0 ‘z b e k ist 0n respublikasi olïy ya g ‘rta m âxsus ta’lim yazirligi

4-jadval
0 ‘zbekiston  Respublikasining davlat tabiat qo‘riqxonaIari
Qo'ricjxonalar
Ixtisoslashuvi
Maydoni,  ga
ä.  Chotqol  tog‘- 
o'rmon-biosfera 
cjo'riqxonasi
Tog‘  o‘rmon  landshaftlari.  Barcha tabiiy 
majmualami o'iganish va muhofaza qilish. 
Qor qoploni  muhofazasi.
35200
2.  Hisor qo‘riq- 
xonasi
Tog‘-o‘rmon  landshaftlari.  Barcha  tabiiy 
majinualarni o'rgamsh va muhofaza  qilish.
80986,0
3.  Nurota 
tog‘-yong‘oq 
o'rmonlari 
qo'riqxonasi
Tog‘-yong‘oqzor o‘rmonlari  landshaftlari, 
grek yong‘og‘ining tabiiy populyatsiyalari, 
yowoyi  arxarlaming tabiiy populyatsiyalari 
muhofazasi.
21137,5
4.  Swxon 
qo'riqxonasi
Tog‘-o‘rmon landshaftlari.  Burama shoxli 
echkining  tabiiy populyatsiyalari  (Morxo‘r), 
tabiiy archazorlar  muhofazasi.
23802,38
5.  Baday- 
to'qay biosfera 
rezervati
To'qayzorlar landshafti.  «Xalqaro Qi­
zil kitob»dagi  Buxoro bug‘usining tabiiy 
populyatsiyasi,  to‘qayzorlar o‘rmonlarimng 
muhofazasi.
6462,1
6.  Zarafshon 
qo'riqxonasi
To‘qay lanshaftlari.  Qirg'ovulning tabiiy 
populyatsiyalari va chakanda butasining 
muhofazasi.
2552,0
7.  Qizilqum 
qo'riqxonasi
To‘qay-qum landshaftlari.  Buxoro bug‘usin- 
ing tabiiy populyatsiyalari.
10311,06
8.  Zomin 
qo'riqxonasi
Tog‘-archa landshaftlari. Archa o ‘rmonlari 
va uning hayvonot olamini muhofaza qilish.
26848,6
9.  Kitob 
geologik 
qo'riqxonasi
Tog‘lar.  Paleontologik-stragrafik obyekt- 
laming muhofazasi. Xalqaro  meridianning 
vatanimizdan o‘tishi belgisi  qo'yilgan.
5378,0
1. 
Chotqol  biosfera  qo‘riqxonasi
49
  1947-yilda  tashkil 
qilingan.  U gom -C hotqol  tabiiy  milliy  bog‘i  tarkibiga  kirib, 
T oshkentdan  sharqda  va  Angrendan  shim olda  joylashgan. 
U m um iy  maydo n i  35724  ga,  shundan  o ‘rm onlar  6586  ga,
49 Milliy maruza ma’lumotlari.  1 10-120-bb.
137

---

«Malar  7047  ga,  hovuzlar  81  ga  ni  tashkil  qiladi.  Q o £riqxona 
TosJikent  viloyati  hududida  C hoíqol  tizm asinm g  g ‘arbiy 
qisrnida 
joylashgan. 
Q o'riqxonaning 
m aqsadi 
G £arbiy 
Tyan-Shanning  to g ‘li  ekotizim larini  saqlash  va  atro f-m u h ií 
holatining  ekologik  m onitoringidan  iboraí.
Chotqol  qo£riqxonasi  florasi  1168  íurga  ega  b o lib ,  m intaqa 
uchun  xosdir.  Bu  yerda  Q o‘riqxona  uchun  endem   b o ig an  
6 
tu r  o'sadi.  QoTiqxona  o £simliklarining  28  turi  0 ‘zbekisíon 
Respublikasi  «Qizil  ldtobi»ga  kiritilgan.  Bu  yerda  44  turdagi  sut 
emizuvchi,  230  dan  ortiq  turdagi  qush,  16  turdagi  reptiliya va  2 
turdagi  suvda va  quruqiikda  yashovchi,  3  mingdan  ortiq  turdagi 
um urtqasizlar yashaydi. 0 ‘zbekiston Respublikasi «Qizil kitob»iga 
bir  turdagi  ¿ion, 
10
  turdagi  qush  va  uch  turdagi  sut  emizuvchi 
kirgan.  TM XR  «Qizil  kitob»iga  yo£qolib  ketish  xavfí  ostidagi 
ilvirs,  ko‘k  sug‘ur,  o £rm on  sonyasi,  ko£rshapalaklar  —  kichik  va 
katta takaburanlar va uchrangli tunshapalak qushlardan:  tasqara, 
quyqa  qora  kaptar,  oqqanot  qizilishton  kiritilgan.
YUNESKO 
MAB 
dasturi 
Xalqaro 
Muvofiqíashtiruv 
kengashining  9-qurultoyida  unga  biosfera  maqomi  berildi. 
1993-yilda  belgilangan  tartibda  xalqaro  biosfera  rezervatlari 
tarm og‘iga  kiritilgan.  Q o‘riqxona  muhofaza  etiladigan  hudud 
maqomida  tabiiy muhitning bir qismi,  keng  tarqalgan yoki  noyob 
landshaft  shakllari  yoki  o ‘simlik va  hayvonlar genetik  resurslarini 
saqlash joylari sifatida tabiatni muhofaza qilish, ilm-fan va ekologik 
ta ’lim  uchun  katta  ahamiyatga  ega  bo'lgan  tabiiy  komplekslar 
(yer,  yer  osti  boyliklari,  suv,  flora  va  fauna)ni  muhofaza  qiiishga 
xizmat  qilib  kelmoqda.
2. 
H ísor  davlat  qo‘ri«|xoMasi  Qashqadaryo  viloyatida  H isor 
tizm asining  g'arbiy  yonbag'rida  dengiz  sathidan  1750  m 
dan  4349  m  gacha  balandlikda  joylashgan.  1983-yilda  ikki 
davlat  qo'riqxonasi  —  Qizilsuv  va  M iroqi  q o £riqxonalarining 
birlashishi  natijasida  tashkil  qilingan.  Hozirgi  paytda  bu 
O 'zbekistondagi  eng  katta  qo'riqxonadir.  U m um iy  m aydoni 
80986  ga  ni  tashkil  qiladi.
138

---