Ў збе к и с то н рес п у бл и к аси олий ва ўрта м ахсус та ъ ли м вазирлиги


АҚШ 70- йилларнннг иккинчи ярмида



Download 16,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet67/105
Sana24.02.2022
Hajmi16,26 Mb.
#221521
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   105
Bog'liq
Eng yangi tarix (1945-2010 yillar) Kichkilov H.

АҚШ 70- йилларнннг иккинчи ярмида
1976 йилда Қ ўш ма Ш татлар мустакиллик эълон қилинганининг 
200 йиллигини кенг ниш онлади. Шу йили навбатдаги П резидент 
сайловлари бўлиб ўтди ва уида демократик партия номзоди Ж. Кар­
тер ғалабага эриш ди. Унинг сайловолди дастурида марказий ўринни 
коррупцияни тугатиш , харбий харажатларни кисқартириш , согликни 
саклаш ва таълим сохаларини яхш илаш, ишеизликни камайтириш, 
ам ерикалик сайловчилар орасида маънавий-ахлоқий тозалаш чора- 
тадбирларини ўтказиш каби масалалар эгаллади.
Бунинг устига, кўпчилик сайловчиларнинг ёдидан Республика- 
чилар партиясининг яқиндагина фош этилган коррупция ва "Уотер- 
гейт" воқеаси билан боғлик жиноятлари кўтарилмаган эди. Демок- 
ратлар партияси эса Картерни оммавий ахборот воситалари оркали 
маънавий-ахлокий тоза (обрўсига дог туш маган) арбоб, коррупция 
ва ш ов-ш увлардан холи, оддий америкаликларнинг манфаатлари 
ва истакларини амалга ош ириш га кодир бўлган шахе сифатида та- 
ниш тира олди. Ш унингдек, Картер яма сайловчилар учун марокли 
бўлган халкаро кескинликни юмшатишни, бу борада музокараларни 
кенгайтириш ва давом этгириш , халкаро майдонда ижтимоий ва си- 
ёсий тузумидан қатъи назар, инсон хукук ва эркинликлари учун ку- 
раш иш га ваъда берди. Натижада республикачилар номзоди Ж. Форд 
маглубиятга учради ва демократлар ҳокимият тепасига келди.
Картер м аъмуриятининг СССР ва АҚШ ўртасида стратегик 
куролларни қисқартириш тўғрисидаги С овет-А м ери ка Ш артнома- 
сини имзолаш ига эриш иш и катта ахамият касб этди. АҚШ Сенати 
бу Ш артномани ретификация қилмагаи бўлса-да, иккалатом ои ўзаро 
келиш увга асосан, унинг асосий коидаларига риоя этиш ди. Кэмп Д е­
вид (А К Ш П резидеитларииииг шахар таш карисидаги кароргохи)да 
АҚШ воситачилигида Исроил ва Миср (1978 йил, сентябр) ўртасида 
тузилган Ш артнома хам дунёда турлича кабул килинди. Бу Ш артпо-
301


ма, моҳиятам. М исрни И с роил га карши курашаётгаи араб мамлакат- 
ларининг итгифоқидан чиқарди. Картер 2000 йилдан бош лаб “П ана­
ма каиалини Панама давлатига кайтариш тугрисида”ги Ш артпомага 
\а м имзо кўйди. Л екин. умуман олганда. Картер ўзииинг барча сай ­
ловолди ваъдаларини бажариш га муваффақ бўлолмади. А йниқса. 
унинг таш қи сиёсат сохасидаги фаолияти қониқарсиз бўлди.
1978 йилги Афғонистонда савр инқилоби, 1979 йилда Эронда 
ш оҳ реж им ининг агдариб таш ланиш и А Қ Ш нинг Ў рта Ш аркдаги 
нозициясига кучли зарба бўлди. Бунинг устига. 1979 йил охирида 
совет қўш инларининг Афгонистонга бостириб кириши Картер маъ- 
муриятини мураккаб аҳволга солиб кўйди. А йниқеа, 1979 йил ян- 
варда Эрон шохи Ризо П ахдавийнинг мамлакатни таш лаб қочиши, 
40 мингдан ортиқ АҚШ аскарлари ва мутахассисларининг Эрондан 
чикариб ю борилиш и, 1979 йил 4 ноябрда А Қ Ш нинг 60 та диплома- 
тининг гаровга олиниш и. уларни қутқариш учун тузиб чиқилган опе- 
рациянинг муваффакиятсизлик билан тугаш и Картер маъмурияти­
нинг обрўсига путур етказди. Бу йўқотиш ларнинг ўрнини тўлдириш
учун Картер баъзи бир кескин чораларни хам кўрди. 1979 йил де- 
кабрда А Қ Ш нинг таш аббуси билан Брю селлда НАТО давлатлари 
бош лиқларининг учраш увида ўрта масофага учириладиган ядро ра- 
кеталарини (“ П ерш и н г-2'’, қанотли ракета - “Там огавк”) 1981 йил­
дан бошлаб Европага жойлаш тириш тўгрисида келишув бўлди. Бу 
халкаро кескинликни янада кучайтирди. АҚШ - СССР муносабатла- 
ри ём онлаш иб, “совук муносабатлар уруш и" авжига чикди. Картерга 
турли томондан айбловлар қўйила бош лади. Ж умладан, унинг суст- 
кашлиги, ички ва таш ки сиссий муаммоларни АҚШ фойдасига хал 
эта олмаганлиги тўгрисидаги айбловлар ёга бош лади. 1980 йилги 
навбатдаги П резидентлик сайловларида Картер маглубиятга учради 
ва Республикачилар партияси номзоди, маш ҳур киноактёр ва К али­
форния штати губернатори Р. Рейган ғалаба қозонди.

Download 16,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   105




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish