oyoq ajin bo'ladi. Bunday reaktsiya patologik hisoblanadi va markaziy asab tizimining mumkin bo'lgan buzilishlarini ko'rsatadi, miya yarim palsi, ko'p sklerozning belgisidir, ammo yangi tug'ilgan chaqaloqlarda va 2 yoshgacha bo'lgan bolalarda miya yarim korteksining etarli darajada rivojlanmaganligi sababli normal hisoblanadi.
Arshavskiy (tovon refleksi) - tovon suyagini salgina sikilsa, bola basharasini burishtirib, yig’lash holati bo’ladi (mukammal rivojlanmagan chaqaloqlarda bu bo’lmaydi yoki sekin bo’ladi).
51. Hartumli va qidiruv reflekslari xususiyatlari
Javob: Хобатокли (хартумли) рефлекси. Бола орқаси билан чалқанчасига ётқизилади. Бу рефлекс бармоқ ёки болғача билан юқори лабга уриш орқали қўзғатилади. Унга жавобан оғизнинг олдидаги мускуллар тортишади ва лаблар “хартумча” бўлиб букилади. Хартумли рефлекснинг сақланиши V ва VII нервларнинг сақланиши ҳисобланади. Хартумли рефлекс 3 – 4 ойликдан кейин йўқолади. Каттароқ ёшда бу рефлекснинг сақланиши, одатда церебрал патологияларнинг юзага келишидан далолат беради.
Qidiruv refleksi-?
52. Bola nutqini rivojlanishida eshitish va ko’rishning o’rni
Javob: Эшитиш
Бу даврда чақалоқ товушларнинг кучи ва тембрини осон фарқлай олади. Масалан, 9-11 кунлик чақалоқ баланд товушларга жавобан йиғлайди лекин англамайди. Эшитиш ва англашни 3-5 ойлигидан бошлайди. Баланд товуш таъсирида бола тинчланади (эшитиш диққатининг реакцияси) 10-15 секундга, ундан ташқари ўйинчоқ ва катталарнинг овозини тинглайди.
Кўрув идроки
Чақалоқ туғилгандан узоқни кўра олади. Чақалоқнинг кўрув майдони ғира-шира тоғдек бўлади, лекин бу жараён узоқ давом этмайди, эмизикли чақалоқ уни тиниқлаштиришга ҳаракат қилар экан. 10 кунлик ёруғликка узоқ тикилиши мумкин. Лекин бу ёруғлик уни безовталашни бошлайди. Янги туғилган чақалоқ 20-25 см узоқликда жойлашган предметларни, яқинроқ турган предметларга қараганда яхшироқ англайди, чақалоққа предметларни 0,5 м масофагача яқин кўрсатмаслик керак, бўлмаса чақалоқ предметларни яхшироқ кўраман деб ғилаклашни бошлайди. Бу даврдаги чақалоқ мураккаб турдаги суратларни кўришни афзалроқ кўради. У жуда ҳам инсон юз ифодаларига ва катталарнинг кўзларига диққат, қизиқиш билан қарайди. Чақалоқлар инсонларнинг мукаммал ҳиссий юз ифодаларини ажрата олиш қобилиятларига эга. Бир ойлик давр давомида у ўзига яқин бўлган объектларга қарашни бошлар экан. Мия фаолиятининг тузилиши тобора мураккаблашиб боради. 3-4 ҳафталик чақалоқ ён атрофдаги ҳаракатли ва ҳаракатсиз предметларга қизиқиши ортиб узоқ тикилади, бироқ кўрув майдони хали тор бўлади. Бу даврда чақалоқ кўрув диққатини жамлаш қобилиятига эга, шунинг учун ҳаракатсиз предметларга диққатини қарата олади. Умумий ҳаракатлар тормоз ҳолатда бўлади. Чақалоқ илк даврда чалқанча ётган ҳолда бўлади, бу ҳолатда у кўзи билан ҳаракатланган предметларга бошини бурган ҳолда кузатар экан. Агар унга узоқ бўлмаган масофадаги предметлар секинлик билан ҳаракатлантирилса, у ҳолда чақалоқ уни кўзи билан кузата олиш қобилиятига эга. Ҳаракатланаётган предмет тўхтатилса, чақалоқдаги қизиқиш ёқолади.