Ў збекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

5.1. Роторли ва турбинли бурғилаш усулларида қувурлар бирикмасини мустаҳкамликка ҳисоблаш

1. Ўзгарувчан эгилиш кучланишларини қуйидаги формула бўйича аниқлаймиз:

, (1)
бу ерда: Е – Юнг модули, Н/см² (Е=21·10⁶); I - қувур кесимининг ўқли инерция моменти, см⁴ [ , бунда, ; - мос равишда қувурнинг ташқи ва ички диаметрлари], см; f – эгилиш радиуси, см [f=0,5(D_қ - D_қулф), бунда D_қ – қудуқ диаметри, см (D_қ =1,1· D_б)]; (D_б – бурғи диаметри, см D_қулф – бурғилаш қулфи диаметри, см; Wэг – қувурлар танаси хавфли қисмининг қаршилик моменти, см³.
24-жадвал [1] га асосан I=583 см⁴; q_б.қ=29,3 кг.
Айнан оғирлаштирилган бурғилаш қувурлари устидаги кесим учун ярим ёйнинг узунлиги қуйидаги формула бўйича аниқланади:


.

Бу ерда: ω – қувурлар бирикмаси айланишининг бурчак тезлиги, рад/с; q - кг/см да; L - см⁴ да оламиз. У ҳолда

.

Қувур (11,5 м) ва ярим ёй узунликларининг бир-биридан кам фарқ қилишини ҳисобга олиб L=12 м деб қабул қиламиз.

24-жадвал [1] бўйича D_қулф-155 мм.
Қувурлар бирикмасининг эгилиш радиусини аниқлаймиз.


.

W_эг нинг қийматини қуйидаги формула бўйича аниқлаш мумкин:

- қувурни ўрнатилган учининг ташқи диаметри, см; - қувурни ўрнатилган учининг ички диаметри, см; L – ярим ёйнинг узунлиги, м.
24-жадвал [1] га асосан W_эг=133,3 см³. У ҳолда (8) формула бўйича:


.

2. Эгилишнинг доимий кучланишларини қуйидаги формула бўйича аниқлаймиз:

.
3. Чидамлилик учун мустаҳкамлик заҳираси коэффициентини аниқлаймиз:


,

бу ерда: (σ_-1)_Д – чидамлилик чегараси (атмосферада), МПа. Бу қийматни 38-жадвал [1] дан олинади.

Агар (k_σ)_Д қиймат 38-жадвал [1] да мавжуд бўлмаса, уни қуйидаги формула бўйича аниқлаш мумкин:

«Бурғилаш қувурларини ҳисоблаш бўйича умумий кўрсатмалар» [1] га асосан (σ_-1)_Д =87,5 МПа; (σ_-1)=310 МПа. У ҳолда

; .
.

Чидамлилик учун мустаҳкамлик заҳираси коэффициенти n≥1,9 бўлиши керак. Бизни мисолда n=9,76, яъни етарлича.