Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

ва аэродром қатламларини таъмирлащда, темир-бетон конструк­
циялари чокларини тўлғизишда кўп ишлатилади.
Бетон полимерлар 
— қотган бетонларнинг суюқ полимерга шим­
дирилган тури. Маълумки, бетон қотгандан кейин унда майда дарз­
лар, бўшлиқлар, бузилган чуқурлар бўлади. Зич бетондаги ғовак- 
лар микдори 8—20 %гача бўлиши мумкин. Шимдириш учун асо­
сан суюқ мономер (метилметакрилат ёки стирол), полимер (эпоксид 
ва полиэфир смолалари), қайишқоқ термопластлар (битум, пет­
ролатум, олтингугурт ва ҳ. к.) ҳамда ҳар хил суюқ композициялар
47.7

---

ишлатилади. Бетон қозиқлар пойдеворларини битум билан шим- 
дириб чидамлилигини ошириш усули аввалдан маълум. Ҳозирги 
технологияларга кўра янги термопластик полимерларнинг тури ва 
шимдириш усуллари кўпайди. Қурилиш буюмлари ва конструкция- 
ларини газ, сув ўтказмаслигини, совуққа ва ҳар хил зарарли суюқ- 
ликларга чидамлилигини оширишда уларга битум-петролатум ара­
лашмаси ёки олтингугурт шимдирилса катга иқтисодий самара 
бериши ушбу дарслик муаллифи томонидан илмий асосланган.
Қурилиш ашёларининг физик-кимёвий хоссаларини яхшилаш 
билан бирга унинг механик ва деформатив асосларини ҳам кўта- 
риш керак бўлса, қуйидаги технологияга асосланган ҳолда моно- 
мерларда шимириш керак бўлади: бетон буюмлар ва конструкция- 
ларини тайёрлаш; 10— 12 соат 120°С ҳароратда қуритиш; бетон ғовак- 
ларидаги ҳавони сўриб олиш; босим остида мономерни шимдириш; 
бетон ғовакларидаги мономерни қотириш.
Бундай бетоннинг сиқилишдаги мустаҳкамлиги оддий бетонга 
Караганда 2— 10 марта, чўзилишга ва эгилишга бўлган мустаҳкам- 
лиги эса 3— 10 баробар ортади. Бетон говаклари қанчалик тўла шим­