Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

Курилишда энг кўп ишлатиладигани алкидли, эпоксидли ва моче­
вина-формальдегид бўёқларидир. Эмалли бўёкдар об-ҳаво ўзга-
489

---

ришларига ва занглашга жуда чидамлилиги, шунингдек, тез қурув- 
чанлиги билан бошқа бўёқлардан фарқ қилади.
Алкид бўёқлар 
туйилган кукун пигментни глифтал, пентафтол 
ва бошқа алкид локлар билан қориштириб олинади. Унга бироз 
эритма ва сиккатив қўшилади. Алкид бўёкдарга ФО маркали, сувга 
чидамсиз ва Ф С Х маркали сувга чидамли, ишқорга юқори чидам­
ли пейтафтал эмалларини киритиш мумкин. Кимёвий жиҳатдан 
чидамлилиги юқори бўлган, қаттиқ ва ялтироқ сир ҳосил қилувчи 
алкидстирол эмаллар ҳам алкид бўёкдар гуруҳига киради.
Эпоксид бўёқлари 
асосид^ тайёрланадиган эмаль пигментларни 
эпоксид смолалари эритмасида қориштириб олинади. Эпоксид 
эмаллари кимёвий элементлар таъсирига жуда чидамли. Шунинг 
учун у темир ва ёғоч буюмларни занглашдан ва чиришдан сакдаш 
мақсадида ишлатилади.
Эмал бўёқлар ташқи ва ички бўёқ ишларида темир, ёғоч-тахта 
ва сувоқ юзаларини бўяш учун ишлатилади. Бўяш учун тайёр қилиб 
чиқарилади. Ўсимлик мойига аралаштириб нафис қилиб эзилган 
мойли ёки бошқа хил локлар қўшиб суюлтирилган пигментлардан 
иборат. Барча ички бўёқ ишлари учун ишлатиладиган эмаллар мойли 
лок ёки глифтал локда яхши эзилган пигментлар суспензиясидан 
иборат. Эмаллар ички пардоз ишлари, яъни сувоқлинкурст ва ёғоч- 
тахта юзаларини бўяш учун чиқарилади. Эмалнинг силликданиши, 
яъни юзада бир текис парда ҳосил бўлиши учун кетадиган вақт 10 
дақиқадан, эмаль 18—22°С ҳароратда қотиши учун кетадиган вақт 
72 соатдан ортиқ бўлмаслиги лозим.