|
3.
BOSHQARUV APPARATI MEHNATINI
MAQBULLASHTIRISH
Boshqaruv apparati mehnatini maqbullashtirishga yagona yondoshuvni
ta’minlash maqsadida ta’rif-malaka ma’lumotnomasi ham qo‘llanilib, ularda
xodimlar bajarishi lozim boigan ishlar hajmi murakkabligi, rahbarlik lavozimi,
turli boshqaruvchilik vazifalarini bajaruvchilar uchun talab etiladigan daraja
hamda ish staji ko‘rsatiladi.
Menejment ishi texnologiyasida ish vaqtining katta qismi (77 %) hujjatlar
bilan ishlashga sarflanadi. Shu sababli hujjatlar almashinuvini doimo
takomillashtirib borish lozim.
Menejer mehnatiga, shuningdek, korxona va tashkilotda axborot oqimlari
yo‘nalishi va hujjatlar aylanish texnologiyasi maqbulligi ham katta ta’sir
ko'rsatadi. Bu yerda hujjatlar o‘tadigan bosqichlar sonini ulami birlashtirish
natijasida
qisqartirish
katta
samara
berib,
natijada
asoslanmagan
muvofiqlashtiruv bartaraf etiladi. Agar muvofiqlashtirish muhim bo‘lsa,
hujjatlar olish bosqichlari o‘mini hujjatlar almashinuviga ketadigan vaqtni
qisqartirish maqsadida olish texnologiyasi, axborot uzatilishining maqbul
yollari belgilanadi. Rahbar faqat boshqalarga topshirish mumkin bolmagan
hujjatlarga imzo chekadi. Xatlar tayyorlash bilan bogiiq ish vaqtini tejashda
maxsus namunali matnlar, standart varaqlardan foydalanish katta ahamiyatga
ega. Korxona va tashkilotlar o‘rtasida yozishmalarda kelgan hujjatni javobi
bilan qaytarish keng qollaniladi.
Hujjatlami birxillashtirish va standartlash menejer mehnatini tashkil
etishning muhim yo‘nalishidir. Standart varaqlami qoilash xatolar kamayishiga
va natijada boshqamv xarajatlari qisqarishiga olib keladi.
Axborot hajmi muntazam ortib borayotgan sharoitda menejer mehnatini
mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish, ayniqsa, muhimdir. Mutaxassislar
fikriga kola, boshqamv apparatida tashkiliy va
hisoblash
mashinasi,
aloqa
vositalari
yordamida
7
%
ishni
mexanizatsiyalash mumkin ekan.
Menejer mehnatini takomillashtirishning muhim yo‘nalishi ish joyini
maqbul tashkil etish va eng awalo, mehnat xususiyatlarini, boiinmalaming
o‘zaro aloqasini ishlar muhimligini hisobga olgan holda joylashtirishdir. Ish
stollari, uskuna, javon, kartotekalar qulay va qo‘l yetadigan qilib joylashtirilishi
kerak. Ish joylari joylashtirilishi va ulami texnika vositalari hamda yordamchi
uskunalar bilan jihozlashda uzluksiz ishlashni ta’minlash talablari hisobga
olinishi kerak. Tajribadan ma’lumki, ish joyini texnologiya, ergonomika,
psixofiziologiya,
estetika
talablariga
muvofiq
joylashtirish
mehnat
unumdorligini oshirish (5
%
va undan ko‘pga) imkonini beradi.
Boshqamv
apparati
mehnati
uchun
sanitar-gigiyena
meyorlari,
temperatura, namlik, yorug‘lik meyorlari, shovqin darajasi, shuningdek, mehnat
va dam olish tartiblarini hisobga olgan holda sharoil yaratish muhim
ahamiyatga ega.
Faoliyat jarayonida inson (yoki bir guruh odamlar) ish obyektlari va
vositalari bilan, shuningdek, maqsadga erishish uchun atrof-muhit bilan o‘zaro
ta’sir qiladi.
Mehnat jarayoni-ishlaydigan odamlaming asbob-uskunalar va mehnat
obyektlari bilan takrorlanadigan o‘zaro ta’siri, texnologiya va sharoitlarga
muvofiq vaqt va makonda amalga oshiriladi.
Boshqaruv faoliyati tarkibadi yettita asosiy element mavjud Bular
49
:
1)
alohida faoliyat bilan ta’minlangan obyektlar, qaysiki boshqa shaxslar
faoliyatiga, obyektga, atrof-muhit sharoitlariga yo‘naltirilgan faoliyatga ega
boigan subyekt(individ)lar;
2)
faol obyektga yo'naltirilgan predmet;
3)
maqsad-tahmin qilingan, hohlagan natija;
4)
mehnat vositasi (asboblari) - maqsadga erishish uchun obyektdan
foydalanadigan vositalar (predmetlar);
5)
obyektga ta’sir qilish jarayoni (aslida mehnat va mehnat obyektlarini
birlashtirgan shaxsning mehnat faoliyati texnik-tashkiliy va ijtimoiy-iqtisodiy
jihatlarga ega), faoliyat uslubi, faoliyat texnologiyasi, ya’ni “obyektga obyekt”
ta’sirining usullari, vositalari va uslublari ketma- ketligi;
6)
faoliyat amalga oshirilayotgan joyda jami vositalar, shart- sharoitlar;
7)
Natijada- bu ta’siming haqiqiy mahsuloti, shaxsning maqsadga mos
kelishi mumkin boigan, ayrim hollarda mos kelmaydiganish faoliyati natijasida
olingan narsa.
Jamiyatda ishlaydigan odamlar boimasa, u holda umumiy tizim, ya’ni
ijtimoiy ishlab chiqarish yo‘q boiadi.
49
https://studbooks.net/25649/menedzhment/suschnost_osobennosti_upravlencheskoy_truda
177
Jamiyatning umumiy mehnatini differensiatsiyalash sifat jihatidan yangi
ish turlarining paydo boiishi bilan birga keladigan jarayondir
50
.
Do'stlaringiz bilan baham: |
