Hayotni sug’urta qildirish bo’yicha polislar. nomidan ko'rinib turganidek,
sug’urta qildirgan muayyan shaxsning hayotiga asoslanadi va bu shaxs vafot etgan
taqdirda to ’lovlar bu polislar bo’yicha amalga oshiriladi. Muzokaralaming boshidayoq
sug'urta qildiruvchining ismini aniqlab olish va polisning davom etish muddati
davomida uning o'lish ehtiyojini baltolash zarur. Polis asosida belgilangan
harakatlami amalga oshiradigan va polisning birlamchi sohibi bo'lgan shaxs sug'urta
qildirgan shaxs deb ataladi.
-o‘z hayotini sug’urta qildirish polislari, bunda sug'urta qildiruvchi va uning
hayoti polis bo’yicha himoya qilingan shaxs bir kishi hisoblanadi. Masalan.
boqimandalami o ’zining kutilmagan o'limida ta'minlash maqsadida boquvchi bunday
-uchinchi shaxsning hayotini sug’urta qildirish polislari. ular bo’yicha polis
ushbu uchinchi shaxsning hayotidan sug’urta manfaati mavjudligi shartida sug’urta
qildimvchidan farq qiladigan shaxs hayotini himoya qiladi. Masalan. moddiy qaram
shaxs o ’z boquvchisining hayotini himoya qilish uchun bunday polis xarid qilishi
Sug’urta qoplamasining boshqa shakli ikkita sug’urta qildiruvchi tomonidan
foydalanilishi mumkin va odatda oila juftliklarini sug’urta qildirishda foydalaniladi.
Nazariyada sug’urta manfaati mavjudligi shartida bundan ko’proq sonli sug’urta
qildiruvchilar bo’lishiga ham yo’l qo’yiladi. Hayotni birgalikda sug’urta qildirishning
bu turlari odatda birinchi o ’limga yoki ikkinchi o’limga asoslanadi.
► «birinchi o'lim bo'yicha» hayotni birgalikda sug'urta qildirish polisi
sug‘urta qildirgan ikki shaxsdan birining o ‘limidan so‘ng sug'urta to'lovlari
to'lanishini ko'zda tutadi. Birinchi o'lim bo'yicha hayotni birgalikda sug'urta
qildirish va oilaviy daromadlami sug'urta qildirish odatda oila manfaatlarini himoya
qilish uchun foydalaniladi, «birinchi o ‘limgacha» qo'shimcha shartli sug'urta csa uy-
joy xarid qilish bilan bog'liq bitimlarda keng qo'llanadi.
► «ikkinchi o'lim bo'yichaw hayotni birgalikda sug'urta qildirish polisi
(ba'zida oxirgi tirik qolganni sug'urta qildirish polisi deb ham ataladi) ko'pincha
meros solig'ining katta ekanligidan himoya qilish chorasi silatida, ba'zida esa
investitsiya tariqasida foydalaniladi.
«Birinchi o'lim bo‘yicha» hayotni birgalikda sug'urta qildirish polisi «ikkinchi
o'lim bo'vicha» sug'urta qildirishdan qimmatroq, chunki to'lov da'vosi qisqa vaqt
ichida qondiriladi, shunday ekan, sug'urta mukofoti kiritish muddati kamroq bo'ladi,
investitsion daromad esa to'lov muddati keyinroq kcladigan «ikkinchi o'lim
bo'yicha» polislari bilan taqqoslaganda kamroq bo'ladi.
Hayotni s u z ‘urta qildirish bo'yicha asosiv polis turlari
Odatda odamlar yoki oila a'zolarini o'zining bevaqt o'limidan himoya qilish
uchun. yoki kelajakda belgilangan moliyaviy vazifalarni bajarish uchun investitsiyalar
sifatida hayotni sug'urta qildirish haqida shartnoma tuzadi. Polislar quvidagi tarzda
guruhlarga ajratilishi mumkin:
> muddatli sug'urta;
> umrbod sug'urta;
r-
qolgan ummi sug'urta qildirish.
Muddatli sug'urta odatda belgilangan muddat davomida o'lim holati ro'y
berishidan himoya qilish uchun foydalaniladi va shu muddatga shartnoma tuziladi.
Agar ushbu vaqt muddati davomida o'lim holati ro'y bermasa, hech qanday to'lov
amalga oshirilmaydi va sug'urta qildiruvchi kiritilgan mukofot pulini qavtarib
olmaydi. Shu sababdan sug'urta mukofotlari juda past bo'lishi mumkin, chunki ular
o'lim bo'yicha da’volami qoplashga to'liq ketadi va agarda shartnomaning amal
qilish muddati tugagan paytga kelib, sug'urta qildiruvchi tirik bo'lgan hollarda
qaytarilmaydi.
Umrbod sug'urta qildirish asosan u taqdim etadigan himoya uchun
foydalaniladi. Sug'urta summasi sug'urta qildirgan shaxsning o'limi bilan to'lanadi.
Bunday shartnomalar uzoq muddatli bo'lishi sababli, ular investitsion tarkibiy
qismlami o'z ichiga oladi va shartnoma amal qilishining ma’lum bir bosqichida polis
daromad keltira boshlaydi (muddatli sug'urtadan farqli ravishda). Bunday polislar
joriy qiymatga (qayta sotib olish summasi) ega bo'lib, odatda bu sug'urta mukofotlari
to'langan dastlabki ikki-uch yildan so'g ro'y beradi.
142
Qolgan unirni sug'urta qildirish ko'proq investitsion shartnomalarga o‘xshab
ketadi. Qolgan ummi sug'urta qildirish polislarida kelajakda belgilangan vaqt
mahalida yoki shu muddat tugagunga qadar o'lim holati ro'y berganda sug'urta
summasi to'lanishi ko'zda tuliladi. Ular uchun. \uddi umrbod sug'urta polislari kabi,
qayta sotib d ish summasi mavjud bo'ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
