|
Qolgan umrni sug'urta qildirish polislarining amal qilish grafigi
Bundav polislar uy xarid qilishda ssudani ta’minlashning arzon usuli sifatida
paydo bo'lgan, bunda o'lim holatiga kafolatlangan summa olingan qarz miqdoriga
teng qilib belgilangan.
150
Qolgan ummi sug'urta qildirishning arzon polislari rivoji sifatida qolgan ummi
sug'urta qildirishning boshlang‘ich to'lovlar kichik va mukolot o'sib boradigan
polislari pavdo bo'lgan. Amalda bu asta-sekinlik bilan to'liq mukofot darajasigacha
o'sib boradisan shartnomaning amal qilish muddati boshida mukofot miqdori
kichikligi bilan tavsiflanadigan qolgan ummi sug'urta qildirishning arzon polisidir.
Oolsan u m m i sug'urta aildirishnins «mosIashuvchan» polislari
Polislaming ushbu turi qolgan ummi sug'urta qildirishning an'anaviy polislari
kamchiliklari (polisning amal qilish muddati yakun topadigan sana qayd qilib
qo‘yilishi va qaytariladigan summa kichikligi) o'mini to'diradi va shartnomaning
amal qila boshlagan paytdan boshlab o'n yil o'tgach istalgan payt hech qanday jarima
toiamasdan bekor qilinishi mumkin bo'ladi. Qaytarib bcriladigan summa odatda
to'liq hajmda yoki qisman. polis amal qilish muddati yakun topadigan vaqtdagidan
ertaroq vaqtdagi kabi kafolatlanadi.
Polislar odatda qolgan ummi sug'urta qildirishning daromadli polislari kabi
uzoq muddatga, masalan 25 yilgayoki 65 yoshga yetishga tuziladi.
S o f aolzan u m m i su e ‘urta aildirish
«Sof» qolgan ummi sug‘urta qildirish polisi havot bo‘yicha hech qanday
sug'urta qoplami taqdim etmaydi. Bu kelishilgan muddatda sug'urta qildiruvchiga
sug'urta summasi to‘ash bo‘yicha oddiy shartnoma hisoblanadi, xolos. Agar sug'urta
qildiruvchi polisning amal qilish muddati yakun topgunga qadar o'ladigan bo'lsa,
hech qanday to'lov amalga oshirilmaydi, garchi ayrim kompaniyalar bu holatda
sug'urta mukofotini qaytarib berishadi. Bu polislaming kamdan-kam uchraydigan turi
hisoblanadi, chunki investitsiyalar uchun kapital kiritishning ushbu usulining o'mini
bemalol to'liq bolsa oladigan ko'plab yo'nalishlar mavjud.
Havotni sug'urta aildirish bo'vicha polislaming boshaa turlari
Yuqorida aytib o'tilgan shartnomalaming uchta asosiy turidan tashqari, maxsus
xususivatlarga ega bo'lgan va qo'llanadigan shartnomalar ham ishlab chiqilgan.
Ulushli polislar
Ulushli polislar qolgan ummi sug'urta qildirish polislari, umrbod polislar yoki
muddatli polislar sifatida fovdalanilishi mumkin
Havotni sug'urta qildirish bo'yicha universal polislar
Havotni sug'urta qildirish bo'yicha universal polislar oddiy ulushli umrbod
polislar rivojlanishining natijasi hisoblanadi. Amalda ular mutlaq moslashuvchanlikni
ta'minlash uchun turli qo'shimcha xususiyatlar bilan standard ulushli umrbod
15 1
polislami ifodalavdi. Asosiy g ‘ova shundan iboartki, sug'urta qildiruvchi u istagan
narsani, u istagan paytda to ‘laydi va unga voqqan narsani im koniyatlar (opsiyalar)
ro'yxatidan tanlab oladi. Barcha to ‘langan mukofotlar tanlab olingan fondda (trastda)
ulush xarid qilish uchun foydalaniladi va tanlangan opsiyalar qiymati bar oy mos
keluvchi ulushlami sotish yo'li bilan to'lab boriladi.
Opsiyalar ro'yxati odatda quyidagilami o ‘z ichiga oladi:
►
o iim holati bo‘yicha to'lovlar;
►
mos keluvchi indekslar, masalan. iste'mol narxlari indeksini qo'llagan
holda o'lim holati bo‘yicha to'lovlam i avtomatik qayta hisob-kitob qilish uchun har
yillik indeksatsiya;
►
sug'urtaga qabul qilish majburiyligi;
►
mehnatga layoqatsizlik davrida mukofot to'lashdan ozod ctilish:
►
muntazam daromad;
►
mukofot to'lovlarini. masalan,
ishsizlik
davrida to'xtatib turish
imkoniyati;
►
nogironlik bo'yicha to'lovlar;
►
kasallik holatida to'lovlar;
►
tibbiv xarajatlami qoplash uchun to'lovlar:
►
ko'ngisiz hodisa oqibatidagi o'im holati bo'yicha to'lovlar:
►
polisga boshqa shaxsni qo'shish imkoniyati. masalan, nikoh qurgandan
so'ng;
►
jiddiy kasalliklar holatidagi to'lovlar;
Opsiyalar birdaniga tanlanishi voki keyinroq qo'shilishi ham mumkin.
Shartlanean tanlanadiean polislar
Bu polislar ular bo'yicha to'lovlar kelishib olingan shartlami bajarish sharti
bilan sug'urta qildiruvchining o'lim holati amalga oshiriladigan shartnomalar turini
ifodalavdi. Odatda bunday shartlar quyidagilar b oiishi mumkin: uchinchi shaxs
hayotligida sug'urta qildiruvchining o'limi (kontr-hayot).
Masalan, agar yer sug'urta qildirgan, xotin esa kontrsug'urta qildiruvchi
sifatida ko'rsatilgan bo'lsa, polis bo'yicha to'lov faqatgina er xotinidan oldin o'lgan
hollarda amalga oshiriladi. Sug'urta mukofoti sug'urta qildiruvchi va kontrsug'urta
qildiruvchining yoshi, jinsi va salomatligiga bog'liq bo'ladi.
Polislar boshqa kelishib olingan shartlami qoplash uchun tuzilishi mumkin
bo'lib, sug'urta mukofoti polisda belgilangan shartlami tanlashga bog'liq bo'ladi.
Qo'shimchalar kiritilsan polislar
Hayotni
sug'urta
qildirish
bo'yicha
ko'plab
kompaniyalar
sug'urta
qildimvchining
istagi bilan standart polislarga kiritilishi
mumkin
bo'Igan
152
qo'shimchalardan foydalanadi. Odatda qo'shimchalar faqat umrbod polislar yoki
qolgan ummi sug'urta qildirish polisiariga taqdim etiladi.
Bu qo'shimchalaming barchasi sug'urta mukofotining ortishiga olib keladi va
ularni kiritish imkonivati bu xizmatlami taqdim etuvchi sug'urta kompaniyasining
anderravteri tomonidan aniqlanadi. Eng tarqalgan qo'shimchalar quyidagilar
hisoblanadi:
>
sug'urta mukofoti to'lashdan ozod etish. Sug'urta qildiruvchi jarohat
yoki kasallik lufavli o'zining kasbi> majburiyatlari yoki mashg'ulotlarini bajarish
layoqatiga ega bo'lmasa. u sug'urta mukofotlari to'lashdan ozod etiladi:
nogironlik bo’yicha to'lovlar. Sug'urta summasi xuddi o'lim holatida
bo'lgani kabi, nogironlikda ham to'lanadi:
>
ko'ngilsiz hodisa bo'yicha ikki karra to'lovlar. Agar sug'urta qildiruvchi
ko'ngilsiz hodisa oqibatida halok bo'lsa. o'lim holati bo'yicha sug'urta summasi
miqdoridagi qo'shimcha to'lov amalga oshiriladi:
>
o'sib boradigan sug'urta qoplami. Sug'urta qildiruvchiga sug'urta
qoplamini belgilangan vaqtda belgilangan summaga oshirish imkonini beradi:
>
jiddiy kasalliklarga qarshi sug'urta qoplami.
Agar tibbiy tashxis belgilangan kasalliklar mavjud ekanligini ko'rsatsa. yoki
vrachlar xulosasiga ko'ra polis bo'yicha to'lov amalga oshiriladi.
153
Do'stlaringiz bilan baham: | 
