0 ‘zbekist0nda xalqaro turizmni rivojlantirishda «Buyuk Ipakyo`li» va xalqaro turizm yarmarkalarining o*rni

Xalqaro turizm 
dunyoning boshqa mamlakatlari singari 
(Uzbekistan iqtisodiyoti uchun ham muhim soha hisoblanadi. O'zbekistonga 
kiruvchi xorijiy turistlaming aksariyati Toshkent — Samarqand - Buxoro - Xiva 
yo‘nalishi bo‘yicha sayohat qiladilar.Chunki 0 ‘zbekiston turizm infratuzilmasi 
aynan shu manzilgohlarda yaxshiroq rivojlangan hamda Buyuk Ipak yo‘liga 
taalluqli ko‘pgina obyektlar aynan shu joylarda saqlanib qolingan (0 ‘zbekistonga 
guruhlarda tashrif buyuruvchi turistlaming aksariyati Buyuk Ipak yo‘li yo‘nalishi 
doirasi harakatlanadilar). Shuningdek, Surxondaryo, Qashqadaryo va Farg'ona 
vodiysi viloyatlarida ham turistlami jalb etishi mumkin boigan ko‘plab muhim 
turistik jozibador manzillar mavjud bo‘lsa-da, turistik infratuzilmaning 
rivojlanmagani turistlar- ni bu yerga kelishiga to‘sqinlik qilar edi. Bu kabi 

---

kamchiliklami bartaraf etish maqsadida hukumatimiz tomonidan Qamchiq dovoni- 
dan o‘tuvchi yo‘l qayta ta’mirlandi, Surxondaryoga Samarqanddan va Toshkent 
shahridan Buxoro va Samarqand shaharlariga turistlami tashish uchun yangi 
elektrlashgan temir yo‘l qurildi, bu joylarda ko‘plab turistik mehmonxonalar 
bunyod etilmoqda. 0 ‘zbekistonga kiruvchi xorijiy turistik sayohatlar sonining 
o‘sishiga ta’sir etishi mumkin bo‘lgan holatlar: • 0 ‘zbekiston to‘g‘risidagi 
dastlabki va so‘nggi taassurotlami qoldiruvchi bojxona xizmati xodimlarining 
turistlar bilan bo‘lgan muomala madaniyatini yaxshilash; • mehmonxonalarda 
tayyorlanayotgan taomlaming zamonaviy talablarga javob berishi; • 0 ‘zbekiston 
ichidagi mehmonxona xizmatlari hamda transport narxlarini asosiy 
raqobatchilarimizga nisbatan muvofiqlashtirish; • turistik esdalik uchun xarid 
qilinadigan milliy suvenirla- rimizning xilma-xilligi oshirilib, yo‘qolib ketgan bir 
qator hunarmandchilik turlarini tiklash va qayta tashkil etish; • targ‘ibot 
masalalariga yetarlicha e’tibor berilib, xorijiy fuqarolaming 0 ‘zbekiston 
to‘g‘risidagi ma’lumotlarining chegarasi kengaytirib borilmoqda, bunda ayniqsa, 
Germaniya va Italiyalik biznes hamkorlaming vositachiligidan samarali 
foydalanilmoqda; • turistlar ixtiyoriga taklif etilayotgan tovar va xizmatlarning 
servis sifati narxiga moslashtirish. Yuqorida sanab o‘tilganlami bartaraf etish bilan 
birgalikda, ko‘rsatilayotgan turistik xizmatlarning sifatli boiishiga harakat 
qilinmoqda. Shuningdek, chet ellarda 0 ‘zbekiston turizmini reklama qilishda 
barcha turistik korxonalaming tashviqot-targ‘ibot ishlari raqobatchilardan farq 
qiluvchi umumiy mavzu ostida birlashtiriJishi 0 ‘zbekistonning xalqaro turizm 
bozorida o‘z o‘mini mustahkam egallashiga yordam beradi. Buning uchun o‘zimiz 
egalik qilayotgan turistik resurslarimizni yana bir bor qaytadan chuqur o‘rganib 
chiqish, ulardan samarali va barqaror foydalanish yoilarini aniqlash va shu asosida 
Milliy turistik brendni ishlab chiqish lozim boi- moqda. Shu sababli, Turizmni 
rivojiantirish davlat qo‘mitasi tomonidan o‘lkamiz turistik resurslari o‘rganib 
chiqilib, turistik resursla- rimizning maxsus kadastlari yaratilmoqda. 0 ‘zbekiston 
xalqaro turizmini rivojiantirish uchun xizmat qila oladigan milliy resurs- laming 
anchasi hali ochilmagani katta imkoniyatlar mavjudligini ko‘rsatadi. 0 
‘zbekistonda bozor munosabatlari sharoitida xalqaro turizmni rivojiantirish chora-
tadbirlari davlat tomonidan belgilangan boiib, iqtisodiy aloqalami yanada 
rivojiantirish uchun turli bitimlar, kelishuvlar amalga oshirilgan va oshirilmoqda. 
Bugungi kunda xalqaro turizmni rivojlantirishda amalga oshirilishi lozim boigan 
ishlar qo‘yidagilardan iborat boimoqda: • xalqaro turizmda kichik tadbirkorlik 
faoliyatidan keng foydalanish va xalqaro bozoriarga chiqishga intilish; • mahalliy 
axborot agentliklari orqali rivojlangan mamla- katlarni 0 ‘zbekistonning turistik 
imkoniyatlari bilan yaqindan tanishtirishga harakat qilish; • turizm sohasida 
ishlaydigan mutaxassislami chet ellarda bir yilda kamida bir marta malaka 
oshirishga jo‘natish, o‘qitish, ular uchun barcha imkoniyatlami yaratib, turistlarga 

---

sifatli xizmat ko‘rsatishni yoiga qo‘yish; • respublikamiz vakillarining Yevropa 
mamlakatlarida o‘tkazi- ladigan turistik xalqaro yarmarkalarda doimiy ravishda 
ishtirok etishini ta’minlash; • xalqaro turistik tashkilotlar bilan axborot almashishni 
yax- shilash, birgalikda faoliyat yurita oladigan davlatlar bilan qo‘shma korxonalar 
tuzish va ular faoliyatini keng yoiga qo‘yish; • ichki turistik bozorda o'zaro 
raqobatni yanada kuchaytirish va boshqa tadbirlami amalga oshirish muhim 
ahamiyatga egadir.
331 
Xalqaro turizmni rivojlantirish 0‘zbekiston iqtisodiyoti uchun g‘oyatda zarur 
boiib, uning imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda turizm sohasi orqali aholining 
moddiy farovonligini yaxshilash, ulami doimiy ish bilan ta’minlash maqsadida 
yangi ish o‘rinlari tashkil etilmoqda. 0‘zbekiston Respublikasida xalqaro 
turizmning rivojlanishi, unga bo‘lgan munosabatning ijobiy tomonga siljishi bilan 
belgilanmoqda. Respublikamiz sharoitida, ayniqsa, kichik biznes va xususiy 
tadbirkorlikni rivojlantirishda turizmning imko- niyatlari boshqa sohalarga 
qaraganda juda katta. Shu tufayli respub- likadagi iqtisodiy barqarorlik va bozor 
iqtisodiyotiga bosqichma- bosqich o‘tish jarayoni tadbirkorlarga keng yo‘l ochishi 
bilan birga, uni jadal rivojlantirish imkoniyatlarini tug'dirmoqda. Jahondagi har bir 
davlatning iqtisodiy yuksalishida asosiy omillardan biri tinchlik, osoyishtalik, 
barqarorlik va ijtimoiy adolatdan iboratdir. 0‘zbekiston hozir Markaziy Osiyo 
mintaqa- sidagi iqtisodiyoti barqaror rivojlanib borayotgan davlatlardan biri bo‘lib, 
o‘ziga xorijiy investorlami, ishbilarmonlami va turistlami jalb qiluvchi 
hududlardan biri hisoblanadi. 0 ‘zbekistonning jahon turizm bozoridagi 
salohiyatiga baho beradigan bo‘lsak, uning Markaziy Osiyo davlatlari ichida eng 
yuqori imkoniyatlarga ega ekanligini ko‘ramiz, bu haqida respublika hududida 
mavjud bo‘lgan yetti mingdan ortiq qadimiy me’mor- chilik, monumental san’at 
yodgorliklari dalolat beradi. 0‘zbekiston tarixiy me’morchilik yodgorliklarining 
umumiy soni bo‘yicha jahondagi yetakchi o‘nta mamlakatlar qatoriga kiritilib, 
to‘rtta yirik shaharlari Samarqand, Buxoro, Xiva va Shahrizabz YUNESKO 
tomonidan jahon madaniyati yodgorliklari markazi sifatida tan olingan va xalqaro 
tashkilot tomonidan muhofaza qilinadi. 0 ‘zbekistonda xalqaro turizmni 
rivojlantirishda tarixiy-madaniy obidalar bilan bir qatorda dam olish va madaniy 
hordiq chiqarish uchun xizmat qiladigan turistik obyektlaming ham mavjudligi 
muhim ahamiyat kasb etmoqda. 0‘zbekistonda xalqaro turizmni rivojlantirishda 
ziyorat turizmining ham katta imkoniyatlari mavjud bo‘lib, bu borada yurtboshimiz 
tomonidan Samarqand, Buxoro, Toshkent shaharlaridagi 
muqaddas qadamjolar 
va yodgorlUdarni ziyorat qilishdan 
iborat 
boUgan “kichik haj” 
dasturini
rivojiantirish va jadallashtirish zarur66 ekanligi ta’kidlab o‘tildi va bu 

---

borada ishlar jadal amalga oshirilmoqda. 
Tayanch so‘z va iboralar
: xalqaro 
turizm, xalqaro tashriflar, turistlar oqimini ta’minlab beruvchi asosiy mamlakatlar, 
«Toshkent xalqaro turistik yarmarkasi», xalqaro turizm bozori, ichki turizm bozori, 
kiruvchi va chiquvchi turizm.