Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

дирилса, унинг мустаҳкамлиги шунчалик катга бўлади. Ҳамма хос­
салари бир неча бор яхшиланади. Полимерга шимдирилган бетон­
нинг совуққа чидамлилик маркаси 5000 циклгача бўлиши мумкин. 
Аммо, шимдириш технологиясининг мураккаблиги бетон таннар- 
хини ошириб юборади. Бундай бетон кбнструкциялар ўта масъули- 
ятли иншоотларда ишлатилиши мумкин. Ҳозир бетонни шимди- 
ришдан олдин метилметакрилат мономерини тез буғланувчанли- 
гининг олдини олиш мақсадида унга парафин ҳамда тегишли 
қотирувчи қўшилади. Намлиги 1—2 %гача қуритилган ва кейин 
шимдирилган бетон ғовакларида мономер тез қотади.
Полимербитум 
композицияларидаги полимер микдори 2—4 %ни 
ташкил этади ва унинг мустаҳкамлигини оширишда асосий рол 
ўйнайди. Полимер қўшилмаган битумли ашёлар куёш нури ва ҳаво- 
даги кислород таъсирида тез эскиради. Ундаги смода ва ёғсимон 
моддалар боғланиб битумнинг мўртлигини ва қаттиқлигини оши­
ради. Қўшилган полимер бундай камчиликларни йўқотади. Поли­
мербитум композицияга тушадиган куч полимер толалари бўйлаб 
умумий кучланиш ҳосил қилади ва ниҳоят композициянинг чи­
дамлилигини оширади. Композициянинг мустаҳкамлигини ва чи­
дамлилигини оширишда бутилкаучук билан полиэтилен полимер- 
лари кўп ишлатилади.
Полимербитум боғловчилари бўтқа, герметик, томбоп ва сувга 
чидамли ўрама ашёлар олишда ҳамда гидротехник иншоотлар учун 
асфальтполимер бетон тайёрлашда ишлатилади.
478

---

Ўзбекистон полимер ашёлари
Ҳозирги кунда қурилаётган уй-жойларни пластмасса буюмла- 
рисиз, синтетик ашёларсиз тасаввур қилиш мумкин бўлмай қолди. 
1964 йилда ишга туширилган бинокорлик ашёлари ва пластмасса