01 умичт ўқув қул

MEZ 
ekstraktsion 
liniyaning 
distillyatsiyalash 
qurilmasi
.
 
MEZ 
ekstraktsiyalash qurimasining distillyatori uch bosqichli sxema bo’yicha ishlaydi (73-
rasm). Birinchi ikkita bosqich qurilmalarida dastlabki distillyatsiya, uchinchi 
bosqichda oxirgi distillyatsiya jarayoni o’tkaziladi. 
Birinchi bosqich distillyatsiyalash jarayoni ekonomayzer - separator sistemada 
mistsellani qaynatish orqali amalga oshiriladi. Mistsella shrot bug’latgichlardan 
chiqayotgan ikkilamchi bug’lar bilan qizdiriladi, jarayon vakuumda intensiv majburiy 
sirkulyatsiya sharoitida olib boriladi. 
Ikkinchi bosqich distillyatsiyalash qurilmasi 5 vertikal trubali bug’latgich va 6 
separatordan iborat bo’lib, mistsella yopiq bug’ ta’sirida vakuumda qayta ishlanadi. 
Birinchi va ikkinchi bosqichda bitta kondensator va ejektordan foydalaniladi. 
Uchinchi bosqichda yuqorikontsentrlangan mistsella tarkibidan erituvchi o’tkir 
va yopiq bug’ ta’sirida vakuumda bug’latiladi. Distillyatsiyalash jarayoni 7 vertikal 
trubali isitgichda (kontsentratorda), so’ngra 8 kolonnali plastinkasimon (oxirgi) 
distillyatorda olib boriladi.
Distillyatsiya jarayoni quyidagi tartibda olib boriladi (73-rasm). Filtrlangan 
mistsella 
nasos 
bilan 
patrubkadan 
3 
separatorga 
kelib 
tushadi 
va 
tsirkulyatsiyalanadigan mistsella bilan aralshtiriladi. Dastlabki mistsellaning 
kontsentratsiyasi 25...35%, harorati 40...45
0
C teng bo’ladi. Mistsella 12 sirkulyatsion 

---

164 
nasos yordamida 1 ekonomayzerga yuboriladi, bu erda tosterdan chiqayotgan bug’ 
yordamida qizdiriladi va quvur orqali 3 separatorga 4,5 m masofaga ko’tariladi.
Ekonomayzer gorizontal to’rtyo’lli trubali issiqlik almashtirish qurilmasi bo’lib, 
uning isitish yuzasi 363 dona trubkalardan iborat. Trubkalar diametri 19/16 mm teng. 
Mistsella trubalar ichida, tosterdan chiqayotgan bug’lar trubalar orasida 
harakatlanadi. 
Ekonomayzerda (74-rasm)
mistsella tosterdan chiqayotgan bug’ yordamida 
qizdiriladi va qizigan mistsella separatorda benzin bug’laridan ajratilib mistsellaning 
kontsentratsiyasi 35-45% ga yetkaziladi.
73-rasm. MEZ ekstraktsion liniyada mistsellani distillyatsiyalash texnologik sxemasi. 
1-ekonomayzer, 2,9,10,12-nasos, 3-separator, 4-mistsella sathini avtomatik cheklagich, 5-II-bosqich 
distillyatori, 6-separator, 7-isitgich, 8-III-bosqich distillyatori, 11-pnevmatik kran.
Separator (75-rasm) korpusi silindrsimon, tubi konus shaklida qilingan. Uning 9 
qopqoq va 5 korpus oralig’iga 11 diskli tomchiqaytargich, ya‘ni erituvchi bug’lari 
tarkibidagi mistsella tomchilarini ushlagich, 7 bo’shatish trubasi o’rnatilgan. Diskli 
qaytargich bir nechta disklardan tashkil topgan bo’lib, ular 12 boltga mahkamlangan. 

---

Bug’-suyuqlik aralashmasi s
va fazalarga bo’linadi. Erituvchi bug’lari 
qaytargich disklarning orasida
Qisman bug’latilgan mistsella 
sirkulyatsion nasos bilan ekonomayzerga yuboriladi.
Separator ichidagi qizdirilgan
mistsella avtomatik ravishda 
uzatiladi. Birinchi bosqich separatori va bug’latish apparatning butun sistemasi 0,0
MPa bosim ostida ishlaydi. 
Birinchi bosqich distillyatorda mistsella 
yetkaziladi. 
1, 8-mistsella uchun patrubka, 2
separatorga chiqarish uchun patrubka, 5
uchun patrubka. 
165 
suyuqlik aralashmasi separatorning ichki devorlaridan pastga oqib tushadi 
Erituvchi bug’lari mistsella tomchilarini ajratish uchun 
disklarning orasidan o’tib patrubkadan kondensatorga chiqib ketadi.
Qisman bug’latilgan mistsella dastlabki mistsella bilan aralashadi va 
sirkulyatsion nasos bilan ekonomayzerga yuboriladi. 
qizdirilgan mistsellanning sathi belgilanganidan ko’tarilsa, 
mistsella avtomatik ravishda 17 patrubka orqali ikkinchi bosqich distillyatorga 
separatori va bug’latish apparatning butun sistemasi 0,0
distillyatorda mistsella kontsentratsiyas
74-rasm. Ekonomayzer
 
mistsella uchun patrubka, 2-gazlarni chiqarish trubasi, 3-isitish trubkalari, 4
separatorga chiqarish uchun patrubka, 5-bug’lar uchun patrubka, 6-korpus, 7
75-rasm. Separator.
1-sirkulyatsiya 
mistsella 
uchun 
patrubka,
konussimon tub, 3-tayanch, 4,6
patrubka, 5-korpus, 7-patrubka, 8
tayanch, 9-qopqoq, 10-erituvchi bug’lari uchun 
patrubka, 11-diskli qaytargich, 12
13-disklar, 14-halqa,15-naycha, 16
17-patrubka. 
ning ichki devorlaridan pastga oqib tushadi 
mistsella tomchilarini ajratish uchun tomchi 
ndensatorga chiqib ketadi.
mistsella bilan aralashadi va 
belgilanganidan ko’tarilsa, 
patrubka orqali ikkinchi bosqich distillyatorga 
separatori va bug’latish apparatning butun sistemasi 0,05 
siyasi 40...50% ga 
isitish trubkalari, 4-mistsellani 
rpus, 7-kondensat chiqarish 
Separator. 
sirkulyatsiya 
mistsella 
uchun 
patrubka, 
2-
- mistsella uchun 
patrubka, 8-qaytargich uchun 
erituvchi bug’lari uchun 
diskli qaytargich, 12-qotirish boltlari, 
naycha, 16-kuzatish oynasi, 

---