05-Chilangarlik ma`ruzalar matni

5.3. Egish ishlarini mexanizatsiyalash
Har xil radiusdagi egriliklari bulgan tasmali, sortli metall, profillar roli yuti 
eguvchi dastgodlarda egiladi. 
Uch rolikli dastgoxdan egri profillarni egishda foydalaniladi (100-rasm). 
Uning yukrridagi roligini (5) pastdagi ikkita- siga (1,6) dastani (4) aylantirish 
bilan sozlanadi, egish vaqti- da zagotovka (3) tepadagi va pastdagi roliklarga 
kisilgan xrlatda turishi keraq qisqichni (2) zagotovka profillarining tokchalari 
burtib ketmaydigan kdlib urnatish keraq Egishda roliklarga tushgan qirindi va 
boshkd chiqindilarni cho`tka bilan tozalash yoki lattada artib turish, profil 
zagotovkaga (ular alyumin krtishmalaridan tayyorlanadi) kuyukroq moy surtish 
kerak. 
Katta radiusdagi profillar uch rolikli dastgohda bir necha marta takror 
egiladi. Profil prokatni aylana yoyi yoki spiral bo`yicha egish uchun to`rt rolikli 
dastgoxdardan foydalaniladi. 
Т
o`rt rolikli dastgoh;
stanina (1) ichida harakatga keltiriladigan mexanizm, 
ikkita aylantiruvchi (3, 5) va zagotovkani (7) qisib turuvchi (4, 8) roliklardan 
tuzilgan (101-rasm). Egish radiusi (2) dastalar (6, 9) bilan sozlanadi.
100-rasm.
Uch rolikli dastgohda 
efi profillarni egish. 
101-rasm.
Т
o`rt 
rolikli dastgoh.

---

30 
Dastgoh quyidagicha ishlatiladi: dasta (6) ni soat miliga teskari xolatda 
aylantirib pastdagi (3) rolikni egiladigan profil ulchamiga mos kattalikda 
yuqoriga kutariladi. Shundan keyin dastani (6) soat mili buyicha aylantirib 
yetaklovchi rolik (5) ni ishlov beriladigan profilga bosiladi va elektr yuritgichni 
harakatga keltiriladi. Yetakchi roliklarni ishga solish va tuxtatishni dasta (10) 
yordamida amalga oshiriladi.
 
Nazorat savollari. 
1.List va taxta materiallarni egish usulida detallar tayyorlashda o`quvchilar 
qanday tushunchalarga ega bo`lishlari kerak? 
 
2. Egish ishlarini mexanizatsiyalash deganda nima tushuniladi? 
3. Quvurlarni bukish ishlarini tashkil qilish. 
4. Quvurlarni razvalsovkalash deganda nimani tushunasiz? 
Adabiyotlar 
1. “Chilangarlik” N.Makiyenko,A.Umronxo`jayev.Kasb-hunar kollejlari uchun 
darslik.Toshkent – “Mehnat” nashriyoti 2003-yil. 
2. Sh.A.Karimov. Chilangarlik asbob-uskunalari «Voris-nashriyot»,Toshkent