1- dars. Mavzu: informatika fani nimani o'rganadi

Uyga vazifa
Drsning borishi
Chaqiriq: O`tilgan mavzu bo`yicha aqliy hujum.
Ahamiyatni anglash:


Ikkilik sanoq sistemasida arifmetik amallar
Kundalik hayotimizda ishlatiladigan o'nlik sanoq sistemasidagi sonlar ustida arifmetik amallar bajarish usullarini bilamiz. Mazkur usullar boshqa barcha pozitsiyali sanoq sistemalari uchun ham o'rinlidir.
O'nlik sanoq sistemasida qo'shish amalini ko'rsak, biz awal birliklarni, so'ng o'nliklarni, keyin yuzliklar va hokazolarni o'zaro qo'shib boramiz. Bu jarayon barcha pozitsiyali sanoq sistemalar uchun o'rinli bo'lib, toki oxirgi qiymat bo'yicha eng katta razryadni qo'shishgacha davom etadi. Mazkur jarayonda shu narsani doim eslash kerakki, agar biror razryad sonlarini qo'shganimizda natija sanoq sistema asosi qiymatidan katta chiqsa, yig'indining sanoq sistema asosidan katta qismini keyingi razryadga o'tkazish kerak.
Ma'lumki ikkilik sanoq sistemasi faqat ikkita: 0 va 1 raqamlaridan tashkil topgan. Shu sistemada qo'shish, ayirish va ko'paytirish amallari quyidagicha bajariladi:

Qo'shish		Ko'paytirish	Ayirish
O + O = O		0*0 = 0	0-0 = 0
O+l = l		0* 1 = O	1-O=1
1+0 = 1		1*0 = 0	10-0= 10
1 + 1 = 10		1*1 = 1	10-1 = 1

Endi yuqoridagi jadvallar yordamida ikkilik sanoq sistemasidagi sonlar ustida turli arifmetik amallar bajarishga doir misollar ko'ramiz.

1-misol. 10011+ 11001	2-misol. 1101101,001+1000101,001
Yechish: 10011 + 11001 101100 Javob: 101100	Yechish: + 1101101,001 ^+1000101,001 10110010,010 Javob Javob: 10110010,01